Алланың қалауымен биылғы жылдың 8-мамырынан Шағбан айы басталды. Шағбан айы көптеген қасиеттерді өз аясында қамтыған құлшылық айы. Алла Тағаланың пенделеріне деген ризық-несібесін молайтатын ай. Жақсылық атаулы бүршік жарып, береке біткен артып, ғибадат-құлшылықты жан-тәнімен атқарушылардың қателіктері кешіріліп, күнәларынан арылатын ай.

«Көптеген жақсылықтардың бастауы» деген мағынаға ие «шағбан» сөзімен аталған қасиетті ай, Ережеп айының бітуінен хабар беріп, Рамазанның жақындағанын сүйіншілейді. Сүйікті Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Ережептен кейінгі кезекте Шағбан айына ерекше көңіл бөлген. «Алла Тағалам, Ережеп пен Шағбан айларын берекелі ете гөр. Бізді Рамазанға аман-есен жеткіз»,-деген дұғасын жиі айтатын. Қасиетті Шағбан айына белгілі бір дайындық жасаудың мәні зор. Өйткені, Әбу Умәмә әл-Бәһилиден (р.а.) жеткен хадисте Алла Елшісі (с.ғ.с.): «Шағбан айы кіргенде, өздеріңізді тазалаңыздар және ниеттеріңізді дұрыстаңыздар»,-деген. Бұл айдағы сауабы көп құлшылықтың бірі − ауыз бекітіп, нәпіл ораза ұстау.

Айша (р.а.) анамыз айтады: «Расулуллаһтың (с.ғ.с.) бірінің артынан бірін ұстаған оразасына қарап, енді ораза ұстауын тоқтатпайды деп ойлайтынбыз. Ал оразаны бірінің артынан бірін ұстамаған кездері, енді Ол оразаны ұстамайтын шығар деп ойлайтынбыз. Ол шағбан айында ораза ұстағанды ұнататын. Мен: «Ей Алланың Елшісі, Сенің шағбанда көп ораза ұстайтыныңды байқадым. Осының сыры неде?»-деп сұрадым. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Я, Айша! Бір жыл ішінде қайтыс болатын адамдарыдың есімдері шағбан айында жеке дәптерлерінен өшіріліп, Азрайылға тапсырылады. Сондықтан оразалы күйімде есімім бір дәптерден өшіріліп, екіншісіне жазылуын қалаймын. Осы себептен шағбан айын жақсы көремін»-деп жауап берді.

Шағбан айында мұсылманның иманы толысып, кемелденеді. Әрі Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бұл айды ерекше ұнатып, осы айды ораза ұстаумен өткізетін. Демек, бізге де осынау мүбарак айда шама-шарқымызға қарай ораза ұстауға талаптанғанымыз абзал екен. Усама ибн Заид (р.ғ.) риуаят етеді: «Пайғамбарымыз Мұхаммедке (с.ғ.с.): «Я, Алланың Елшісі, айлардың ішінде шағбан айында көбірек оразада болғаныңды көремін»-дедім. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Осы айдан пенделердің көбісі ғапыл. Бұл ай – Ережеп пен Рамазанның ортасындағы ай. Шағбанда амалдар Алла Тағаланың хұзырына келтіріледі. Сондықтан амалымның оразамен көтерілгенін қалаймын»-деді.

Алайда Шағбан айының оразасын шамасы жеткендер ғана тұтқаны абзал. Егер Шағбан айында үздіксіз ораза тұтып, Рамазан айындағы парыз оразаға шамасы келмей қалуынан сезіктенген адам болса, ол адамға Шағбан айында ораза тұтудың қажеті жоқ. Өйткені Шағбан айындағы ерікті оразадан Рамазан айындағы парыз ораза маңызды. Сондықтан да Пайғамбарымыз (оған Алланы игілігі мен сәлемі болсын) мұсылмандарды Рамазан айына екі- үш күн қалғанда ораза ұстаудан тыйған. Әбу Хурайра (оған Алла разы болсын): «Шағбан айының бірінші жартысы өткен соң ораза тұтпаңдар»,- деген Пайғамбарымыздың сөзін жеткізеді.

Шағбан айының тағы бір қасиеті, осы айдың орта шеңінде ұлық бір түн бар. Ол – мамыр айының 21-нен 22-не қараған мүбарак Барағат түні. Себебі бұл түні мұсылмандарға рахмет, берекет, жақсылық, кешірім және мағфират жауады.

Али бин Әбу Талибтен (р.ғ.) риуаят етілген бір хадис шәрифте былай делінген: «Алла Тағала шағбанның он бесінші түні дүние аспанына түседі. Мыналардан өзгенің бәрінің күнәлары кешіріледі. Кешірімнен тыс қалғандар: мүшрік, мұнафық, туысымен қарым-қатынасын үзген және зинақор әйел».

Алла Тағаланың «дүние аспанына түсуі» деген сөзі, Оның рахметі мен берекетінің, қайыр мен нығметінің түсуі. Көк есіктерінің ашылуы, дұғалардың дереу қабыл болуы әрі құлдарына рахым мейірімімен қарауы. Өйткені Алла Тағалаға мекен тағайындау дұрыс емес.

Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) мүбарак сөздерінде: Жәбрәйілден (ғ.с.): «Бұл түні мына есіктер қашанға дейін ашық тұрады?»-деп сұрағанымда Жәбрәйіл (ғ.с.): «Таң атқанша»,-деді де: «Я, Мұхаммед! Алла Тағала осы түні тозақтан құтқаратын құлдарының саны Бәни Кәлб руының қойларының жүндерінің санындай (Яғни, кейбіреулерден басқа, барлық мұсылмандар кешіріледі)»-деді. Қалб тайпасы – көп қой өсіруімен танылған тайпа болатын. Сол себепті де хадисте осы түні көптеген адамдардың Алланың кешірімі мен рақымына ие болатыны айтылған.

Бұл түні не істеу қажет?

Бәрат түнін дұрыс қарсы алу үшін, бұл түнді ұйқысыз өткізген абзал. Егер кімде кімнің шамасы жетсе, бұл түнді тек құлшылықпен өткізгені жақсы. Алайда кімнің бұған шамасы жетпесе, ол адам осы түннің кез келген бөлігін құлшылыққа арнай алады. Құлшылыққа түннің екінші бөлігін арнап, мына ғибадат түрлерін атқарса болады:

- Намаз. Намаз – осы түнде атқарылатын ең абзал құлшылықтың бірі. Намаз ракағатының белгіленген саны жоқ, алайда ракағат саны сегізден кем болмауы тиіс. Сондай- ақ әр намаздағы рукуғ, қиям, сәджеде ұзағырақ болғаны абзал. Намазда Құраннан ұзақ аяттар оқылғаны жақсы. Егер кімде кім ұзақ сүрелерді есіне түсіре алмайтын болса, бір ракағатта қысқа бір сүрені бірнеше рет қайталауына да болады.

- Тиләуәт. Қасиетті Құранды оқу – осы түні атқарылар пайдалы құлшылықтың түріне жатады. Намаз оқып болған соң, я болмаса басқа уақытта шамаңыз жеткенше Құран оқыңыз.

- Зікір. Бұл түнді зікірге арнаған өте жақсы. Әсіресе Пайғамбарымызға (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) салауат айту. Сондай- ақ зікірді жүріп бара жатқанда, төсекте жатып және де жұмыс уақытында немесе жұмыстан тыс уақытта да оқуға да болады.

- Дұға. Бұл түні бізге көп пайда әкелетін ғибадаттың бірі. Осы түні Алла Тағала дұғамызды қабыл етеді деген үміт бар. Дұға – ғибадат. Алла Тағала жасаған әрбір дұға үшін сұраушының мұқтаждығын өтеп қана қоймай, сауап та жазады. Тіпті сұраған нәрсесі қол жетімсіз болса да, ол адам жасаған дұғасы үшін сауаптан құр қалмайды. Сонымен қатар дұға барлық ғибадаттың өзегі болып табылатын Алла мен адамның байланысын арттырады. Адам баласы қалағанынша, кез келген түрде дұға ете алады, алайда ең жақсы дұға – Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) дұғалары. Бұл дұғалар шебер сөздерімен пенденің бұл өмірдегі әрі ақыреттегі барлық мұқтаждығын қамтиды. Расында да Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) дұғасы соншалықты терең мағыналы, тіпті пенденің оған баға беруге шамасы жетпейді.

Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) дұғасы жайлы көптеген кітаптар әр тілде жарық көрген. Мұсылман адам Алла Тағалаға сол дұғалар арқылы, араб тілінде я болмаса өз ана тілінде сол дұғалардың мағынасын айта отырып жалбарынуы керек.

- Нәпіл намазды я болмаса Құранды белгілі себептерге байланысты оқи алмаған адамдар болса (ауру, әлсіздік немесе шұғыл тірлігі бар болса). Ол кісілерге осы берекелі түннің сауабынан құр қалмас үшін төмендегі амалдарды орындауды ұсынамыз:

1. Ақшам, құптан және таң намаздарын мешітте, егер сырқат болып, шамасы жетпесе үйінде оқысын.

2. Үнемі зікір айту, әсіресе салауат. Кез келген халде, адам ұйықыға кетпейінше зікірде болуы тиіс.

3. Алладан кешірім тілеу. Мұны төсекте жатып та сұрауға болады.

- Әйел адамдар етеккір кезінде намаз бен Құран оқи алмайтындықтан, олар кез келген зікірді айтып, тасбих тартып, салауат айтуы керек. Сонымен қатар Құран мен хадистерде келген араб тіліндегі дұғаларды дұға ету ниетімен оқи алады.

- Сенімділігі әлсіз хадиске сәйкес, Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) осы түні Бақый қорымында болып, сол жерде жерленген мұсылмандарға дұға еткен деп айтылады. Осыған негіздеп кейбір фақиһтар осы түні қорымға барып, ол жердегілерге «Фатиха» сүресін я болмас Құраннан аяттар оқуды ұнамды іске жатқызған. Алайда бұл амал міндетті емес әрі мұны парыз амалдың дәрежесіне көтерудің қажеті жоқ.

Жоғарыда атап айтылғандай Бараат түні – мұсылмандар үшін ерекеше түн. Сондықтан да осы түнді Аллаға толықтай мойұсынған күйде өткізу қажет. Әрі Алланың алдында ұнамсыз амалдардан тиылу қажет. Дегенмен әрбір мұсылман әр кезде күнәлі істерден аулақ болуы қажет. Осындай түндері күнәлі іс жасау үлкен қылмыс әрі Алла Тағалаға бойұсынудан бас тартқандық болып саналады. Мұндай амал Алланың қаһарына ұшыратады. Сондықтан да барынша күнәлі істерден тиылуымыз қажет, асылында осы түнгі жасалған күнәлар бұл түннің барлық нығыметінен құр қалдырады.

Шағбан айының (13, 14, 15) күндері ораза ұстаудың сауабы зор. Бұл күндер «Аямул байд» яғни ақ күндер деп аталады. Хижри жыл санау бойынша әр айдың ортаңғы күндері ораза ұстау қажет. Себебі бұл күннің түндерінде ай толықсып, түнді нұрға бөлеп тұрады. Бұл күндері ораза ұстаған адамның жүрегін Алла Тағала дүние қараңғылығынан ағартады. Сол үшін де Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Шағбан айының ортасының түні болғанда күндізінде ораза болып, түнінде намазға тұрыңдар»,-деді.

Олай болса, қадірменді мұхтарам жамағат Алла Тағала алдымызда келе жатқан Мүбарак Шағбан айын және ұлық Барағат түндерін баршамызға құтты қылып, Осы айды Алла разылығы үшін тағат-ғибадатпен өткізуді шын жүрегімізден ынталандырсын. Еліміз көркейіп, дініміз марқая берсін!

Шағбан айындағы нәпіл ораза ұстайтын күндердің сәресі және ауыз ашар уақыттарының кестесі:

Ескерту: Аталмыш уақыттар Қостанай қаласының координаттары бойынша берілді.

Тәжімбет Бахытбек Нұрғабылұлы
ҚМДБ-ның Қостанай облысы
бойынша өкіл имамы

Күш атасын танымас

Баршаға мәлім, елімізде Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы хазіреттің жүлдесі үшін салауатты өмір салтын насихаттау, бұқараның спортқа деген қызығушылығын арттыру, қазақ күресін қолдау мақсатында мешіт жамағаттары арасында өтетін республикалық турнирге іріктеу сайысын облыстық Марал ишан мешіті ұйымдастырды.

Бұл сайыстың жоғары деңгейде өтуіне ҚМДБ-ның Қостанай облысындағы өкілдігі тікелей мұрындық болды. Мұнда «Түйе палуан» жүлдесі сарапқа салынды.

Қазақ «Күш атасын танымас» дейді. Палуандардың сайысын облыс орталығының жұртшылығы қолдап, рух беріп отырды.

Соның нәтижесінде Арқалықтан келген дарынды палуан Ерғанат Тайымбайұлы Рыздық пен Омаров Ерлан топ жарып, республикалық сайысқа жолдама алды. Оларға облыстың бас имамы Бахытбек Нұрғабылұлы құрмет көрсетіп, Қасиетті Құранды тарту етті.

ҚМДБ-ның Қостанай облысындағы
өкілдігінің баспасөз қызметі

Дін қайраткерлері Суриков ауылына қайырымдылық көмек көрсетті

Атамыз қазақ «Апат айтып келмейді» дейді. Себебі, ешкім де алдында не күтіп тұрғанын білмейді.

Облыс орталығынан алпыс шақырымдай жерде жатқан Қостанай ауданының Суриков елді-мекенінде су көбейіп кетіп біраз тұрғындар баспанасыз қалғанын баршамызға мәлім.

Жерлестерміздің басына түскен мұндай жағдайға бей жай қарай алмаған облыстың бас имамы Бахытбек Нұрғабылұлы және қалалар мен аудандардың мешіт қызметкерлері мен дін өкілдері қолдау көрсету мақсатында «Жомарттық жұмаққа жетелейді» деген тақырыппен тағы да қайырымдылық шарасын ұйымдастырды.

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының облыстағы өкіл имамының өзі бас болып, аталған елді-мекенде болды. Ондағы қиыншылықты бастан кешіп отырған тұрғындармен бетпе-бет жүздесіп, олардың қиыншылықтарын бөлісуге тырысты.

Су тасқынының зардабын тартқан азаматтар өздеріне қайырымдылық көрсеткен дін қайраткерлеріне шексіз алғысын білдірді.

ҚМДБ-ның Қостанай облысындағы
өкілдігінің баспасөз қызметі

Түлектерге сертификаттар табыс етілді

Өткен жылдың желтоқсан айында Қостанай өңірінде екі айлық «Сауат ашу» курс өз жұмысын бастаған еді. Міне, жақында осы жерде тиянақты білім алған шәкірттерге кезекті сертификат тапсыру рәсімі болып өтті.

Бұл курс негізінен Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының «2020 жылға дейін діни білім беруді дамыту» тұжырымдамасында көрсетілген негізгі бағыттарды басшылыққа алып, жүзеге асырылған-ды.

Түлектер екі ай бойы Қостанай қалалық мешітінде «Фиқһ», «Ақида», «Құран» және «Араб тілі мен тәджуид» пәндерінен білімдерін тереңдетіп, көп жайды көңілдеріне түйді.

Бір тоқтала кетер жай, аталған шәкірттердің ішінде бес түлек одан әрі білімдерін шыңдай түсу үшін Астана және Алматы қалаларындағы діни білім беретін оқу орындарына баратын ойларын да айтып өтті.

Осы салтанатты басқосуда Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының Қостанай облысындағы өкіл имамы Бахытбек Нұрғабылұлы шәкірттерге сертификаттарды тапсырып, оларға ақ жол тіледі. Мешіттің қадірменді ақсақалы Есдәулет қажы түлектерге ақ батасын берді.

ҚМДБ Қостанай облысы бойынша
өкілдігінің баспасөз қызметі

Баршаға мәлім, үстіміздегі жылы елордамыз Астанада Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының тікелей мұрындық болуымен «Ислам және зайырлы қоғам» тақырыбында республикалық конференция болып өтті.

Онда еліміздің ауызбірлігін одан да нығайту, салт-дәстүрлерімізді жандандыру және басқа да өзекті мәселелер арқау болған-ды. Бұл күндері республикамыздың барлық өңірлерінде осынау үлкен бастама жалғасын табуда.

Жуырда Қостанай шаһарындағы «Достық» үйіндегі конференция да «Ислам және зайырлы қоғам» деп аталды. Маңызды басқосуды Қостанай облысының өкіл имамы Бахытбек Нұрғабылұлы ашып, жүргізді.

Бұл жиынға ҚМДБ-ның Уағыз-насихат бөлімінің басшысы Ершат Оңғаров құрметті қонақ ретінде қатысы, алғашқы сөз берілді. Ол өз баяндамасында еліміздің тәуелсіздігінің 25 жылдығы қарсаңында өткізіліп отырған бұл мәжілістің маңызы ерекше екендігіне тоқталды. Өзге жат ағымдардың алдын алу мақсатында елімізде ақпараттық-насихаттық топтар құрылып, нәтижелі жұмыс істеп жатқандығын тілге тиек етті.

Сондай-ақ «зайырлық» деген ұғымның мағынасын жан-жақты түсіндірді. Баяндама барысында өзі қызмет атқаратын мұсылмандар басқармасы үстіміздегі жылды «Дін және тарих тағылымы» деп жариялағанын да жиналғандардың есіне салды.

Сонымен қатар ол аталмыш басқарманың тікелей мұрындық болуымен жарық көрген аса құнды «Дәстүрлі ислам жауһарлары» және «Ел боламын десең бесігіңді түзе» деп аталатын кітаптарды облыстың бас имамы Бахытбек Нұрғабылұлына көпшілік алдында табыс етті.

Одан кейін Қазақстанға белгілі дарынды қаламгер, дін тақырыбына талай мәнді де мағыналы кітаптар жазған Ақылбек Шаяхметтің тың пікірлері де барша имамдар мен жастарға үлкен ой салды. Оның шешендігіне жерлестеріміз тәнті болды.

Қостанай облысы әкімдігінің дін істері басқарманың басшысы, іскер азамат Нұрхан Нөгербеков пен Қостанай мемлекеттік университетінің профессоры, танымал ғалым Қалқаман Жақыптың тыңғылықты дайындалған баяндамалары да нақтылығымен, терең тұжырымдарымен есте қалды.

Конференцияны жүргізуші (модератор) облыстық Марал ишан мешітінің бас имамы Бахытбек Нұрғабылұлының діндегі тұрақтылық пен ынтымақтастық жайлы баяндамасы да өте әсерлілігімен көпшіліктің назарын аударды.

Ол Қазақстандағы қалыптасқан халықтар арасындағы ынтымақ ортақ мақсат жолында аянбай еңбек етіп жатқан барша ұлт өкілдерінің ауызбірлігі мен достығының арқасында жүзеге асып келе жатқандығын баса айтты.

Бас имам 1990 жылы елімізде құрылған Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы өткен кезең ішінде ел игілігі үшін көп іс тыңдырғандығын айта келіп, республикамыздың жарқын болашағы ата-бабамыздан келе жатқан салт-дәстүрлерімізді берік сақтап, бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығара еңбек етуге тікелей байланысты екендігін де жасырмады.

Конференцияға жиналған барша қауымға облыс орталығында ғұмыр кешіп жатқан 100 жасар Күлімжан әжеміздің құттықтауын Қазақстан қажылар қауымдастығы облыстық филиалының төрағасы Жақсылық Ғайсин оқып берді.

Ал, үстіміздегі жылы Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы ұйымдастырған республикалық конференцияның үндеуімен көпшілікті облыстық Марал ишан мешітінің наиб имамы Дархан Сыздықов таныстырды.

Ұзын сөздің қысқасы, «Достық» үйінде ұйымдастырылған осынау мәжілісте көп жайлар ашық айтылды. Ислам дінінің жылдан-жылға қанатын жайып, күллі мұсылмандарды ізгілікке, адамгершілікке, Отанды сүюге баулып келе жатқандығы сөз болды.

ҚМДБ-ның Қостанай облысындағы
өкілдігінің баспасөз қызметі

Қостанай өңіріне Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының Уағыз насихат бөлімінің басшысы, Ғұламалар кеңесінің хатшысы, РһD докторы Оңғаров Ершат Ағыбайұлы келісімен, ҚР ІІМ Ш.Қабылбаев атындағы полиция академиясының ұстаздарымен және білім алушы курсанттармен кездесу өткізді.

Кездесуден соң Академия бастығы Мирлан Ахмедияұлы, шараны ұйымдастырған облыстық және қалалық мешіт ұжымына алғысын білдіріп, Ершат Ағыбайұлына естелікке Ш.Қабылбаев туралы кітапты тарту етті.

Одан соң, ақшам намазына жиналған мешіт жамағатымен кездесіп, уағыз насихат жүргізді. Өз кезегінде жиналған намазхан бауырлар көкейде жүрген сауалдарын қойып толыққанды жауап алып, үлкен әсермен тарқасты.

Жалпы Ершат Ағыбайұлының келгендегі мақсаты үстіміздегі жылы 24 ақпандағы елордамыз Астанада ҚМДБ ның өткізген «Ислам және зайырлы қоғам» тақырыбындағы республикалық конференцияда көтерілген мәселелер туралы халыққа кеңінен тарату болатын.

Соның жалғасы ретінде қаламыздағы «Достық» үйінде «Ислам және зайырлы қоғам» тақырыбында өңірлік ғылыми тәжірибелік конференциясы болды. Мұнда жиналған қауым көтерілген тақырыптар бойынша жан-жақты ақпараттанды.

Конференциядан соң облыстың қалалары мен аудандарының бас имамдарына арналған «Дін және тарих тағылымы» тақырыбында семинар болып өтті.

Бұл кездесуде Ершат Оңғаров қазіргі таңдағы ҚМДБ ның атқарып жатқан шараларының жүзеге асыру үшін барынша ат салысу керектігін тілге тиек етті.

Осылайша РһД докторы Ершат Ағыбайұлының екі күндік сапары Қостанайлықтар үшін есте қаларлықтай өтті.

ҚМДБ Қостанай облысы бойынша
өкілдігінің баспасөз қызметі

«ақыл-ойдың көркі – тіл, тілдің көркі – сөз»
Ж. Баласағұн

Ойдың тілі – сөз. Біз сөз арқылы ғана неше түрлі ойларымызды сыртқа білдіре аламыз. Сөзді қабылдау және оны ұғыну бір-бірімен тығыз байланысты. Сөз – адам санасының басты белгісі. Сөз өнері ежелден бері жеке адамның, қоғамның ой-санасын дамытып, жетілдіруде аса маңызды рөл атқарады. Сөз ойлы да мәнерлі болуы тиіс. Әйтпесе, ол көздеген мақсатына жете алмайды. Халқымыз мәнді сөйлейтіндерді «сөзі мірдің оғындай екен» деп дәріптейді. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) «Аз сөйлеу иманнан, көп сөз екі жүзділіктен» деп білдірген.

Тіл – үлкен нығмет. Ол адамды жақсылық пен жамандыққа және жұмақ пен жаһаннамға да жетелеуі әбден мүмкін. Көлемі кіші, зардабы үлкен. Адамның иманды немесе имансыз болуы ауыздан шығатын сөздеріне байланысты. Ауыздан шыққан сөз я шындық, я өтірік. Басқа мүшелердің өрісі, ауқымдылығы шектеулі. Құлақ тек естиді, көз тек қана көреді. Ал тілдің өрісі өте кең.

Хикметке ие ғалым-ғұламалардың айтқан сөздері:

Бір адамның жаһил (надан) екендігінің белгілері мыналар: Жанды-жансыз барлық нәрсеге ашуланады. Сыр сақтай алмайды. Ақшасын орынды жарата алмайды. Бәріне сене береді. Досын дұшпанынан ажырата алмайды. Жаман адамдармен достық құрады.

Үндемеу хикмет, жақсы қасиет. Тілдің үндемеуі, көңілдің үндемеуіне, ал көңілдің үндемеуі Раббысының кешіріміне себеп болады. Адамның амандығы тілін қорғауында. Қалам да екінші тіл деген сөз.

Тіл жыртқыш жануарға ұқсайды, еркіне жіберілсе иесін талайды. Үндемеген адам қатеге түсуден, өтіріктен, өсектен, сөз тасудан, өзін мақтаудан, бос сөйлеуден және тағы көптеген тіл апаттарынан құтылады.

Көп сөйлейтін адамның тілі шалынады, көңілі (жүрегі) қараяды. Көңілі қарайған адам қате үстінен қате істейді, адамдарды ренжітеді, өзінің бұдан хабары да болмайды. Тіліне ие болған адам дінін қорғайды.

Көп сөйлейтін адам қате істейді. Сахабалар үнемі жақсы сөз сөйлегенімен қате сөйлеп қоймау үшін емес, бәлкім бос сөз айтпайын деп үндемейтін. Хазреті Әбу Бәкір аузына тас салып жүретін, «Басқа келетін бүкіл пәлекеттер осыдан (тілден) келеді» деп айтатын.

Бұлбұл қыран құсқа: «Екеуміз де құс болсақ та сен патшаның сарайындасың, мен болсам бақшаның тікендеріндемін. Сен құстарды аулап жейсің, патшаның қасында қадірің өсіп, мұратыңа жетесің. Құстардың сұлтаны боласың. Мен болсам күнді күнге қосамын, әр түні таңға дейін гүлдің ашылуын күтемін. Мен ұйықтамайынша ол ашпайды, оянғанда ашылған кейпін көремін. Ашылып жатқанын көре алмаймын, мұратыма жете алмаймын. Тікен арасында мұратсыз жылаймын, жүрегімді сыздаймын» дейді.

Сонда қыран құс былай деп жауап береді: «Мен мың мұратыма жетемін бірақ біреуін де айтпаймын. Сен болсаң бір мұратыңа жете алмастан мың мұрат айтасың. Үндемеген мұратына жетеді, ал шырылдап шағымданған мұратсыз қалады».

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قال النَّبيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلا يُؤْذِ جَارَهُ، وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفَهُ، وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْراً أَوْ لِيَسْكُتْ». أخرجه البخاري.

Әбу Һурайрадан (р.а.) жеткен риуаятта Алланың елшісі (с.ғ.с) былай деген: «Кімде-кім Аллаға және ақырет күніне иман келтірген болса, көршісіне зарар бермесін. Кімде-кім Аллаға және ақырет күніне иман келтірген болса, қонағын жақсы күтсін. Кімде-кім Аллаға және ақырет күніне иман келтірген болса, жақсы сөз сөйлесін немесе үндемесін». Бұхари риуаят еткен.

Ғайбат дегеніміз «адамның сыртынан сөз айту» дегенді білдіреді. Құран Кәрімде мұсылмандардың бір-бірінің сырттарынан ғайбат сөз айтып, бір-бірлерін мазақ қылуға қатаң тыйым салынған. Ғайбат, өсек айту өлген бауырының етін жегендей үлкен күнә болып саналады. Алла Тағала былай дейді:

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن يَكُونُوا خَيْراً مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاء مِّن نِّسَاء عَسَى أَن يَكُنَّ خَيْراً مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَن لَّمْ يَتُبْ فَأُوْلَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ * يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيراً مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَب بَّعْضُكُم بَعْضاً أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَن يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَّحِيمٌ ﴾

«Ей, иман келтіргендер! Бір қауым, басқа бір қауымды келемеждеп сөкпесін! Бәлкім, ол қауым, әлгі қауымның өзінен де артық шығар. Әйелдер де басқа бір әйелдерді келемеждеп сөкпесін! Бәлкім, ол әйелдер әлгі әйелдердің өздерінен де артық шығар. Бір-бірлеріңді ренжітпеңдер һәм бір-бірлеріңе лақап тақпаңдар. Иманнан кейін пасық есім қандай жаман?! Ал кімде-кім тәубе етпесе, олар залымдар. Уа, иман келтіргендер! Түрлі күмәнді ойлардан сақтаныңдар! Шындығында ойлардың кейбірі күнә. Бір-бірлдеріңді аңдымаңдар, бір-бірлеріңнің сырттарыңнан ғайбат сөз айтпаңдар! Әлде сендердің біреулеріңе өлген бауырының етін жеу ұнай ма? Сендер оны ұнатпайсыңдар. Алладан қорқыңдар! Шындығында Алла тәубені қабыл алушы һәм өте мейірімді» (Хужурат, 11, 12);

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: »أَتَدْرُونَ مَا الْغِيبَةُ؟ قَالُوا: اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ، قَالَ: ذِكْرُك أَخَاك بِمَا يَكْرَهُ، قِيلَ: أَفَرَأَيْت إنْ كَانَ فِي أَخِي مَا أَقُولُ؟ قَالَ: إنْ كَانَ فِيهِ مَا تَقُولُ فَقَدْ اغْتَبْتَهُ، وَإِنْ لَمْ يَكُنْ فِيهِ مَا تَقُولُ فَقَدْ بَهَتَّهُ». رَوَاهُ مُسْلِمٌ وَأَبُو دَاوُد وَالتِّرْمِذِيُّ وَالنَّسَائِيُّ وَغَيْرُهُمْ.

Бірде Алланың елшісі (с.а.с.) сахабаларынан: «Ғайбаттың не екендігін білесіңдер ме?» – деп сұрайды. Сахабалар: «Алла мен Оның елшісі жақсырақ білуші», – деседі. Сонда Алланың елшісі (с.а.с.): «Ол – бауырың туралы сыртынан ол ұнатпайтын түрде еске алып айтуың», – дейді. Бір сахаба: «Ал сондай сипат оның бойында болса ше?» – деп сұрайды. Пайғамбар (с.а.с.): «Егер ол сен айтқандай болса, оны ғайбаттаған боласың, ал егер олай болмаса, жала жапқан боласың», – деп жауап береді. (Бұл хадисті Имам Муслим, Әбу Дәуіт, Тирмизи және Нәсәи риуаят еткен).

Тіл – адам жанының тілмәші. Тілсіз ұлт, тілінен айырылған ұлт болып жасай алмайды, ондай ұлт құрдымға кетері анық. Ұлтының ұлт болуы үшін бірінші шарт – тілі болуы. Ұлттың тілі кеми бастауы ұлттың құри бастағанын көрсетеді. Ұлтқа тілінен қымбат нәрсе жоқ. Бір ұлттың тілінде сол ұлттың жері, тарихы, тұрмыс, мінезі айнадай ашық көрініп тұрады. Қазақ тілінде қазақтың сары сайран даласы біресе желсіз түндей тымық, біресе құйындай екпінді тарихы, сары далада үдере көшкен тұрмысы, асықпайтын, саспайтын сабырлы мінезі – бәрі көрініп тұр. Қазақтың сары даласы кең, тілі де бай.

Алтынсарин аудандық
«Алдиярұлы Жанұзақ» мешітінің
бас имамы Егеубаев М.А.

Мешіт жамағаты ұйымшылдық танытты

Қостанай облысына қарайтын Арқалық қалалық «Мухтасиб Әлмұхаммед» мешітінде «Тазалық – иманнан» атты көгалдандыру жұмыстары өткізілді.

Баршаға мәлім, бұл шаһар қазіргі таңда тазалығымен, қазақылығымен, ондағы бауырларымыздың тілге, дінге, ділге деген ерекше құрметімен ерекшеленеді.

Осы іспеттес Лисаков қаласы мен Жітіқара аудандарының да мешіттері тазалық шараларын жасап, оған мешіт қызметкерлері, жамағаттар және шәкірттер белсенділік танытты. Олар сол күні мешіттің ауласы мен маңайын тазалап, ағаштардың түбін қопсытты. Сондай-ақ ақтау жұмыстарын да жүргізді. Соның нәтижесінде мешіттердің айналасы жарқырап шыға келді.

Қоршаған ортаның тазалығына мән беріп, көңіл аудару әрбір мұсылман баласының борышы және «Жұмыла көтерген жүк жеңіл»-дегендей мұндай игі мақсаттағы шараларды облыстағы барлық мешіттерде жалғасын табуда.

ҚМДБ Қостанай облысы бойынша
өкілдігінің баспасөз қызметі

Арқалық қалалық «Мухтасиб Әлмұхаммед» мешітінде аймақтық құран жарысы болып өтті. Аталмыш сайысқа Амангелді және Жангелдин аудандарынан да талабалар қатысты.

Сайыс 30-шы парадан, сондай-ақ 15 және 25 сүре аралығында болды. Бұл жарыста 9-25 жас аралығындағы 32 талапкер бағын сынады.

Осынау тәрбиелік мәні ерекше іс-шараға Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының Қостанай облысындағы өкіл имамы Бахытбек Нұрғабылұлы, Қостанай қалалық және Аманкелді аудандық мешіттерінің имамдары Шоқан Ғазизұлы мен Жандарбек Мубаракұлы құрметті қонақ ретінде қатысты.

Сайыс өте тартымды өтті. Жарыстың қорытындысы бойынша бір парадан 9 жасар Көбехан Қалмырзаев, 25 сүреден Амандық Абдраев, 15 сүреден Нариман Нуридинов көзге түсіп, жүлдеге ие болды.

Сондай-ақ мұнда үш орынға ынталандыру марапаты белгіленді. Жалпы, 9 сайыскерге ақшалай және заттай сыйлықтар табыс етілді.

​ Аталған мешіттегі ұстаз Арлан Бауыржанұлының шәкірттерді Құран жарысына дайындап және оны өткізудегі еңбегін ерекше атап өткен жөн. Бұл күндері осы жердегі сауат ашу курсында 48 адам дәріс алуда.

Сондай-ақ мұндай сайыстар жастарымыздың рухын көтеріп, алға қарай ұмтыла түсуіне тигізетін ықпалы ерекше – дейді, тағылымы мол іс-шараны ұйымдастырушы, іскер азамат, мешіт имамы Бектұрсын Торғайбайұлы.

ҚМДБ Қостанай облысы бойынша
өкілдігінің баспасөз қызметі

Игі шара өңірде қолдау тапты

Баршаға мәлім, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы тарапынан сәуір айында республика бойынша «Бауырыңа өмір сыйла» атты шара қолға алынды.

Бұл игі бастама Шоқан қажы Әмірханов басқаратын Қостанай қалалық мешіті ұжымы тарапынан қолдау тапты. Олар шараның адам өмірі үшін өте маңызды екендігін терең түсінеді.

Осы арада бір тоқтала кетер жай, бұдан бұрын да аталған шара облыстық Марал ишан мешітінде де бірнеше рет ұйымдастырылып, мешіт жамағаты мен жергілікті азаматтар қан тапсырған болатын.

Сөйтіп, олар парасаттылық пен ұйымшылдықтың нағыз жарқын үлгісін көрсетті.

ҚМДБ Қостанай облысы бойынша
өкілдігінің баспасөз қызметі