Құран – Алла Тағаланың қасиетті кәләмы, адамзаттың тәрбиешісі. Құранның басты мақсаты – адам баласының жан-тәнін кірден арылту. Алла ешкімнің құлшылығына мұқтаж болмағанындай, Құран да ешкімнің құрметіне мұқтаж емес. Керісінше, біз оны оқып-үйренуге, әмір-бұйрықтарын орындауға мұқтажбыз.

Құран – күллі адамзаттың заттық және рухани қажеттілігіне сай, кең ауқымға ие болған, қасиетті кітап. Құран адам баласының тән азығы мен жан азығы, фәнилік ғұмыры мен ахиреті, адамның жеке басы мен отбасы, экономика сынды т.б. өзін толық қамти алуға мүмкіндік берер кітап.

Адам баласы сынақ өмірдегі қиындық атаулыдан өтіп, дертінің дауасын, рухының азығын осы Құраннан табады. Құран – құлазыған жанның рухын көтеріп, білім іздеген адамға ілімнің нақ қайнар көзі. Ол адам баласын екі дүниеде де тек бахытқа кенелтеді. Алла елшісі (с.ғ.с): «Сендердің ең жақсыларың – Құранды өзі үйреніп, өзгеге үйреткендерің» дейді.

Ислам тарихына назар аударсақ, Алла тағала пайғамбарларды үнемі елдің азғындаған, күпірлік етек алған тұста жібергендігін байқаймыз. Пайғамбарлар сондай шалыс басқан елге барып, түрлі әдепсіздіктерді реттеуде өз міндеттерін атқарған. Түсінбеген, түсінгісі келмеген елге Алланың шексіз құдіретімен құраннан мұғжизалар көрсеткен. Пайғамбарымыз бір хадисінде: «Әрбір пайғамбарға өз заманындағы адамдарды сендіру үшін бір мұғжиза берілген. Маған мұғжиза ретінде берілген нәрсе, тек Алланың маған уахи еткені ғана» (Бұхари) – дейді.

Шын мәнінде, Құран оқу, жаттау, оған амал ету, аяттардың мағынасын терең ойлану дүние мен оның ішіндегі барлық нәрседен хайырлы. Құранға жақын адам Аллаға жақындай түседі. Ал, Аллаға жақындай түскен пенденің жүрегі тыныштық табады. Жүрегі тыныштық тапқан адам ешнәрседен қорықпайды. Құранда:

أَلَآ إِنَّ أَوۡلِيَآءَ ٱللَّهِ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ «Ақиқатын айтар болсақ, Аллаға жақын жандар еш қорқуды білмейді және уайым-қайғыдан алыс болады» (Юнус сүресі, 62-аят).

Өмірдің әрқандай қиындықтары мен күйзеліс жағдайларымен адамның жаны мұңды, уайым-қайғыны, қорқынышты кешеді, осы орайда адам әлбетте жан тыныштығын іздейді, аңсайды. Оның ойы үнемі уайым-қайғыда болғандықтан, адамға таза ауа қажет болғаны секілді жаны да тыныштықты қажет етеді. Қасиетті Құранда: أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ

«Біліп қойыңдар! Жүректер тек Алланы зікір етумен ғана тыныштық табады», – деген (Рағыд сүресі, 28-аят).

Құран жан мен тәнге шипа. Алла Тағала былай дейді:

يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ

«Әй адамдар! Сендерге Раббыларың тарапынан бір үгіт, жүректегілерге бір шипа, сенушілер үшін тура жол және рахмет келді» (Фуссилат сүресі - 44 аят)

Құранның әрбір әрпінде сауап бар. Бұл жайында Абдулла ибн Масғудтан (р.ғ) жеткен риуаятта: «Кімде кім Алланың кітабынан бір әріп оқыса – бір сауап, ал бір сауап он сауапқа тең. «Әлиф-ләм-мим» бір әріп деп айтпаймын, әлиф бір әріп, ләм бір әріп, мим бір әріп» (Термизи).

Суфиян Сәури (р.ғ) Рамазан айы кіргенде барлық нәфіл құлшылықтарды қойып, тек Құран оқыған. Қатада (р.ғ) жеті күн сайын Құранды толық оқып шығатын, Рамазан айында үш күн сайын хатым, соңғы он түнінде күн сайын хатым ететін.

Құранның тағы бір кереметі ол - ырыздықты арттырады. Ардақты пайғамбарымыз хадистерінің бірінде: «Құран оқылған отбасында кеңшілік болып, жақсылығы артады және періштелер келіп, шайтандар қашады. Ал Құран оқылмаған үйде таршылық болып, жақсылығы азаяды, періштелер шығып, шайтандар кіреді», – делінген. Имам Ғазали былай дейді: «Бір кісі үнемі Омардың есігін қағып қайыр сұрайтын. Бір күні тағы да қайыр сұрап келгенде Омар оған: «Сен Құран үйрен, ол сені Омардың есігіне мұқтаждық еткізбейді», – дейді. Содан кейін ол кісі қайтып келмейді. Омар ол кісі жайлы сұрастырып, тұрып жатқан жеріне барады. Бұрын қайыр сұрайтын кісінің адамдардан оңашаланып, құлшылық жасап жүргенін көреді. Омар (р.ғ): «Мен сені жоғалтып алдым, маған келуден сені не тосты?» – деп сұрайды. Сонда ол: «Мен Құран оқыдым, Құран мені Омарға және Омардың отбасына мұқтаж еткізбеді», – деп жауап береді. Омар одан: «Құраннан не нәрсе таптың», – деп сұрағанда: «Құраннан мына аятты таптым. «Ал көкте сендердің несібелерің әрі уәде етілген нәрселер бар» (Зарият сүресі, 22-аят). Менің ризығым – көкте, ал мен жерден іздеп жүрмін», – дейді. Мұны естіген Омардың көңілі босайды (Құт әл-қулуб, Абу Толиб әл-Мәкки, 426-бет).

Түсініп, ұғына білген жан үшін Құранның өзіндік қасиеті өте мол. Күнәға жақындаған мұсылман Құраннан алыстай береді. Керісінше күнәдан алыстаған пенде Құранға жақындайды. Яғни жүректі таза күйіне түсіретін бірден бір жол – Құран оқу. Оның әрбір сөзі – жүректің қарайған қатпарларына жарық сыйлайтын нұр. Ол болмашы қателіктен бастап, дүниеге махаббат қоюға дейінгі күллі кеселдердің жұрнағын да қалдырмайды. Ол – мағынасы мен кереметі мәңгі түгесілмес Алланың кәләмы.

Ибраһим Хаууас (р.ғ): «Бес нәрсе жүректің емі: Құранды түсініп оқу, аз тағам жеу, түнде тұрып намаз оқу, таң сәріде жалбарыну, ізгілермен сұхбаттас болу», – деген екен.

Құрметті оқырман қауым! Құран Қиямет күні шапағатшы болады. Алла елшісі (с.ғ.с) бір хадисінде: «Құран оқыңдар, өйткені ол Қиямет күні өзін оқығандарға шапағатшы болады», – деген (Мүслим).

Құран оқу адамның қайғы-қасіретін, уайым-қайғысын емдейді. Сонымен қатар адам баласы Құран аяттарын оқу арқылы әрқандандай дерттерден қорғана алады. Адам баласы Құран арқылы өзін тәрбиелеп, жан-дүниесін тазалайды. Сондықтан жолым ашық, мақсатым айқын болсын десек, әрқайсымыз да Құраннан алыстап кетпеуге тырысайық.