Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлының төрағалығымен өткен алқалы жиында осындай шешім қабылданды. Діни басқарманы Астанаға көшіру жоспары бірнеше рет талқыланып, жыл басынан бері жан-жақты дайындық жұмыстары жүргізіліп келген еді.

«Жақында Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы Аппаратының негізгі құрамын Астанаға көшіруіміз қажет. Бұл – Діни басқарма үшін маңызды қадам. Астанада жұмыс қарқынын күшейтеміз. Мұндай тарихи шешім бәрімізге үлкен жауапкершілік жүктейді. Елордада Діни басқарманың жаңа ғимаратының құрылысы басталғанына қарамастан, уақытша кеңсе табуды наиб мүфти Серікбай қажы Ораз бен Аппарат жетекшісі Ғылымбек Мәжиевке тапсырамын», – деді Ержан қажы Малғажыұлы.

Алқалы жиында Бас мүфти Алматыдағы ғимаратта жұмыс жүйелі жүргізіле беретінін баяндады. «Кейбір адамдар Діни басқарма біртұтас көшетін болыпты дейтін көрінеді. Олай емес. Мәдени, әдеби, діни ошағымыз – Алматы әрқашан мүфтият үшін маңызды. Осындағы ғимаратта да жұмыс істейтін боламыз», – деді Бас мүфти.

Басқосуда Ержан қажы Малғажыұлы осынау игі бастамалар мен дін саласындағы тарихи оқиғалар халқымыздың дархан мінез, досқа қамқор кеңпейіл ниетінің, ұлттар татулығының һәм бірлігінің арқасында жүзеге асып жатқанын айтты. Ынтымақ болса, ырыс та, береке де болатынын тілге тиек етті. Бас мүфти қызметкерлерге жұмысты өндіріп істеп, жауапты кезеңде белсенділік танытуға үндеді.

ҚМДБ Баспасөз бөлімі

Сұрақ: 28.06.13. Әссәләму ғәлейкум имамдар! Мен дінге келген кезімде білімім аз болғандықтан "сәләфи"лерді дінді басқалардан дұрыс ұстанады деп оларға жақын болатынмын. Қазірде білімім көп емес, бірақ ӘлхамдулиЛлаһ олардың кім екендерін және қалай басқа мұсылмандарды адасушылыққа апаратынын түсіндім. Сіздердің олар туралы ескертіп, олардың қателіктерін түсіндіргендеріңіз жақсы болды. Сіздерге Алла Тағаланың берекесі болсын! Өткенде сіздер бір мақалаға пікір бөліскенде Дарынның ақидасы "сәләфи" деп жазғанда, сіздерге бір оқырман Дарынның айтқаны дұрыс деп жазған болатын. Сол кезде сіздер бұл мәселенің түсінігін кейін шығаратыныңызды айтқасыз. Көп адамдар оны тыңдап дұрыс деп қолдайды, сондықтан осы мәселені түсіндіріп беруіңізді сұраймын. Муслим.

Уа алейкум ассалям! Біз Дарын Мубаровтың ақидасында Әһли Сүнна Уәл Жамағат ақидасына сай келмейтін келіспеушіліктер бар екенін жазған болтынбыз. Жалпы бұл «сәләфилік» ақида. Айтып өткендей, «сәләфилер»  бірнеше топқа бөлініп, бір-бірін бұрыс мәнһаджда айыптауда. Бірақ сенім мәселерінде олар ортақ. Сондықтан біз олардың өзара келіспеген мәселеріне кірмей, негіз мәселеріне көшейік.

Негізінде барлық «сәләфилер» Аллаһ тағала кеңістікте белгілі бір орын алады, кеңістікте қозғалады, дене мүшелері бар (бірақ жаратылыстардан бөлек деп ескертіп қояды) деп сенеді. Бұның барлығы ташбих (ұқсату) пен таджсим (Аллаһқа дене, мүше беру) болып табылады және Әһли Сүнна Уәл Жамағаттың негізгі танзих (Аллаһ тағаланы барлық кемшіліктерден пәктеу) қағидасына қарама қайшы.

Құран аяттары, Пайғамбарымыз Мұхаммед хадистері, сәләфу солих түсініктері, және Әһли Сүнна Уәл Жамағат барлық ғұламаларының иджмасы негіз болған танзих қағидасы бойынша, Аллаһ тағалаға кеңістікте орын алу тән емес, себебі кеңістік жаратылған, кеңістік жоқ болған, ал Аллаһ тағала мәңгі бар, және көктерді, әл-Аршты, барлық дүниені жаратқаннан кейін өзгерген жоқ.

Бұл жайлы біз: “Миғраж Аллаһ тағала аспанда екеніне дәлел  болама?”  мақаласында жазған болатынбыз.

Ал Дарын Мубаровқа оралатын болсақ, оны тыңдап жүргендер оның ақидасы «сәләфилік» екенін біледі, және олар Аллаһ тағала кеңістікте орын алады деп сенеді. Оның үстіне, дәлелдерді жеткізіліп оларды қабылдамағандарды ол күпірлікке шығарады.

Осыны білмегендер болса, өздері тыңдап көрсін.  Дарын бір уағызында былай айтқан екен:

«...Біздің Орта Азияда тарап кеткен пікірдің көбісі, «Аллаһ барлық жерде», немесе «Аллаһтың мекені жоқ», осы пікір тарап кеткені дұрыс па ақида да? Бірақ осы ұстануда тұрғандарды, бастап кәзіргі кезде құпірлікке шығаруға болмайды, естеріңізде болсын. Кәпір деуге болмайды. Неге? Оларға үйретіліп жатқан нәрсесі сол. Олар әлі, дұрыс нәрсені естіген жоқ, сондықтан Құран мен Сүннетте солай келді деп есептеп тұр.Сонда оларға дұрыс нәрсе жеткізіліп етпейінше, сол жеткізілгеннен кейін. «Жоқ, Құран мен Сүннетке қарсы келемін» десе, сонда кәпір деп айтсаң болады, ал бұларға жеткен жоқ, бірден кәпірлікке шығару, олардан иман іздеу, дұрыс болып есептелмейді.»

Жоғарыда жазылғанға сенбейтіндер болса өздері тыңдап көрсін, 01:12 тен 01:42 минут аралығында

Екі нәрсеге назар аударыңыздар:  бірінші бұл Аллаһ тағала барлық жерде деген жағдай. Бұл бізге жабылған жала, бұл қате сенім. Шынында ашарилер де матуридилер де Аллаһ тағала затымен барлық жерде деп сенбейді. Біз Аллаһ тағала затымен емес, Өзінің Білімімен барлық жерде деп айтамыз.

Мүмкін кейбіреулер Аллаһ тағала затымен барлық жерде деп ойлайтын шығар, бірақ бұның бізге ешбір қатысы жоқ. Ал енді осы адам қате түсініп қалған шығар, немесе оған қате түсіндіріп берген шығар, ондай болса, кейбіреулер ашарилер мен матуридилер Аллаһ барлық жерде деп ойлайтындар түсіндіруде мұқтаж болғандай, осы адам да дұрыс түсіндіруде мұқтаж.

Екінші жағдай, бұл Аллаһ тағалаға мекен тән емес. Бұл расында біз айтып өткендей Әһли Сүнна Уәл Жамағат ақидасы, бірақ Дарын осы пікірді қолдайтындарға, оларға “дәлел” жетсе такфир шығарады. Ал бұл кем дегенде Әһли Сүннаның Уәл Жамағаттың барлық ғұламалары болып табылады.

Мұсылмандар адасқан топтарда болып қалмас үшін Аллаһ одан сақтасын,  біз тағыда діни ілімді кімнен алып жатқандарыңа назар аударуына шақырамыз!

____________________

Орыс тілінен аударған Azan.kz

Сұрақ: 28.06.13. Әссәләму ғәлейкум имамдар! Мен дінге келген кезімде білімім аз болғандықтан "сәләфи"лерді дінді басқалардан дұрыс ұстанады деп оларға жақын болатынмын. Қазірде білімім көп емес, бірақ ӘлхамдулиЛлаһ олардың кім екендерін және қалай басқа мұсылмандарды адасушылыққа апаратынын түсіндім. Сіздердің олар туралы ескертіп, олардың қателіктерін түсіндіргендеріңіз жақсы болды. Сіздерге Алла Тағаланың берекесі болсын! Өткенде сіздер бір мақалаға пікір бөліскенде Дарынның ақидасы "сәләфи" деп жазғанда, сіздерге бір оқырман Дарынның айтқаны дұрыс деп жазған болатын. Сол кезде сіздер бұл мәселенің түсінігін кейін шығаратыныңызды айтқасыз. Көп адамдар оны тыңдап дұрыс деп қолдайды, сондықтан осы мәселені түсіндіріп беруіңізді сұраймын. Муслим.

Уа алейкум ассалям! Біз Дарын Мубаровтың ақидасында Әһли Сүнна Уәл Жамағат ақидасына сай келмейтін келіспеушіліктер бар екенін жазған болтынбыз. Жалпы бұл «сәләфилік» ақида. Айтып өткендей, «сәләфилер»  бірнеше топқа бөлініп, бір-бірін бұрыс мәнһаджда айыптауда. Бірақ сенім мәселерінде олар ортақ. Сондықтан біз олардың өзара келіспеген мәселеріне кірмей, негіз мәселеріне көшейік.

Негізінде барлық «сәләфилер» Аллаһ тағала кеңістікте белгілі бір орын алады, кеңістікте қозғалады, дене мүшелері бар (бірақ жаратылыстардан бөлек деп ескертіп қояды) деп сенеді. Бұның барлығы ташбих (ұқсату) пен таджсим (Аллаһқа дене, мүше беру) болып табылады және Әһли Сүнна Уәл Жамағаттың негізгі танзих (Аллаһ тағаланы барлық кемшіліктерден пәктеу) қағидасына қарама қайшы.

Құран аяттары, Пайғамбарымыз Мұхаммед хадистері, сәләфу солих түсініктері, және Әһли Сүнна Уәл Жамағат барлық ғұламаларының иджмасы негіз болған танзих қағидасы бойынша, Аллаһ тағалаға кеңістікте орын алу тән емес, себебі кеңістік жаратылған, кеңістік жоқ болған, ал Аллаһ тағала мәңгі бар, және көктерді, әл-Аршты, барлық дүниені жаратқаннан кейін өзгерген жоқ.

Бұл жайлы біз: “Миғраж Аллаһ тағала аспанда екеніне дәлел  болама?”  мақаласында жазған болатынбыз.

Ал Дарын Мубаровқа оралатын болсақ, оны тыңдап жүргендер оның ақидасы «сәләфилік» екенін біледі, және олар Аллаһ тағала кеңістікте орын алады деп сенеді. Оның үстіне, дәлелдерді жеткізіліп оларды қабылдамағандарды ол күпірлікке шығарады.

Осыны білмегендер болса, өздері тыңдап көрсін.  Дарын бір уағызында былай айтқан екен:

«...Біздің Орта Азияда тарап кеткен пікірдің көбісі, «Аллаһ барлық жерде», немесе «Аллаһтың мекені жоқ», осы пікір тарап кеткені дұрыс па ақида да? Бірақ осы ұстануда тұрғандарды, бастап кәзіргі кезде құпірлікке шығаруға болмайды, естеріңізде болсын. Кәпір деуге болмайды. Неге? Оларға үйретіліп жатқан нәрсесі сол. Олар әлі, дұрыс нәрсені естіген жоқ, сондықтан Құран мен Сүннетте солай келді деп есептеп тұр.Сонда оларға дұрыс нәрсе жеткізіліп етпейінше, сол жеткізілгеннен кейін. «Жоқ, Құран мен Сүннетке қарсы келемін» десе, сонда кәпір деп айтсаң болады, ал бұларға жеткен жоқ, бірден кәпірлікке шығару, олардан иман іздеу, дұрыс болып есептелмейді.»

Жоғарыда жазылғанға сенбейтіндер болса өздері тыңдап көрсін, 01:12 тен 01:42 минут аралығында

Екі нәрсеге назар аударыңыздар:  бірінші бұл Аллаһ тағала барлық жерде деген жағдай. Бұл бізге жабылған жала, бұл қате сенім. Шынында ашарилер де матуридилер де Аллаһ тағала затымен барлық жерде деп сенбейді. Біз Аллаһ тағала затымен емес, Өзінің Білімімен барлық жерде деп айтамыз.

Мүмкін кейбіреулер Аллаһ тағала затымен барлық жерде деп ойлайтын шығар, бірақ бұның бізге ешбір қатысы жоқ. Ал енді осы адам қате түсініп қалған шығар, немесе оған қате түсіндіріп берген шығар, ондай болса, кейбіреулер ашарилер мен матуридилер Аллаһ барлық жерде деп ойлайтындар түсіндіруде мұқтаж болғандай, осы адам да дұрыс түсіндіруде мұқтаж.

Екінші жағдай, бұл Аллаһ тағалаға мекен тән емес. Бұл расында біз айтып өткендей Әһли Сүнна Уәл Жамағат ақидасы, бірақ Дарын осы пікірді қолдайтындарға, оларға “дәлел” жетсе такфир шығарады. Ал бұл кем дегенде Әһли Сүннаның Уәл Жамағаттың барлық ғұламалары болып табылады.

Мұсылмандар адасқан топтарда болып қалмас үшін Аллаһ одан сақтасын,  біз тағыда діни ілімді кімнен алып жатқандарыңа назар аударуына шақырамыз!

____________________

Орыс тілінен аударған Azan.kz

Әссәләмуғалейкум уа рахматуллаһи уә бәрәкәтуһ. Менің сұрағым ақида мәселесіне қатысты. Жақында сәләфи бағытын ұстанып жүрген бауырларымызбен «Алла қайда» деген мәселеде таласып қалдық. Бір жігіт маған Миғраж жайлы хадисті келтірді: «Пайғамбарымыз (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) аспанға Аллаға көтерілді. Мен бұл хадистің тәпсірін қанша қарап, оқысам да барлық жерде көтерілу деген, яғни өңінде Пайғамбар (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) өз денесімен аспанға, яғни Аллаға көтерілді»,- деді. Мен не айтарымды білмедім, өйткені бұл өте танымал хадис. Бірақ бұл хадисті дәл солай түсінбеппін. Бұл хадис жайлы ғалымдар не дегенін айтып бере аласыздар ма? Бұл хадисті Алла аспанда дегенге дәлел етіп ала аламыз ба? Астағфируллаһ! Және де бір сұрақ. Орталық мешіт сәләфи ағымындағы бауырларымызды жиі пікірталасқа шақырған екен. Бірақ олар үнемі бас тартқан деседі. Пікірталасқа кімдерді шақырғандарыңызды және де олар қандай себеппен бас тартқандарын білуге бола ма? Алла разы болсын! Муслим

Уә ғалейкум әссәләм уа рахматуллаһи уә бәрәкәтуһ, Муслим.

Сізге де Алла разы болсын.

Осы тақырыпты көтергеніңіз үшін үлкен рахмет, өйткені бұл мәселе қазіргі таңда өте маңызды әрі түсіндіруді талап етіп тұрған тақырып. Және де Әһли Сунна уәл Жамаъаны мұсылмандардың түсінігіне дұрыс жеткізуді талап етіп тұр. Әһли Сунна уәл Жамаъаның ажырамас қасиеті болып табылатыны Құран мен Пайғамбардың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) сүннетіне, сонымен қатар үмметтің ғалымдарына жүгіну. Соның ішінде алғашқы үш ғасырдың ғалымдарына, яғни әс- соләфу ас- солихиндер.

Құран аяттары мен Пайғамбардың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) хадистерін, Аллаға қатысты нәрселерді және де Оның көркем есімдерін дұрыс түсіну үшін біздің ақидамыздың негізгі әрі басты шарттарының бірі – танзихті білу керек.

Бұл қағида Алланың кез келген есім- сипаттарына қатысты мәселеде ең маңызды болып табылады және де Ұлы Алланы кемшіліктен пәктейді.

Алғашқы үш буын имамдары құрған Ат- Тахауи ақидасында Тахауи: «Ол ешқандай жаратылыс жаралмай тұрып Ол өзіне тән барлық есім- сипаттарымен бар болған. Бір нәрсені жартқан соң Ол өзіне ешқандай жаңа сипат қоспады. Ол өзінің есім- сипаттарымен ешнәрсе жаралмай тұрып болған және де Ол солай мәңгі бар болады».

Алғашқы үш буын өкілдерінің ақидасында былай деп көрсетіледі. Әлемнің бірде бір жаратылысы Алланың  қасиеттерінің бірінде көрініс таппаған. Олай болмаған жағдайда Жаратушымыз бір нәрсеге мұқтаж болып қалатын еді я болмаса, басқа сөзбен айтқанда Аллаға кемшілік таққан болады, ал Алла Тағала барлық кемшілік атаулыдан пәк. Өйткені абсолюттік идея өзгермейді.

Қандай да бір өзгеріске түскен зат бір нәрсені  өзіне қосады не болмаса өзінен бір нәрсені алып тастайды. Ал біздің ақидамыз бойынша Алла Тағала  ондай өзгеріске түсуден пәк. Бұл дегеніміз, Алла Тағала әлемді жаратпай тұрып қандай еді, жаратқан соң да сол қалпында қалды деген сөз. Бұл өте маңызды бір жағдай. Уақыт, кеңістік, мекен және бағыттар жаратылған, ал Алла Тағала жаратылмаған және де Оның сипаттары мәңгілік.

Сөйтіп, ешқандай уақыт, мекен және бағыттан бұрын Алла болған әрі Ол уақытсыз, мекенсіз, бағытсыз әлемді жаратпастан- ақ бар болған. Сондықтан да уақыт санаты және де кеңістік о бастан- ақ Алланы сипаттауға қолданылмаған. Және де біз жолдан адасып кеткен ағымдар секілді Оған сипат бермей, барлық кемшілік атаулыдан Оны пәктеуіміз қажет.

Бұның біздің ақидамыздың алғашқы үш ғасыр ғалымдарының ұрпақтан ұрпаққа жетіп келе жатқан ең маңызды қағидасы. Және де біз әрқашан да осы пікірге сүйенуіміз қажет.

Енді Пайғамбарымыз (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) жеті қат көк арқылы Аллаға бет алғанды осы мекен мен бағытты Аллаға қолданып жүргендерге келетін болсақ. Жоғарыда айтып кеткеніміздей, мұндай көзқарастар өздігінен ақ Әһли Сунна уәл Жәмаъа сеніміне қайшы келіп тұр. Яғни, мекенді жаратқан соң Алла Тағала да өзгеріске түсті дегенді тұспалдап тұр. Ал бұл дегеніміз тәуелділік дегенді ұғындырады.

Ат-Тахауи ақидасында: «Миғраж түні – ақиқат. Пайғамбар (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) түнде өзінің денесімен, яғни ояу хәлінде Алла қалаған аспан әлеміне көтерілді. Алла оған құрмет көрсетті және де Оның көзінің көргенін көңілі жалғанға шығармады (Нәжім сүресі, 11 аят) » .

Осылайша біз көкке көтерілуді ақиқат деп білеміз де оны жоққа шығаруды  Құранда айтылғандай күпірлік деп санаймыз. Бірақ біз Пайғамбар Мұхаммедті (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) Алла қай жерде бар, сол жерге көтерілді деп есептемейміз, өйткені Аллаға мекен бермейміз және де Құран мен Сүннет те мұны растайтындығына алдағы уақытта тоқталамыз, инша Алла.

Құранда Алла Тағала: «Құлын (Мұхаммед Ғ.С. ды) бір түні өзіне белгілерімізді көрсету үшін Месжід Ақсаға апарған Алла, әр түрлі кемшіліктен пәк. Шәксіз Ол, естуші, білуші» (Исра сүресі, 1 аят)

Алла Тағала өзінің құлы әрі Елшісін өзі қай жерде болса, сол жерге көтердім деп тұрған жоқ. Егер солай болған жағдайда ол оқиға Құранда міндетті түрде айтылатын еді.

Бірақ Құранда Пайғамбар Мұхаммед (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) миғраж түнінде Аллаға көтерілді деп емес, Пайғамбарға (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) бірнеше белгілер көрсетілді деп айтылады.

Аллаға мекен беретін және де Мұхаммел Пайғамбарды (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) жеті қат көктің ар жағындағы  мекенге көтерілді деп және де дәлел ретінде осы хадисті келтірушілерге «Әл Имран» сүресінің 55 аяты жайлы ойлануларын ұсынамыз:

«Сол уақытта Алла: «Әй Ғиса! Сені Мен алушымын! Сондай-ақ өз тарапыма көтерушімін әрі қарсы болғандардан тазартушымын да саған ілескендерді қияметке дейін қарсы болғандарға үстем қыламын. Сонсоң қайтар жерлерің Мен жақ! Сонда таласқан нәрселеріңе үкім беремін» деді».

Мұхаммед Пайғамбардың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) жеті қат көк арқылы көтерілген кезде, жеті қат көктің ар жағында болмаса, жетіншісіне емес, екінші көкте Иса (оған Алланың сәлемі болсын) болғаны да келеді. Егер Аллаға мекен беретіндердің түсінігімен алып қарасақ, онда Алла Тағала да екінші көкте деген мағына шығады. Мұндай түсінік тек қана Аллаға мекен берушілерде және де Құранды тура мағынасында түсінетіндерде ғана болады. Бірақ Құранды тура мағынада түсіну соңы үлкен бүлікке апаратын қарама- қайшылық, ал Құран қарама- қайшылықтан пәк.

Мысалы «Таха» сүресінің 84 аятында Мұса Пайғамбар (оған Алланың сәлемі болсын) былай дейді: «(Мұса Ғ.С): “Олар артымда, Раббым, разы болуың үшін Саған асықтым” деді.»

Бұл Мұса (оған Алланың сәлемі болсын) екінші көкке немесе жетінші көкке я болмаса оның ар жағына немесе Алла бар жерге асықты дегенді білдірмейді. Өйткені Алла Тағалаға  мекен тән емес, ал мекен беру пәктеу қағидасына қайшы келеді және де Құран аяттары мен Мұхаммед Пайғамбардың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) хадистері арасында қайшылық тудырады.

Тіпті Мұхаммед Пайғамбар (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) жеті қат көк аспанның қабаттарына көтеріліп, жаратылыстың білімі жетпейтін деңгейге дейін көтерілуі, сіздің қарсыластарыңыз айтқандай Алла Тағала аспанда дегенді білдірмейді. Бәлки, Мұхаммед Пайғамбар (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) Онымен сол кезде тілдескен дегенді білдіреді.

Мысалға Құранда Мұса Пайғамбар (оған Алланың сәлемі болсын) да Алламен тілдескен, бірақ ол аспанда емес, жер әлемінің бір көтеріңкі жерінде: «Мұса (Ғ.С.), белгілі уәдемізде келіп, Раббы оған сөйлегенде, (Мұса Ғ.С.): «Раббым маған өзіңді көрсет, Сені көрейін» деді. (Алла): «Мені, әсте көре алмайсың; бірақ тауға қара, сонда егер ол орнында тұра алса, сен де Мені көресің» деді. Сонда Раббы тауға елестеген сәтте, оны быт-шыт қылды. Мұса (Ғ.С) да талып түсті. Есі кіре сала: «Сен пәксің, Саған тәубе еттім, әрі мен сенушілердің алғашқысымын» деді». (Ағраф сүресі, 143 аят)

Осылайша Мұхаммед Пайғамбардың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) аспанның қабаттарына көтеріліп, жаратылыстың білімі жетпейтін деңгейінде Алламен тілдесуі Аллаға сол мекен тән және де Ол аспанда деген мағына емес. Керісінше Алла Тағала жер әлемі жаратылмастан бұрын бар және де жер әлемі жаратылғаннан соң да өзгермеген.

Әһли Сунна уәл Жәмаъа ақидасы Алла Тағалаға  жаратылыстарды жаратқан соң өзгеріске түсу сипаты тән емес, және де мекен мен бағыт та тән емес. Және де Алла мен Оның құлы арасындағы ара қашықтық та тән емес, себебі бұл сөз Аллаға кеңістіктен бір мекен беріп тұр.

Имам Әбу Ханифа өзінің «Фиқһул Акбарында»: « Өзгеріс пен түрлену қасиеті тек қана жаратылғандарға тән»  деген. Және де: «Алла мен Оның жаратқандары арасында ара қашықтық та жүрмейді».

Алғашқы үш буын имамдарының түсінігіндегі Әһли Сунна уәл Жәмаъа ақидасы міне, осы.

Соңғы сұраққа келер болсақ, біз араб тілін меңгерген және де сәләфилік ағымының ақидасын ұстанушыларды (мадхалиттер, суруриттер және тағы басқа), сондай- ақ тақлид пен мәзһабты теріске шығарушылардың ұстаздарын осы тақырыпта пікірталасқа шақырғанбыз. Бұл ұсыныс әлі де күшінде. Пікірталас қазақ және араб тілінде жүреді , видеоға түсіріледі де интернетте жарияланады. Пікірталас тақырыбы мен уақыты алдын ала келісіледі.

Бұған қосымша біз Әміре Ерсін Әбу Юсуф ұстаздың қазақ тіліндегі ат- Тахауи ақидасының  27 сабағын тыңдауды ұсынамыз.

____________________

Орыс тілінен аударған Azan.kz

Әссәләмуғалейкум уа рахматуллаһи уә бәрәкәтуһ. Менің сұрағым ақида мәселесіне қатысты. Жақында сәләфи бағытын ұстанып жүрген бауырларымызбен «Алла қайда» деген мәселеде таласып қалдық. Бір жігіт маған Миғраж жайлы хадисті келтірді: «Пайғамбарымыз (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) аспанға Аллаға көтерілді. Мен бұл хадистің тәпсірін қанша қарап, оқысам да барлық жерде көтерілу деген, яғни өңінде Пайғамбар (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) өз денесімен аспанға, яғни Аллаға көтерілді»,- деді. Мен не айтарымды білмедім, өйткені бұл өте танымал хадис. Бірақ бұл хадисті дәл солай түсінбеппін. Бұл хадис жайлы ғалымдар не дегенін айтып бере аласыздар ма? Бұл хадисті Алла аспанда дегенге дәлел етіп ала аламыз ба? Астағфируллаһ! Және де бір сұрақ. Орталық мешіт сәләфи ағымындағы бауырларымызды жиі пікірталасқа шақырған екен. Бірақ олар үнемі бас тартқан деседі. Пікірталасқа кімдерді шақырғандарыңызды және де олар қандай себеппен бас тартқандарын білуге бола ма? Алла разы болсын! Муслим

Уә ғалейкум әссәләм уа рахматуллаһи уә бәрәкәтуһ, Муслим.

Сізге де Алла разы болсын.

Осы тақырыпты көтергеніңіз үшін үлкен рахмет, өйткені бұл мәселе қазіргі таңда өте маңызды әрі түсіндіруді талап етіп тұрған тақырып. Және де Әһли Сунна уәл Жамаъаны мұсылмандардың түсінігіне дұрыс жеткізуді талап етіп тұр. Әһли Сунна уәл Жамаъаның ажырамас қасиеті болып табылатыны Құран мен Пайғамбардың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) сүннетіне, сонымен қатар үмметтің ғалымдарына жүгіну. Соның ішінде алғашқы үш ғасырдың ғалымдарына, яғни әс- соләфу ас- солихиндер.

Құран аяттары мен Пайғамбардың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) хадистерін, Аллаға қатысты нәрселерді және де Оның көркем есімдерін дұрыс түсіну үшін біздің ақидамыздың негізгі әрі басты шарттарының бірі – танзихті білу керек.

Бұл қағида Алланың кез келген есім- сипаттарына қатысты мәселеде ең маңызды болып табылады және де Ұлы Алланы кемшіліктен пәктейді.

Алғашқы үш буын имамдары құрған Ат- Тахауи ақидасында Тахауи: «Ол ешқандай жаратылыс жаралмай тұрып Ол өзіне тән барлық есім- сипаттарымен бар болған. Бір нәрсені жартқан соң Ол өзіне ешқандай жаңа сипат қоспады. Ол өзінің есім- сипаттарымен ешнәрсе жаралмай тұрып болған және де Ол солай мәңгі бар болады».

Алғашқы үш буын өкілдерінің ақидасында былай деп көрсетіледі. Әлемнің бірде бір жаратылысы Алланың  қасиеттерінің бірінде көрініс таппаған. Олай болмаған жағдайда Жаратушымыз бір нәрсеге мұқтаж болып қалатын еді я болмаса, басқа сөзбен айтқанда Аллаға кемшілік таққан болады, ал Алла Тағала барлық кемшілік атаулыдан пәк. Өйткені абсолюттік идея өзгермейді.

Қандай да бір өзгеріске түскен зат бір нәрсені  өзіне қосады не болмаса өзінен бір нәрсені алып тастайды. Ал біздің ақидамыз бойынша Алла Тағала  ондай өзгеріске түсуден пәк. Бұл дегеніміз, Алла Тағала әлемді жаратпай тұрып қандай еді, жаратқан соң да сол қалпында қалды деген сөз. Бұл өте маңызды бір жағдай. Уақыт, кеңістік, мекен және бағыттар жаратылған, ал Алла Тағала жаратылмаған және де Оның сипаттары мәңгілік.

Сөйтіп, ешқандай уақыт, мекен және бағыттан бұрын Алла болған әрі Ол уақытсыз, мекенсіз, бағытсыз әлемді жаратпастан- ақ бар болған. Сондықтан да уақыт санаты және де кеңістік о бастан- ақ Алланы сипаттауға қолданылмаған. Және де біз жолдан адасып кеткен ағымдар секілді Оған сипат бермей, барлық кемшілік атаулыдан Оны пәктеуіміз қажет.

Бұның біздің ақидамыздың алғашқы үш ғасыр ғалымдарының ұрпақтан ұрпаққа жетіп келе жатқан ең маңызды қағидасы. Және де біз әрқашан да осы пікірге сүйенуіміз қажет.

Енді Пайғамбарымыз (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) жеті қат көк арқылы Аллаға бет алғанды осы мекен мен бағытты Аллаға қолданып жүргендерге келетін болсақ. Жоғарыда айтып кеткеніміздей, мұндай көзқарастар өздігінен ақ Әһли Сунна уәл Жәмаъа сеніміне қайшы келіп тұр. Яғни, мекенді жаратқан соң Алла Тағала да өзгеріске түсті дегенді тұспалдап тұр. Ал бұл дегеніміз тәуелділік дегенді ұғындырады.

Ат-Тахауи ақидасында: «Миғраж түні – ақиқат. Пайғамбар (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) түнде өзінің денесімен, яғни ояу хәлінде Алла қалаған аспан әлеміне көтерілді. Алла оған құрмет көрсетті және де Оның көзінің көргенін көңілі жалғанға шығармады (Нәжім сүресі, 11 аят) » .

Осылайша біз көкке көтерілуді ақиқат деп білеміз де оны жоққа шығаруды  Құранда айтылғандай күпірлік деп санаймыз. Бірақ біз Пайғамбар Мұхаммедті (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) Алла қай жерде бар, сол жерге көтерілді деп есептемейміз, өйткені Аллаға мекен бермейміз және де Құран мен Сүннет те мұны растайтындығына алдағы уақытта тоқталамыз, инша Алла.

Құранда Алла Тағала: «Құлын (Мұхаммед Ғ.С. ды) бір түні өзіне белгілерімізді көрсету үшін Месжід Ақсаға апарған Алла, әр түрлі кемшіліктен пәк. Шәксіз Ол, естуші, білуші» (Исра сүресі, 1 аят)

Алла Тағала өзінің құлы әрі Елшісін өзі қай жерде болса, сол жерге көтердім деп тұрған жоқ. Егер солай болған жағдайда ол оқиға Құранда міндетті түрде айтылатын еді.

Бірақ Құранда Пайғамбар Мұхаммед (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) миғраж түнінде Аллаға көтерілді деп емес, Пайғамбарға (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) бірнеше белгілер көрсетілді деп айтылады.

Аллаға мекен беретін және де Мұхаммел Пайғамбарды (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) жеті қат көктің ар жағындағы  мекенге көтерілді деп және де дәлел ретінде осы хадисті келтірушілерге «Әл Имран» сүресінің 55 аяты жайлы ойлануларын ұсынамыз:

«Сол уақытта Алла: «Әй Ғиса! Сені Мен алушымын! Сондай-ақ өз тарапыма көтерушімін әрі қарсы болғандардан тазартушымын да саған ілескендерді қияметке дейін қарсы болғандарға үстем қыламын. Сонсоң қайтар жерлерің Мен жақ! Сонда таласқан нәрселеріңе үкім беремін» деді».

Мұхаммед Пайғамбардың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) жеті қат көк арқылы көтерілген кезде, жеті қат көктің ар жағында болмаса, жетіншісіне емес, екінші көкте Иса (оған Алланың сәлемі болсын) болғаны да келеді. Егер Аллаға мекен беретіндердің түсінігімен алып қарасақ, онда Алла Тағала да екінші көкте деген мағына шығады. Мұндай түсінік тек қана Аллаға мекен берушілерде және де Құранды тура мағынасында түсінетіндерде ғана болады. Бірақ Құранды тура мағынада түсіну соңы үлкен бүлікке апаратын қарама- қайшылық, ал Құран қарама- қайшылықтан пәк.

Мысалы «Таха» сүресінің 84 аятында Мұса Пайғамбар (оған Алланың сәлемі болсын) былай дейді: «(Мұса Ғ.С): “Олар артымда, Раббым, разы болуың үшін Саған асықтым” деді.»

Бұл Мұса (оған Алланың сәлемі болсын) екінші көкке немесе жетінші көкке я болмаса оның ар жағына немесе Алла бар жерге асықты дегенді білдірмейді. Өйткені Алла Тағалаға  мекен тән емес, ал мекен беру пәктеу қағидасына қайшы келеді және де Құран аяттары мен Мұхаммед Пайғамбардың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) хадистері арасында қайшылық тудырады.

Тіпті Мұхаммед Пайғамбар (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) жеті қат көк аспанның қабаттарына көтеріліп, жаратылыстың білімі жетпейтін деңгейге дейін көтерілуі, сіздің қарсыластарыңыз айтқандай Алла Тағала аспанда дегенді білдірмейді. Бәлки, Мұхаммед Пайғамбар (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) Онымен сол кезде тілдескен дегенді білдіреді.

Мысалға Құранда Мұса Пайғамбар (оған Алланың сәлемі болсын) да Алламен тілдескен, бірақ ол аспанда емес, жер әлемінің бір көтеріңкі жерінде: «Мұса (Ғ.С.), белгілі уәдемізде келіп, Раббы оған сөйлегенде, (Мұса Ғ.С.): «Раббым маған өзіңді көрсет, Сені көрейін» деді. (Алла): «Мені, әсте көре алмайсың; бірақ тауға қара, сонда егер ол орнында тұра алса, сен де Мені көресің» деді. Сонда Раббы тауға елестеген сәтте, оны быт-шыт қылды. Мұса (Ғ.С) да талып түсті. Есі кіре сала: «Сен пәксің, Саған тәубе еттім, әрі мен сенушілердің алғашқысымын» деді». (Ағраф сүресі, 143 аят)

Осылайша Мұхаммед Пайғамбардың (оған Алланың сәлемі мен игілігі болсын) аспанның қабаттарына көтеріліп, жаратылыстың білімі жетпейтін деңгейінде Алламен тілдесуі Аллаға сол мекен тән және де Ол аспанда деген мағына емес. Керісінше Алла Тағала жер әлемі жаратылмастан бұрын бар және де жер әлемі жаратылғаннан соң да өзгермеген.

Әһли Сунна уәл Жәмаъа ақидасы Алла Тағалаға  жаратылыстарды жаратқан соң өзгеріске түсу сипаты тән емес, және де мекен мен бағыт та тән емес. Және де Алла мен Оның құлы арасындағы ара қашықтық та тән емес, себебі бұл сөз Аллаға кеңістіктен бір мекен беріп тұр.

Имам Әбу Ханифа өзінің «Фиқһул Акбарында»: « Өзгеріс пен түрлену қасиеті тек қана жаратылғандарға тән»  деген. Және де: «Алла мен Оның жаратқандары арасында ара қашықтық та жүрмейді».

Алғашқы үш буын имамдарының түсінігіндегі Әһли Сунна уәл Жәмаъа ақидасы міне, осы.

Соңғы сұраққа келер болсақ, біз араб тілін меңгерген және де сәләфилік ағымының ақидасын ұстанушыларды (мадхалиттер, суруриттер және тағы басқа), сондай- ақ тақлид пен мәзһабты теріске шығарушылардың ұстаздарын осы тақырыпта пікірталасқа шақырғанбыз. Бұл ұсыныс әлі де күшінде. Пікірталас қазақ және араб тілінде жүреді , видеоға түсіріледі де интернетте жарияланады. Пікірталас тақырыбы мен уақыты алдын ала келісіледі.

Бұған қосымша біз Әміре Ерсін Әбу Юсуф ұстаздың қазақ тіліндегі ат- Тахауи ақидасының  27 сабағын тыңдауды ұсынамыз.

____________________

Орыс тілінен аударған Azan.kz

«Марал ишан» мешітінде, үстіміздегі жылдың 11-ші қыркүйегінде облысқа қарасты барлық мешіт имамдарымен жиналыс өткізілді. Бұл жиналыста қаралған мәселелер - «Дін мен дәстүр» аясында жұмыстарды жалғастыру және Құрбан айтына кеңінен дайындықтар жүргізу. Айта кетер болсақ: Ұлттық салт-дәстүрмен ойын-сауықтар, ұлттық құндылықтардың жәрмеңкесін, айт күндері ғибратты кештер, аз қамтылған отбасылар мен жетім-жесірлерге қайырымдылық іс-шаралар, «Құрбан айт құтты болсын!» атты мерекелік акциялар, БАҚ арқылы Құрбан айт жайында мақала мен хабарлар өткізу, сонымен қатар, ағымдағы жұмыстар жайлы да кеңінен тоқталып өтті.

Имам-молдалар барлық айтылған ескертулер мен ұсынылған іс-шараларды құптап, орындауға келісімдерін берді. Игі қадамдарына нұр жаусын!

ҚМДБ-ның Қостанай облысындағы
өкілдігінің баспасөз қызметі

Қостанай облыстық «Марал ишан» мешітінің наиб имамы Бақытжан қажы Икрам жақында Қостанай шаһарындағы шекара әскері аймақтық басқармасында болды.

Онда жиналған қауымның алдында «Діни экстремизмнің алдын алу» тақырыбы бойынша әңгімеледі. Ол өзіне тән шешендікпен қозғалып отырған мәселеге жан-жақты тоқталды.

Сондай-ақ, қатысушылардың өздерін толғандырып жүрген сұрақтарына нақты жауап берді.

Мешіт қызметкерлері алдағы уақытта да осындай өзекті тақырыптармен түрлі ұйымдар мен мекемелерде болып кездесулер өткізбек.

ҚМДБ-ның Қостанай облысындағы

өкілдігінің баспасөз қызметі

Қостанай аудандық Маңдай батыр мешіті «Затоболец» стадионында жамағат арасында шағын футболдан жарыс өткізді.

«Спорт – денсаулық кепілі» дейді дана халқымыз. Дені сау құлдың құлшылыққа деген құлшынысы бекем. «Әлсіз мұсылманға қарағанда әлді (денсаулығы мығым) мұсылман Аллаға анағұрлым ұнамды» екені Мұхаммед пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) хадистерінде де анық айтылған.

Футбол жарысына төрт команда қатысты. Яғни, облыстық Марал Ишан мешіті мен Маңдай батыр мешітінен бөлек, затоболдық жамағаттан құралған тағы екі команда күш сынасты. Тартысты өткен алғашқы ойында екі мешіттің ұжымы 1:1 есебімен тең түсті. Одан кейін де сайыс қызығы аз болған жоқ. Дода көрігін қыздыруға ҚМДБ-ның Қостанай облысы бойынша өкіл имамы Асылхан қажы Түсіпбек пен Марал Ишан мешітінің наиб имамы Дархан Сыздықов та араласты. Бірінен-бірі асқан командалар тартысы «Достық жеңді!» деген ұранмен тәмамдалды. Маңдай батыр мешітінің бас имамы Азамат қажы Серікбайұлының айтуынша, енді мешіт жамағаты аптаның әр сәрсенбісінде осылай ойын өткізіп тұруды дәстүрге айналдырмақ.

Рахман ЖАҚСЫЛЫҚ

Палестина билігі әлем қауымдастығына үндеу тастады. Яғни, Газа секторының инфрақұрылымын қалпына келтіру үшін 7,8 млрд доллар мөлшерінде көмек қажет. Бұл жайында Ynet ақпарат көзі хабар таратты. Палестина мемлекетінің экономика министрі Мұхаммед Штайехтің айтуынша, «Мызғымайтын жартас» әскери жорықтан кейін ең алдымен анклавта тұрғын үйлер мен электрстанцияларын қалпына келтіру керек. Осы аралықта палестиналықтар Иордан өзенінің батыс жағалауында израилдік келімсектердің 400 гектар жерге үй салуына қарсы наразылық акциясын өткізді. Акция кезінде шеруге шыққандар мен Израиль полициясы арасында қақтығыс орын алды. Израилдік полиция қызметкерлері көзден жас ағызатын газ бен дубинка қолданды. Нәтижесінде бірнеше адам жарақат алды.

Соңғы бес жылда үкімет тарапынан қабылданған және жүзеге асырылған іс-шаралардың негізінде елдегі жетім балалардың қарасы айтарлықтай азайды. Нақтырақ айтқанда, жетім балалар саны 8812 балаға азайды. Ал балалар үйіндегі бүлдіршендер саны 5237-ге азайғанын айта кету керек. Бұл жайында Қазақстан Республикасы Білім беру министрлігінің балалар құқығын қорғау жөніндегі комитеттің төрайымы Зәбира Оразалиева ханым хабардар етті. Сондай-ақ, аталмыш комитет төрайымының айтуынша, қазіргі уақытта елімізде 33 мың 680 жетім бала бар. Олардың 21856-сын еліміздің азаматтары өз қамқорлығына алған. Төрайым 9879 баланың мемлекет қамқорлығына алынғанын жеткізді. 2015 жылдың қаңтар айынан бастап, жетім баланы асырап алғысы келетін ҚР азаматтарына 75 бір айлық есептік көрсеткіште, яғни, 148650 теңге беріледі.