Жуырда ЖАНТ мүшелері Әулиекөл ауданында кезекті кездесуін өткізді. Мұндағы негізгі мақсат - теріс ағымдардың алдын алу, халықтың осы бағыттағы ұғым - түсініктерін барынша кеңейту.

Аталмыш іс- шараға жауапты «Әмит ишан» мешітінің бас имамы Нұрлан Сейлханұлы аудандық ішкі саясат бөлімі қызметкерлерімен келісе отырып, діни бірлестіктермен жұмыс жөніндегі бас маман Еламан Мұратұлымен бірқатар мекемелерді аралады.

Мәселен, аудандық полиция бөлімшесі, мектеп - интернат, техникалық колледж, әскери комиссариат, өрт сөндіру бөлімі, жергілікті ауруханадағы жүздесулер әсерлі өтті.

Ақпараттық-насихат тобының мүшелері әлгі аталған ұжымдарда «Жат ағымның алдын-алу және дін мен дәстүр сабақтастығы негізіндегі тәлім-тәрбие» тақырыптарда жұртшылыққа дәріс оқыды, сұрақтарға жауап берді.

Студенттер мен түрлі санаттағы қауым имамдардың тағылымды әңгімелерін көкейлеріне түйіп, өздерінің ойларын ортаға салды. Басқосуларға облыстық мешіттің найб имамдары Абзал Бейсекеев пен Мейіржан Бердіғожин, Рудный, Лисаков қалалары мен Алтынсарин, Әулиекөл аудандарының бас имамдары Бектұрсын Уалиев, Сабыржан Есмурзин, Нұрлан Сейдағалиев, Нұрлан Сыздықов және де Тобыл қалалық мешітінің найб имамы Азамат Серікбайұлы мен ұстазы Темірлан Бақай насихат жұмыстарын атқаруға лайықты үлестерін қосты.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Жуырда Қостанай қалалық «Жайлаубай ата» мешітінің найб имамдары Әсет Жарылғасын мен Темірлан Бақай Ахмет Байтұрсынов атындағы өңірлік университеті аграномия факультетінің 2-3 курс студенттерімен жүздесті.

Бұл кездесу қос тілде жүргізілді. Онда негізінен жастар үшін маңызды «Сөйлеу әдебі» және «Ғайбаттан аулақ болу» тақырыбында әңгіме өрбіді. Басқосу өте әсерлі өтті.

Жиын барысында жастар өздерінің көкейінде жүрген сауалдарын қойып, толық мағлұмат алды. Олар дін қызметкерлеріне шынайы алғыстарын білдірді.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Жақында Жітіқара ауданындағы «Ержан Тәтішев» мешітінің бас имамы Айбек Аманқосұлы жергілікті «Заман» радиосының тілшісіне сұхбат берді. Бұл тікелей эфирдегі әңгімеге «Мейірімділік – асыл қасиет» тақырыбы арқау болды.

Онда имам негізінен бүгінгі таңдағы өзекті мәселе мейірімділік, имандылық, кісілік, жалпы адамгершілік жайлы журналистің қойған сауалдарына нақты жауап берді.

Өткен 30 жылда елімізде қаншама өзгерістер болды. Жастар жағы Ислам дініне бетбұрыс жасады. Мешітке келіп, ораза ұстаушылар саны артқаны айдан анық.

Айбек Аманқосұлы қазіргі таңдағы басты мәселенің бірі - өскелең ұрпағымызды теріс ағымнан сақтандыру жайына айрықша назар аудару керектігіне тоқталды. Руханиятқа жете көңіл бөлу қажеттігін тілге тиек етті.

 Біздің ұлтымыз ежелден жесірін қаңғытпаған, жетімін жылатпаған. Бұрын көкек ана, өз ұлдары мен қыздарынан безінген әкесымақтар болмағандығын тыңдармандардың есіне салды. 

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Дін мен дәстүрдің қоғамдағы алатын орны жоғары, ұлттық құндылықтар дұрыс қалыптасу үшін де атқарар маңызы зор. Еліміздегі озық салт-дәстүр мен ислам дінінің сабақтастығының түп тамыры тереңде жатыр. Қазақ халқы тарих ағысында түрлі кезеңдерден өткен. Қилы замандарды бастан кешіріп, сан алуан діндер мен әдет-ғұрыптарға куә болды. Бабаларымыз ақыл-түсінігі мен талғамын Ислам дінімен сүйемелдей білген. Соның арқасында қазақтың әрбір әдеті мен ғұрпы, тікелей дінмен байланысып, өзара ажырамастай өріле түскен.

Дін – адамдық ізгі қасиеттерімізді асқақтатса, салт-дәстүр – ұлт болып қалыптасуымыз үшін қажет. Әр халықтың өзіне тән, қоғамның дамуына байланысты ерекшеліктері болады. Мәселен, еліміздің ұлан-байтақ жерді алып жатуының өзі – халқымыздың батырлығы мен ерлік дәстүрін паш етеді.

Дәстүр – ұлтты рухани жандандырып, оның ішкі және сыртқы келбетін өрнектеп, көрсетіп тұратын сипаттар. Дін бар жерде дәстүр, дәстүр бар жерде дін де бар деп айтуға болады. Алла тағала құранда: «Кешірімді бол, ғұрыпқа жақсылыққа бұйыр және надандардан жырақ бол» - деп әмір етеді. Ғұрып дегеніміз бір қоғамда қалыптасқан жағымды әрі қайырлы іс. Демек, Алла тағала жоғарыдағы аяттарда қоғамда жағымды жағдайларды қалыптастырып, оларды негізге алуға әмір етіп тұр.

Дініміз Ислам әрбір халықтың, ұлттың өзіндік құндылықтары және ерекшеліктері – әдет-ғұрпына ерекше көңіл бөлген. Сондықтан ғұламалар әдет-ғұрып мәселесін талдап, оның өзін жеке бір тақырып етіп зерттеген. Біле-білсек, сан ғасырдан бері бабаларымыздың ұстанған Исламның жолы «Әбу-Ханифа» мектебі – осы салт-дәстүрімізді ардақтауға, тамырлы тарихымызды ұмытпауға, ел тыныштығының сақталуына бағытталған.

Халқымыздың: «Дәстүріңді баққаның – үмітіңді жаққаның»,-деген ұлағатты сөзінде терең мән-мағына жатыр. Дана халқымыздың әдет-ғұрыптарына келер болсақ дінмен ұштасқан, ақылға сәйкескен жерлері өте көп. Атап айтқанда қазақ халқының амандасу көрінісі: көліктегі адамның жаяу адамға, жаяу адам отырған жандарға «Ассаламу ғалейкум» деп амандық сұрасуы, үлкенге құрмет, кішіге ізет танытуы. Бұл Пайғамбарымыздың хадисінде де баяндалады: «Атты адам жаяуға, жаяу кісі отырған адамға, бір топ дүйім көпшілікке сәлем береді», - деген. Қазақ жеріне дін келгелі бері осы үрдіс қалыптасып, тіпті қылышынан қан тамған Кеңес Одағы кезінде де бұл дәстүрлі амандасу халық жадынан ұмыт болған жоқ. Дінімізді тәнімізден жұлса да дәстүрімізді жанымыздан өшіре алмады.

Алты алаштың дәстүрі сансыз, солардың тағы біріне келер болсақ, әр ру мен тайпаның таңбасы мен туы болғандығы.

Бұл әдет те кезінде Пайғамбардың құптауымен болған іс. Қандай да бір жорыққа аттанар алдын Алла Елшісі (с.ғ.с) әр тайпаға өз туын белгілеп, ішіндегі ең сенімді әрі қайраттысына ұстатқан. Ал қазір халқымыздың туы бір, елтаңбасы белгілі. Бұл дінге сәйкес дәстүрімізді қастерлеп құрметтеу әрбір азаматтың борышы.

Бала дүниеге келгеннен кейінгі «Сүйінші сұрау», «Азан шақырып ат қою», «Шілдехана тойы», «Бесікке салу», «Қырқынан шығару», «Сүндетке отырғызу», «Құда түсу», «Үйлендіру» – бәрі де асыл дінімізде салмағы бар, маңыз берілген дәріптелетін сүннет яки мұстахап амалдар екенін көреміз. Келіннің ата-енесіне сәлем салуы құрмет болса, беташар рәсімі – некені жариялау, бесік тазалық пен денсаулық кепілі болса, дастарханда бас қосып дәрежемен орын алу ахлақ (әдеп) көрінісі.

Салт-дәстүрлеріміздің кейбіреуі тіпті бұлжымас діни ережелер бойынша жүзеге асатынын да байқауға болады. Ибн Ғабидин «Уқуд рәсм әл-муфти» кітабында былай дейді: «Ғұрыптың шариғатта орны бар, Кейде үкім соған орай орнығар»-деген. Бір сөзбен айтқанда әдет-ғұрып діни үкім шығару тұрғысынан, мұсылман құқығының қайнар көздерінің бірі болып табылады.

Қымбатты бауырлар! Асыл дінімізді ардақтап, салт-дәстүрімізді қадірлей білейік. Өз ұлтының ерекшеліктеріне мән берген елдің Алла бұйыртса іргесі берік, келешегі кемел.

Рудный қалалық «Нұр» мешітінің имамы Бектұрсын Торғайбайұлы

Ислам – көркем мінез бен әдептілікке негізделген кемел дін. Мұсылманның сыртқы және ішкі дүниесі сай болуға тиіс. Жер бетінде нағыз әдептің үлгісін пайғамбарымыз (с.ғ.с) көрсетті. Әдепті тәлім- тәрбие жағынан алсақ та, киім кию, ас ішу тұрғысынан қарасақ та, сөз сөйлеуді алсақ та, бәрібір қашан да ең биіктен табылды.

        Әбубәкір (р.ғ.) пайғамбарымыздан (с.ғ.с): «Уа, Алланың елшісі, сені осыншалықты әдепке кім баулыды?»,- деп сұрады. Ол (с.ғ.с): «Мені Раббым әдепті етті және жақсылап тәртиеледі»,- деп жауап қайырды.

       Айша анамыздан (р.ғ): «Алла елшісінің мінез- құлқы қандай еді?»,- деп сұрағанда, ол: «Сіздер Құран оқымайсыздар ма?»,- деді.

       Олар: «Оқимыз», - дегенде, анамыз: «Алла Расулінің мінез- құлқы Құран еді»,- деп жауап берді.

       Демек, пайғамбарымыз (с.ғ.с) әдептің ең шыңынан орын алған. Олай болса, әдеп үйренгісі келгендер Алла елшісіне қарау керек. Сөйтіп бейнебір әдеп айнасына қарап тұрғандай, өзінің кем- кетігін түзетуі қажет. Өйткені Алла тағала оны бүкіл адамзатқа үлгі болатындай әдепті етіп жаратты. Пайғамбарымыздың пайғамбарлығының бір кереметі де осында.

      Хикмет иесі Лұқпаннан: «Осыншама әдептілікті қайдан үйрендің?»,- дегенде «әдепсіздерден үйрендім. Олардың өзін- өзі ұстауына қарап, қайсысы көңіліме жақпаса, сол әдеттен бездім»,- депті.

     Бұрынғы ізгі адамдар әдеп туралы небір құнды қанатты сөздер қалдырды. Мысалы: «Әдептілік – арлылық, әдепсіздік – сорлылық». «Әдептілік – әдемілік», «Әдеп – адамның киімі тәрізді. Әдепсіз адам жалаңашқа ұқсайды» деген қанатты сөздер әдепті бейнелі түрде түсіндірген. Әрине, әдеп адамның тәнінің емес, рухы мен жанының киімі. Киім болмаса, ұятты жерлеріміз ашық болып тұратын секілді, әдеп болмаса, рухымыздағы кейбір ағат мінездер жұртқа көрініп жүреді.

      Тағы бір ғалым: «Әдеп – тәж секілді. Оны киген кісі бар бәледен құтылады». – деген. Ойланып қарасақ, шындығында әдепті кісіге қандай адам жау болады? Ешкімге соқтықпай, құлшылығын жасап, тек жүрген кісімен ешкімнің де ілігі болмасы анық. Керісінше, әдепті кісілерді жұрттың бәрі сыйлайды, тіпті патшадай құрметтейді.

     Жалпы алғанда дінімізде әдептілік кең ұғымды қамтиды. Мұсылман адамды әдеп иесі деуге болады. Ал әдепті құлын Алланың сүйері анық.

Қарабалық ауданы "Ғашура ана" мешітінің бас имамы Рахым Серік

Жалпы, адамның ойы рухани жағдайына әрі адамның адамгершілігінің дамуына зор әсерін тигізеді. Яғни кез келген жағдайдың жақсы жағын ғана ойлай білу рухани дамуға сеп болмақ. Ал, жаман ойлаудан жағымсыз әдеттер әсерінен көптеген жандарда күмән, сенімсіздіктер пайда болады. Сенімсіздік пен күмән адамдар арасындағы қарым-қатынасқа кері әсер етеді.

Адамға қандай бір жағдай болмасын, дереу жаман ой келеді. Міне, осы уақытта мұсылман басқа адам жайында жақсы ойда болып, жаман ойға түсуден сақтануы тиіс. Яғни, басқа адамның «айыбын» көрсе, оны дереу жамандыққа жорып, шешім қабылдамай, ол турасында жақсы ой ойлау.

Қазақтың ұлы данышпан ойшылы, қазақ философиясында ар, ұят, ынсап мəселелерін философиялық логикада тұңғыш рет қарастырған ойшыл Шәкәрімқажы атамыз өз еңбектерінің бірінде былай дейді:

 «Кейде дос та жамандар жоқ нәрсе үшін,

Дұшпан сөгер сыртыңнан қайрап тісін.
Өнері жоқ, өсекшіл ел жамандар,
Өтірік пе, рас па, көрмей ішін» - демекші, тіпті есту былай тұрсын, адам көзімен көрген істің сыртқы бейнесін көргенімен, оның шынайы мазмұнын білмеуі де әбден мүмкін.

Хазіреті Әли (Алла оған разы болсын): «Алланың құлдары жайында жақсы ойда бол! Егер сондай болсаң, көптеген ауыртпалықтардан құтыласың» деп өсиет еткен. Құранда Алла тағала: «Ей иман келтіргендер, көп күмәнді (жаман ойдан) сақтаныңдар. Өйткені кейбір күмәнді ойлар күнә» - деп ескерткен. (Хұжұрат сүресі-12). Ардақты пайғамбарымыз (с.ғ.с): өсиет сөзі хадисінде: «Жаман ойдан сақтаныңдар! Өйткені жаман ой, орынсыз айыптау – сөздердің ішіндегі ең жаманы. Басқалардың сөздерін аңдып-тыңдамаңдар, кемшілік іздемеңдер, мақтанып өркөкіректік көрсетпеңдер. Бір-біріңді қызғанып, кек сақтамаңдар, бір-біріңнен жүздеріңді теріс бұрмаңдар. Ей, Алланың құлдары! Сендерге Алла бұйырғандай бір-біріңе бауыр болыңдар».

Жаман ойлар қайдан келе береді? Бәлкім бұл – білімнің аздығынан болар. Адамның білімі қаншалықты төмен болса, шариғаттың кейбір тұстарын түсінуде соншалықты қателесуі ықтимал. Сондықтан діни білімді барынша арттырып отыруға көңіл бөлгеніміз абзал.

Жағымсыз ойлар адамның табиғи қалпына, яғни кез келген дүниені ашумен қабылдау және айналасын тек қара түнекте көруге бейімділігіне байланысты туындайды. Ондай адамдар реті келе қалса шағымданып, айналасындағылардың қателігі мен кемшілігін жаны кіре айтып беруге дайын тұрады. Олардың осы қалпы әдетіне, кейін тіпті мінезіне айналып кетуі бек мүмкін.

Кімде-кім Алла Тағалаға жақын болуды қаласа, әуелі өзінің ойы мен Раббысымен байланысты нығайтып, жүрегіндегі жағымсыз ойлар мен күмәндармен күресуге тырысуы қажет. Санамызды жағымсыз ойлар келіп түрткен кезде ары қарай кіруіне жол бермей керісінше, жағымсыз ойды санамыздан шығарып тастауға талпыныс жасаған жөн. Жақсы ой Алланы көбірек еске алуға мүмкіндік беретінін естен шығармайық.

Әлдекімнің қандай да бір қателіген көрсеңіз немесе біреу сізді ренжітсе, оны ақтап алатын дәлел табуға тырысыңыз. Ибн Сирин: «Егер әлдебір бауырың сені сөзбен не ісімен ренжітер болса, оны ақтайтын дәлел ізде, ал егер ештеңе таппасаң, онда: "бәлкім, оның мен білмейтін дәлелі бар шығар деп айт"», - деген.

Қадірменді оқырман қауым! Жоғарыда айтылғандардан ой түйіп, баршамызда өзімізді адамдар туралы жақсы ойлауға баулуға тырасайық. Әрине бұл көп күш-жігер мен сабырлы еңбекті талап етеді, өйткені адамның ажырамас серігі шайтан ешқашан қарап қалмайды, ол адамдардың арасына бүлік пен дұшпандықты тудыруды қалайды. Адамдар жайында жақсы ойда болу, жақсылық тілеу және жақсы жақтарын көру бұл – Құдай тағаланың разылығына бөлейтін керемет қасиет әрі сауапты амал. 

«Біреудің мінін тергенше,Жамандығын көргенше,

Өз ойыңды мазалап,Өз бойыңды тазалап

Өзіңмен күрес өлгенше» - деп басқаның айыбын көріп кінә артпас бұрын өз кемшілігімізді жоюға асығайық ағайын.

Алла Тағаладан баршамызға шынайы иман, таза жүрек нәсіп етуін, сондай-ақ діндес бауырларымыз туралы тек жақсы ойда болуды тілейік.

Рудный қалалық «Нұр» мешітінің имамы Бектұрсын Торғайбайұлы

Қазіргі таңда ата-бабамыздан келе жатқан салт-дәстүрімізді жаңғырту аса маңызды. Ұлдарымыз ұлықты, қыздарымыз қылықты болып өскенге не жетсін. Бұл әрбір саналы ата-ананың арманы.

Жуырда Арқалық шаһарындағы Назипа Құлжанова атындағы Торғай гуманитарлық колледжінде «Иманды ұл, ибалы қыз» және медициналық колледждің жатақханасында «Дін және заң» тақырыптарында тәрбиелік жағы зор кездесу ұйымдастырылды.

Осы жиын барысында шаһардағы мешіттің бас имамы Нұрхан Асанұлы жалпы діни ағым хақында түсінік бере келіп, әлеуметтік желілердегі жалған ақпараттардан, қауіпті сайттардан сақтану және аулақ болу жөнінде мағлұмат берді.

Сонымен қатар қатысушыларға имандық тәлім-тәрбие, әдеп жайында да баяндады. Оның әңгімесін студенттер ұйып тыңдады.

Кездесуге оқу орнының ұстаздары мен студенттері қатысып, көкейде жүрген сұрақтарына тағылымы мол жауап алды. Колледж ұжымы қаланың Бас имамы Нұрхан Асанұлына басқосуға келіп, ғибратты әңгімесі үшін ризашылықтарын білдірді.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Шоқан қажы Ғазизұлы басқаратын Қостанай қалалық "Жайлаубай ата" мешітінің қызметкерлері имандылық ордасының ауласына жасыл шырша отырғызуды көптен бері ойластырып жүрген еді.

Соның сәті осы жақында ғана түсті. Оның жүзеге асуына демеушілер, намазхандар мен дін жанашырлары белсене атсалысты. Сөйтіп мешіттің ауласына он алты түп жасыл шырша отырғызылды.

Бас имамның өзі бас болып арнайы ұйымдастырылған ұйымшылдықтың арқасында қасиетті орынның жан-жағы жасыл желекке бөленіп, жайнап шыға келді. Ол қаланың көркіне ерекше ажар беріп тұр.

Мұндай игі істер алдағы уақытта да жалғасын таба бермек. Оған мешіт ұжымының мүмкіншілігі баршылық.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Ата-бабамыздан келе жатқан мұрамызды жаңғырту мақсатында ұлттық дәстүрлі садақ ату клубы ашылып, оған куә болған жерлестеріміз ерекше қуанышқа бөленді. Бұған қазақтың аяулы қызы Науырзым ауданының тумасы, садақ атудан республикамызда чемпионы Аяулым Аппазова жетекшілік етеді.

Намысты да жігерлі бауырымыздың ендігі көздеген мақсаты-алдағы уақытта ұлттық спортымыздың осы түрін өңірімізде жаңғырту. Сол мақсатта Қостанай аймағындағы кәсіпкерлер палатасының көмегіне сүйенген. Кәсіпкерлер оның бастамасына қолдау білдірді.

Жоғарда аталған клубтың салтанатты ашылуына Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының өңірдегі Бас имамы Бахытбек қажы Тәжімбет қатысып, Аяулым Аппазоваға шынайы алғысын білдіріп, батасын берді.

Сонымен қатар өңірдегі «Олжа-Агро» серіктестігі де ұлттық спорт ойындарына қолдау білдіретін болды. Енді осы клубта Қостанайдың жас жеткіншектері, талапты ерлер мен әйелдерге садақ ату үйретілмек.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Қарабалық ауданының бас имамы Серік Рахым жастарды деструктивті теріс ағымдардан сақтандыру мақсатында Қазақстан агротехникалық колледжінің студенттерімен кездесті.

Онда ол бүгінгі таңдағы аса маңызды «Теріс ағымдардың зардаптары» тақырыбында студенттерге кеңінен әңгімеледі. Олардың қойған сауалдарына нақты жауап берді.

Жалпы жоғарыда аталған білім ордасында мұндай тағылымы мол жүздесулер жиі ұйымдастырылады.Баяндалған басқосу осы сөзіміздің жарқын айғағы.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі