Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы осы жауапты қызметке кіріскелі бері еліміздегі барша имамдардың білімін тереңдетуге ерекше назар аударып келеді.

Соның бір жарқын айғағы ретінде аталған басқарманың тікелей жолдамасымен Қазақстаннан 24 имам Түркияның Бурса қаласында 2 айлық курсында өздерінің білімдерін тереңдетті.

Олардың қатарында Қостанай облысы Рудный қалалық «Нұр» мешітінің бас имамы Сейіт Нұрқанов та болып, арнайы сертификат алды. Осы аталған мерзім ішінде елімізден барған дін қайраткерлері қаншама әсерге бөленді.

- Түркия елі бізді ерекше бауырлық сезіммен қарсы алды. Түбі бір түркі тілдес халықтар болған соң бізге де құрметтері де ерекше екені айқын сезіліп тұрды. Ол мемлекетте мешіттер өте көп. Қасиетті жұма күні жұртшылық киелі орынға таңертеңнен бастап суша ағылады,- деп сыр шертеді Сейіт Нұрқанов өз әңгімесінде.

О.Жабайтегі

Дегенді жете түсінген Рудный қалалық «Нұр» мешітінде кейінгі жастарға және еліміздегі барша имамдарға үлгі- өнеге боларлық жұмыстар атқарылып жатыр.

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлының үстіміздегі жылды «Дін және дәстүр жылы» деп жариялағаны белгілі. Осыны басшылыққа алған аталмыш мешіттің қызметкерлері аптаның әр жұмасында ақ сақалды қарттарымызға арналған курстың жұмысын барынша жандандыра түсуде.

Онда тек қана діни дәріс қана өтіп қана қоймайды, ата-бабамыздан мирас болып келе жатқан салт-дәстүрлер, әдет-ғұрыптар әңгіме арқауына айналады. Қарттарымыз қозғалған мәселеге байланысты өздерінің көкейдегі көрікті ойларын ортаға салады.

- Бас мүфтидің бастамасы барлық мешіттер тарапынан қолдау табуда. Имамдар жергілікті жерлерде дін мен дәстүр мәселесін кеңінен қозғап, оларды адамдардың санасына сіңіріп, кейінгі ұрпақтарға тағылым болуларына көп көңіл бөлуде, дейді облыстық Марал ишан мешітінің найб имамы Ғалымжан Маханбетов.

О.Жабайтегі

Ислам діні отбасыға, әсіресе, оның ең негізгі екі тірегі болып табылатын- ата-анаға ерекше мән берген. Пайғамбарамыз Мұхаммед (с.а.с)-ның дүниеге келген Мәуліт-аш-шариф айының құрметіне әдеттегідей Рудный қалалық «Қарттар мен мүгедектерге арналған №2 интернат үйінде жуырда қалалық «Нұр» мешітінің найб имамы Саят Серікұлы тағылымды кездесу өткізді.

Жүздесу барысында Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) өмірінен уағыз-насихаттар, салауаттар айтылып, «Ислам және өркениет», «Иман» басылымдары, аудио-видео дисктер т.б діни атрибутикасы мен қоса киім-кешектер де қайырымдылық есебінде қарттарға табысталды.

Осынау айтулы Мәуліт айының аясында Алла Елшісін (с.ғ.с.) көбірек танып-біліп, оның өсиеттеріне ерекше назар аударайық! Айтқан салауаттарымыз жұртшылық жүрегіне жетіп, оларды рухани жағынан байыта берейік.

ҚМДБ-ның Қостанай облыстық өкілдігінің
Баспасөз қызметі

Жуырда ғана Қостанай облыстық «Марал ишан» мешітінің жанынан жастар ұйымы құрылды. Оның мақсаты-өмірдегі жастармен үнемі тығыз байланыста болып, оларды қазіргі таңдағы өзекті мәселе салауатты өмір салтына үндеу, дәстүрлі дінді кеңінен насихаттау.

Сондай-ақ тәуелсіз еліміздің келешегі болып табылатын жас ұрпақтың теріс ағымдарға түсіп кетпеуін тұрақты назарда ұстау, тіршіліктегі жаман әдеттер суицид, нашақорлықтан сақтандыру.

Таяуда ғана облыстағы Алтынсарин аудандық «Алдиярұлы Жанұзақ» мешітінің бас имамы Азамат Мурзаканов және облыстық Марал ишан мешітінің жанындағы жастар ұйымының жетекшісі Ғұмар Жұмағұловтар Қостанай политехникалық колледжінде кездесу өткізді.Онда бұлар сөз сөйлеп, дін жастар мәселесі және нашақорлықтың алдын алу секілді маңызды жайларды қозғады.

Сондай-ақ жоғарыда аты-жөндері аталған дін қайраткерлері Қостанай ннженерлік–экономикалық университетінің проректоры Николай Багановпен кездесіп, келелі мәселелер жайлы әңгімелесті. Алдағы уақытта облыстық мешіт пен осы жоғары оқу орны арасында тығыз байланыс орнап, жастарды толғандырып жүрген мәселелер жайлы үнемі басқосулар ұйымдастырылатын болды.

Алла тағала "Ахзаб" сүресiнің 21-аятында: "Расында сендер үшiн Алладан, ақырет күнiнен үмiттенгендер мен Алланы еске алып тұратындар үшiн Мұхаммед пайғамбарда әлбетте тамаша өнегелер бар", - дейді. Иә, әлемге бақыт сыйлап, жарық сәуле көрсете білген пайғамбарымыздан әлем мұсылмандары үлгі алып қана қоймай, өмірін өнеге тұтары хақ.

Мұсылманның да өмірдегі басты мақсаты-пайғамбарымыздың сүннетіне сай өмір сүру. Екі дүниенің сардары болған пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) туған айы – Мәуліт мерекесі де келді. Елімізде мәуліт айын түрлі іс-шаралар шеңберінде атап өту үрдіске айналды. Міне, ардақты пайғамбарға деген сүйіспеншілік пен құрмет мәуліт айында онан әрі өз жалғасын табуда.

Жуырда Рудный қаласының «Нұр» мешітінің намазхандары, әлем мұсылмандарының жылда-бір кісідей қарсы алатын Мұхаммед (с.ғ.с.) туған күнін, яғни алғашқы Мәуліт айының бірінші жұма намазында бар ықылас ниеттерімен Ұлы жаратушымызға құлшылығын жасады.

Рудный қалалық «Нұр» мешітінің найб имамы Саят Серікұлы мұсылмандардың өміріндегі басты идеал болуы тиіс пайғамбардың (с.ғ.с.) өнегелі өмірі мен өсиеті, тығылымды ғибратты ғұмыры жайлы уағыз айттып, және жұма намазының алдында барша жамағатпен бірге өз заманында Мәдина қаласының мүфтиі болған Жағфар әл-Барзанжидің жазып қалдырған "Мәулид ән-наби" кітабынан арабша нұсқада мәуліт оқылып, пайғамбарға салауат айтылды.

Қысқасы, аталған мешіттегі бұл басқосудан жиналған қауым қаншама рухани ләззат алды. Мәуліт мерекесі жайлы таным-түсініктері кеңейді.

Нағашыбай Серікбаев
Рудный қаласының«Нұр» мешітінің намазханы.
Қостанай облысы

Жақсылық қажы Ғайсин – филиал төрағасы

Жақында облыстық Марал ишан мешітінде тағылымды бас қосу болып өтті. Оған өңірдегі аудандер мен қалада тұратын қажылар жиналды.

Осы арада оқырман назарына сала кетер бір жай, жалпы облыста екі жүз елуден астам қажылар бар. Оның басым көпшілігі ауылдық жерлерде ғұмыр кешіп, кейінгі жастарға мағыналы өмірлерімен өнеге көрсетуде.

Киелі орындағы бұл басқосуда Қазақстан қажылары қауымдастығының Қостанай облысы бойынша филиалының төрағасы болып өңірдегі аса беделді, кезінде талай лауазымды әрі басшылық қызметтерді абыроймен атқарған Жақсылық қажы Ғайсин тағайындалды.

Жиында облыстағы сыйлы азаматтардың бірі Ғабдолла қажы Ахметжанов осы уақытқа дейін облыстық филиалға төрағалық етіп келген білгір де білікті Әкімбек қажы Қабденнің жемісті қызметіне ризашылдығын білдіріп, оған алдағы уақытта да мықты денсаулық, отбасында бақыт тіледі.

- Жерлестерім маған үлкен сенім артып отыр. Оны жете түсінемін. Қазақстан қажылары қауымдастығы да имани- рухани тәрбие, ғилыми-ағартушылық мазмұныңдағы үгіт-насихат, қайырымдылық іс-шараларын ұйымдастыру, Қазақстанда тұратын барлық халықтардың ауыз-бірлігі мен ынтымағын барынша нығайту және басқа да бағыттарда жұмыстар жүргізетіндігі көпшілікке белгілі.

Өзім де барлық күш-қайратым мен білімімді осы мақсаттарды жүзеге асыруға арнаймын – дейді Жақсылық қажы Ғайсин.

О. Жабайтегі.

Кімге болсын көркем мінез жарасады

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының Қостанай облысындағы өкіл имамы Асылхан қажы Түсіпбекпен әңгіме

Өткен жыл Қостанай өңірінің дін саласындағы қызметкерлер үшін де жемісті болды деп нық сеніммен айта аламыз. Өйткені, облыстағы барлық аудандары мен қалаларындағы мешіттерде жерлестерімізді имандылыққа баулу секілді асыл қасиеттерді өрістетіп, бойында ілімге деген құлшынысы бар жастарды тәрбиелеуде қыруар жұмыстар тындырылды.

Жуырда біз облыстың бас имамы Асылхан Мұханбетжанұлы Түсіпбекке арнайы жолығып, өзімізді көптен толғандырып жүрген мәселелерге байланысты нақты жауап алған едік.

Бұл сұхбатта дін қайраткерінің өмір жолы, былтыр жүзеге асырылған игі істер және алда тұрған нақты жұмыс жоспарлары баяндалады.

Торғай өңірінде азамат болып қалыптастым

- Асеке, жылдағы қалыптасқан дәстүр бойынша өзіңізбен кездесіп, әңгімелесуді жөн көрдік. Әрине, ауыз толтырып айтарлықтай атқарылған жұмыстар жеткілікті. Дегенмен де оқырмандар қауымы Бас имамның өскен ортасы, азамат болып қалыптасу кезеңдері жөнінде де білгісі келеді. Сондықтан бүгінгі сұхбатымызды осыдан бастаған орынды секілді?

- Рахмет. Сіздердің басылымдарыңызбен тығыз байланыста жұмыс істеп келе жатқаныма өз басым өте қуаныштымын. Өйткені, қашанда сіздер адалдық және әділдік жағындасыздар. Сондықтан сіздерге сұхбат беруге келісімімді беруге дайынмын.

Өздеріңіз де білесіздер, киелі Торғай дінімізді, тілімізді, ділімізді өркендетуге қомақты үлес қосып келе жатқан өңір десем қателесе қоймаспын. Мен Амангелді ауданына қарасты Үрпек ауылында қазақтың қарапайым ғана шаңырағында дүниеге келдім.

Әкеміз Мұханбетжан ағайын-туыстары мен замандастары арасында абыройлы, қақ-соқпен шаруасы жоқ иманды кісі болатын. Осы шаңырақтың шырайын келтіріп отырған анамыз Кенжен де көңілі дархан, адамгершілігі мол кісі.

Өздері мінездері қандай кең болса, айналасындағыларға да мейірім- шуақтарын шашқан кісілер. Олар отбасындағы бес баланың бәрінің де өз қатарларынан қалмай, елі мен халқына адал еңбек етулерін армандайтын. Шаңырақтағы бауырларым Дархан, Ерхан, Таңатқан және Әсемдер де әке-шешеміздің көрсеткен ұлағатының арқасында қатарларынан қалмай, көпшіл, адамның қадірін білетін, еңбексүйгіш жандар болып қалыптасты.

Қазіргі таңда олардың бәрі де өмірден өз орындарын тапты. Соған мен де шынымды айтсам, өте ризамын. Хабарласып, бір-біріміздің қуанышымызға ортақтасып тұрамыз.

- Жастық шағыңыздан біраз мәлімет бердіңіз. Енді, осы дін жолына келуіңіз жөнінде де баяндай кетсеңіз?

- Өзімді мақтаудан аулақпын. Дегенмен, мектеп қабырғасында жүргенде сыныптастарымның алды болып оқыдым. Көп сөйлегеннен гөрі, нақты іспен айналысу менің сол кезден бастап өмірлік қағидама айналды. Ұстаздарым да осы қасиеттерімді бағалай білді.

Мен де өзгелер секілді қолыма көптен күткен кәмелеттік аттестатты алдым. Содан кейін әрине, менің алдымда енді қайда барамын, алдағы уақытта кім боламын? деген ұлы мақсаттар тұрды. Алайда несін жасырамын, имандылық жолына түсіп, дін қызметкері болу көздеген әрі көксеген арманым еді.

Сондықтан 1993 жылы өзім туып өскен Амангелді селосымен іргелес жатқан Жангелдин ауданы Оспан қожа мешітіндегі сол уақыттағы білгір маман Шоқан Әмірхановтан дәріс алдым. Сөйтіп, осындағы талантты шәкірттердің бірі болдым.

Шоқан аға әкесі секілді жаста болса өте ұстамды азамат. Сондықтан ол кісі бойындағы ең ізгі қасиеттердің бәрін де біздің бойымызға сіңіруге тырысты. Сол кісінің ұстаздық еңбегінің арқасында біраз жайға қанықтық. Дін саласынан тиянақты білім алдық.

Одан кейін әрине, 1994-1996 жылдары Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының жанындағы Ислам институтында оқыдым. Мұнда да уақытты босқа жіберген жоқпын. Тәлімгерлерімнің айтқанын екі етпей орындап, олардың ғибратты сөздерінен көп тағылым алдым.

Екі жыл екі күндей болмай өте шықты. Аталмыш жоғары оқу орнын аяқтаған соң, бұрынғы Торғай облысының орталығы Арқалық қалалық мешітінің ұстазы болып қызметке кірістім. Бұл жерде де абыройға кенелдім. Шәкірттер тәрбиелеп, оларды адамгершілікке, ізгілікке, қайырымдылыққа, үлкен мен кішіні сыйлауға баулыдым.

- Осы мешітке Бас имам болып тағайындалғанға дейін бірқатар аудандарда жұмыс істедіңіз ғой. Осы кезеңдер де сіздің ғұмырыңызға өшпес ізін қалдырған болар?

- Әрине, кім болсын белгілі дәрежеге жету үшін сол салада әбден шыңдалғаны дұрыс. Сондықтан жоғарыда баяндалғандай, Арқалық қаласындағы мешітте алдымен ұстаз болсам, кейін киелі орынға наиб имам болып бекітілдім.

Бұл мешіт шын мәнінде тәжірибемді шыңдау мектебі болды. 2000 жылы Қостанай ауданы Затобол кентіндегі Маңдай батыр мешітіне бас имам болып тағайындалдым. Осы жерде ұзақ жылдар қызмет атқардым. Жергілікті халықпен тіл табыса отырып, имандылық мақсатында көп шаруаларды жүзеге асырдық.

Сондықтан әңгіменің орайы келгенде, ондағы мұсылман бауырларымыздың қолдауы және аудан әкімі Ахметбек Ахметжановтың демеуімен дінімізді өркендету бағытында атқарылған істер аз болған жоқ.

Жылқы жылы атқарылар істер көп

- Өзіңіздің облыстық Марал ишан мешітінің бас имамы болып тағайындалғаныңызға да бір жыл бола қойған жоқ. Дегенмен, сіздің басшылығыңызбен өңірде талай игі істер жүзеге асқанына куәміз. Енді осы жайларға тоқтала кетсеңіз?

- Облыстың жай-күйі маған бұрыннан таныс. Сондықтан, осынау жауапты іске кіріскен соң, алдымен бүкіл аудандар мен қалаларды аралап шықтым. Ондағы әкімдермен сөйлестім. Мешіттердің тыныс-тіршілігімен толық таныстым.

Сол сапарлардан түйгенім әрі Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, Бас мүфтидің тікелей тапсырмасы бойынша көпке өнеге боларлықтай жұмыстар тындырылды деп айта аламын. Түрлі діни мерекелерді айтпағанның өзінде, танымдық жағы мол шаралар да ұйымдастырылды.

- Былтыр қалыптасқан дәстүр бойынша Құранды мәнерлеп және жатқа оқудан байқау ұйымдастырылды. Сонымен қатар, өңірде тұңғыш рет бата беру жарысы өткізілді. Осылар жөнінде не айтар едіңіз?

- Ең бастысы, Қостанайлық бауырларымыз Ислам дініне ден қоя бастады. Бұған жылдан-жылға қасиетті Меккеге барып, өздерінің мұсылмандық парыздарын өтеушілердің саны да көбейіп келе жатқандығын айтқаным лазым.

Олардың арасында еркектермен қатар жүрегі нәзік апаларымыз да бар. Жасы келген кісілердің қиындыққа мойымай, осындай сапарларға барып жатқанына өз басым тәнтімін.

Иә, қасиетті Құранды жатқа және мәнерлеп оқудан байқаулар өткізіліп жатқаны рас. Түсінгенге оның берері қашан да мол. Сондай-ақ, облыста алғаш рет бата беруден жарыс ұйымдастырылды. Онда да біз арамызда иманды да, парасатты ақсақалдарымыздың жетерлік екендігіне көзіміз әбден жетті.

- Қасиетті Рамазан айлары да жұртшылықтың есінде қалды. Ауыз ашарды да ұйымшылдықпен өткіздіңіздер. Жастарға діни білім беру мақсатында да түрлі курстар ұйымдастырылды емес пе?

- Ауызашар мәселесі бізде толық шешімін тапты. Оған бұрын облыстың Бас имамы болған дін қайраткері Серікбай қажы Ораз мұрындық болған еді. Біз соны одан әрі жалғастырдық. Бұл мәселе болашақта да басты назарда болатындығына ерекше сенімдімін.

Біздің қызметіміздің бір парасы жазғы демалыс кездерінде мешіттерде оқушылардың білім алуын ұйымдастыру, жыл бойы жерлестеріміздің жастарының үлкен-кішілігіне қарамастан ниет білдіргендерге діни дәріс беру. Бұл бағытта қазір де атқарылып жатқан жұмыстар аз емес.

- Сұхбатымыздың соңында мешіт жанындағы «Зекет» қорының игі істері және алдағы тұрған міндеттеріңізге де тоқтала кетсеңіз?

- «Зекет» қоры бізде тиісті деңгейде ұйымдастырылған. Оған өңіріміздегі абыз ақсақалы Жақсылық Ғайсин тікелей жауап береді. Ол кісінің атқарып жатқан жұмыстарына барша дән риза. 15 ауыл молдасы осы қордың арқасында тұрақты жалақы алып келеді.

Жылқы жылы жоспарлаған істеріміз де аз емес. Оның бірі – таяуда Мұхаммед Пайғамбарымыздың туған күні, яғни Мәулет мерекесін өткізу. Жыл бойы ұйымшылдықпен жұмыс істеу.

Жақында Қостанай облыстық әкімдігінде өткен жылғы өңірдегі дінге байланысты жұмыстардың қорытындысына арналған басқосу болып өтті. Оған облыс әкімінің орынбасары, мемлекеттік мекемелердің басшылары, құқық қорғау органдарының өкілдері қатысты.

Осы жиында облыстық Марал ишан мешітінің наиб имамы Бақытжан қажы сөз сөйлеп, күн тәртібіндегі мәселеге байланысты өз ойын ортаға салды.

Қостанай облыстық Марал ишан мешітінде өңірдегі барша имамдардың біліктілігін көтеру мақсатында басқосулар жиі болып тұрады. Соның бір жарқын мысалы ретінде жуырда аталған киелі орында бір апталық семинар басталды.

Оған облыстағы барлық аудандар мен қалалардың имамдары қатысты. Дін қайраткерлеріне дәрісті аталған мешіттің наиб имамдары Дархан Сыздықов пен Ғалымжан Махамбетов оқуда. Оның бірі Ақида пәнінен, екіншісі Фиқһ пәнінен сабақ беріп, оған қатысушылардың ризашылығына бөленуде.

- ҚМДБ-ның төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы біздің алдымызға үлкен міндеттер қойды. Соны орындау мақсатында үстіміздегі жылдан бастап көптеген жұмыстар атқармақпыз. Соның бірі – бүгінгі семинар, - дейді наиб имам Дархан Сыздықов.

Бүгін Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы және ҚР Дін істері агенттігі өзара ынтымақтастық туралы Келісім меморандумына қол қойды.

Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы ҚР Дін істері агенттігінің төрағасы Марат Әзілхановты қабылдады.

Тараптар еліміздегі діни тұрақтылықты сақтау, ұлтаралық татулықты арттыру, конфессиялар мен діни бірлестіктер арасындағы келісімді күшейту сынды бірқатар мәселелерді сөз етті.

ҚМДБ Ғұламалар кеңесі мен Төралқа мүшелері, облыстың бас имамдары қатысқан басқосуда Бас мүфти ортақ Келісімнің мәні мен маңызына һәм мақсатына тоқталды.

«Алла тағала баршамызға бейбіт заманда өмір сүруді нәсіп етті. Құдайға шүкір, Тәуелсіздігіміздің арқасында Ислам дінін насихаттаудың, адамдар арасында бірлікті нығайтудың мүмкіндігі туды. Бәріміздің илегеніміз бір терінің пұшпағы. Ол – елдің бірлігі, мұсылмандардың ынтымағы. Данышпан Абай атамыз: «Біріңді қазақ бірің дос, көрмесең істің бәрі бос» дейді. Олай болса, өзара бірігіп, еліміздің болашағы үшін еңбек етуіміз керек. Біз «бөлшектей бер де, билей бер» идеологиясынан зардап шеккен, соның тауқыметін көрген ұлтпыз. Алла тағала Құранда: «Түп-түгел Алланың жібінен (дінінен) бекем ұстаңдар да, бөлінбеңдер»(«Әли Имран» сүресі, 103-аят) дейді. Қазір дін мен тілді сақтауды, мәдениетіміз бен әдебиетімізді жаңғыртып, жастарды жақсылыққа шақыруды ойлайтын заман. Осы мақсатта Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы мен ҚР Дін істері агенттігі өзара ынтымақтастық туралы Келісім қабылдады. Ортақ келісім еліміздегі діни татулықты нығайтуға, ұлтаралық қарым-қатынасты жандандыруға септигін тигізбек. Сонымен қатар, қоғамға қауіпті ағымдардың идеологиясына тосқауыл қоюға, тағы басқа діни мәселелерді шешуге ықпал ететініне сенім білдіремін», – деді Ержан қажы Малғажыұлы.

ҚР Дін істері агенттігінің төрағасы Марат Әзілханов Діни басқарма мен Дін істері агенттігі Заң аясында, өз құзыреттері шеңберінде бірлескен жобаларды жүзеге асыратынын жеткізді. «Мақсатымыз – қоғамдағы татулық пен өзара келісімді күшейтуге бірлесе ықпал ету», – деді ол.

Қос төраға сөз алғаннан кейін ынтымақтастық меморандумына қол қойып, құжат алмасты.

Тараптар қабылданған қарар аясында конференциялар, дөңгелек үстелдер, форумдар өткізеді.

ҚМДБ баспасөз қызметі
muftiyat.kz