Бақ БЕР

Абдуллаһ ибн Абдулазиз кең танылған хадис ғалымдарының бірі болатын. «Омари» деп те аталған. 184 (милади 800) жылы Мәдинада қайтыс болды. Әкесінен және басқа кісілерден хадис-шәріп риуаят етті. Ол кісінің өзінен Сүлеймен ибн Мұхаммед ибн Яхья ибн Ұруа ибн Зүбәйір, Ибн Үәйна, Ибн Мүбарак, Мұса ибн Ибраһим секілді ғалымдар хадис жеткізген.

Ибн Хиббан ол кісі жайлы былай деген: «Абдулла ибн Абдулазиз өз дәуірінің ең захид (дүниеге құмартпаған) әрі ең абидтерінен (құлшылыққа берілген) еді. Хадис ілімінде сиқа (сенуге болатын) ғалым болатын».

Фудайыл ибн Ияд былай деген: «Абдуллаһ ибн Абдулазиз бен Ибн Мубарактың жанына барып, қастарынан бір елі ажырамауды қатты ұнатамын».

Риуаят еткен хадис-шәріптерінің кейбіреуі мыналар:

Әнас ибн Маликтен риуаят еткен: Расулалла (с.а.у.) былай деді: «Дүние тұрғысынан өзінен жоғары тұрғандарға, дін тұрғысынан өзінен төмен тұрғандарға қараған адамды Алла тағала шүкір етуші мен сабыр етушілер қатарына жазбайды. Дүние тұрғысынан өзінен төмен тұрғандарға, дін тұрғысынан өзінен жоғары тұрғандарға қараған жанды Алла тағала шүкір етуші әрі сабырлы құл ретінде жазғызады».

Ибраһим ибн Сағыдтан риуаят етті: Расулалла (с.а.у.) былай деді: «Сахабаларым жайлы (нашар сөз айтпай) Алладан қорқыңдар. Менен кейін олармен жауласып жүрмеңдер. Оларды жақсы көргендер мені жақсы көргені үшін жақсы көреді. Оларды жек көріп, кек тұтқандар маған дұшпандығы себепті осыған барады. Оларды жәбірлегендер мені жәбірлегені. Мені жәбірлегендер Алланы жәбір еткендей болады. Кім Алла тағаланы жәбірлесе, Алланың оны азаптауы тым жақын қалды деген сөз».

Салим ибн Абдулладан риуаят етті: Расулалла былай деді: «Алла Тағалаға жалбарынып дұға етпей тұрып мағруфты (жақсылықты) бұйырып, мункардан (жамандықтан) тыйыңдар. Күнәларыңа өкініш білдіріп, Алла тағаладан кешірім мен жарылқау тілеместен Алла сендердің дұғаларыңды қабылдамайды. Ондайда кешірімге де қол жеткізбейсіңдер. Иудей ғалымдар мен христиан діндарлары жақсылыққа бұйырып, жамандықтан тыймағандықтан, Алла тағала оларды өз пайғамбарларының тілімен лағынеттеп, көпшілікке келетін бәлеге ұшыратқан».

Әбу Жағфар әл-Хызла: Абдулла ибн Абдулазиз бірде ұлық кісілердің бірінің мына айтқан сөзін жеткізген: «Құран кәрімді көп оқу керек. Өйткені Құран кәрім оқып, бұйрықтарын орындаған кезде жұмаққа апарады».

Абдулла ибн Абдулазиз хазірет кітап оқығанды ерекше ұнататын, сондықтан үнемі кітаптан бас алмайтын. Тастамай өзімен бірге алып жүретін кітаптары болатын. Кітапқұмарлығының себебін сұрағандарға былай дейтін: «Адамға қабірден асқан ғибрат боларлық әрі ең көп насихат айтатын нәрсе жоқ. Жалғыздық, бірқатар қиыншылықтар мен жаманшылықтардан алыс ұстайды. Кітап болса, адамға ең жақын дос».

Бірде былай деп дұға етті: «Уа, Жасаған ием! Саған үлкеніміз де, кішіміз де дұға етеміз. Тәубаларымызды дұрыстай гөр! Бізді тәубамыздан жаңылдырма!»

Әбу Мұнзир Исмайыл ибн Омар айтуда: Абдуллаһ ибн Абдулазиз былай деді: «Адам баласы ғапылдыққа салынып, Алланың бұйрықтарын орындамай кетеді. Тыйым салған істерін жасай бастайды. Адамдардан қорқып, жақсылыққа шақырып, жамандықтан тыю ісін, яғни осы парызға көңіл бөлмей қояды».

Мұхаммед ибн Харб әл-Мәкки айтуда:

Бірде Абдуллаһ ибн Абдулазиз хазірет жанымызға келді. Дереу маңайына жинала қалдық. Меккенің игі жақсылары да келді. Бір уақытта басын көтергенде, қасиетті Қағбаның айналасында бой көтерген зәулім үйлерді байқады. Қатты дауыстап: «Әй, бұл зәулім үйлерді қасиетті мекенге әкеліп тұрғызғандар! Өлгенде жападан жалғыз жататын, қабірдің қараңғылықтарын қаперге алыңдар. Әй, қу дүниенің ләззатына құмартқандар! Байлыққа бөккендер! Қабірде құрт-құмырсқаға жем болатындарыңды, мына әдемі денелеріңнің топырақтың астында шіритінін, көретін көздеріңнің ағып кететінін, сөйлейтін тілдеріңнің буылатынын еш ойламайсыңдар ма?» деп айғай салды. Осыны айтып тұрып көңілі босап, көзіне жас алды.

Бір кісі Абдуллаһ ибн Абдулазизге: «Маған насихат айтыңызшы?» дегенде, ол кісіге «Уәра – өте бағалы қасиет, адамның жүрегінде уәраның (күмәнді нәрселерден сақтану) болуы дүниенің барлығына татиды. Сондықтан бір нәрседе күмән туса, одан бойыңды аулақ сал. Әйтпесе, харамға барып қоясың» деп насихат айтты.

1) Хилиятул әулия 8 т., 283 б.
2) Tахзибут тахзиб 5 т. 302 б.
3) Taбақат ы Ибн Сағыд 5 т. 435 б.

Бақ БЕР

Абдуллаһ ибн Абдулазиз кең танылған хадис ғалымдарының бірі болатын. «Омари» деп те аталған. 184 (милади 800) жылы Мәдинада қайтыс болды. Әкесінен және басқа кісілерден хадис-шәріп риуаят етті. Ол кісінің өзінен Сүлеймен ибн Мұхаммед ибн Яхья ибн Ұруа ибн Зүбәйір, Ибн Үәйна, Ибн Мүбарак, Мұса ибн Ибраһим секілді ғалымдар хадис жеткізген.

Ибн Хиббан ол кісі жайлы былай деген: «Абдулла ибн Абдулазиз өз дәуірінің ең захид (дүниеге құмартпаған) әрі ең абидтерінен (құлшылыққа берілген) еді. Хадис ілімінде сиқа (сенуге болатын) ғалым болатын».

Фудайыл ибн Ияд былай деген: «Абдуллаһ ибн Абдулазиз бен Ибн Мубарактың жанына барып, қастарынан бір елі ажырамауды қатты ұнатамын».

Риуаят еткен хадис-шәріптерінің кейбіреуі мыналар:

Әнас ибн Маликтен риуаят еткен: Расулалла (с.а.у.) былай деді: «Дүние тұрғысынан өзінен жоғары тұрғандарға, дін тұрғысынан өзінен төмен тұрғандарға қараған адамды Алла тағала шүкір етуші мен сабыр етушілер қатарына жазбайды. Дүние тұрғысынан өзінен төмен тұрғандарға, дін тұрғысынан өзінен жоғары тұрғандарға қараған жанды Алла тағала шүкір етуші әрі сабырлы құл ретінде жазғызады».

Ибраһим ибн Сағыдтан риуаят етті: Расулалла (с.а.у.) былай деді: «Сахабаларым жайлы (нашар сөз айтпай) Алладан қорқыңдар. Менен кейін олармен жауласып жүрмеңдер. Оларды жақсы көргендер мені жақсы көргені үшін жақсы көреді. Оларды жек көріп, кек тұтқандар маған дұшпандығы себепті осыған барады. Оларды жәбірлегендер мені жәбірлегені. Мені жәбірлегендер Алланы жәбір еткендей болады. Кім Алла тағаланы жәбірлесе, Алланың оны азаптауы тым жақын қалды деген сөз».

Салим ибн Абдулладан риуаят етті: Расулалла былай деді: «Алла Тағалаға жалбарынып дұға етпей тұрып мағруфты (жақсылықты) бұйырып, мункардан (жамандықтан) тыйыңдар. Күнәларыңа өкініш білдіріп, Алла тағаладан кешірім мен жарылқау тілеместен Алла сендердің дұғаларыңды қабылдамайды. Ондайда кешірімге де қол жеткізбейсіңдер. Иудей ғалымдар мен христиан діндарлары жақсылыққа бұйырып, жамандықтан тыймағандықтан, Алла тағала оларды өз пайғамбарларының тілімен лағынеттеп, көпшілікке келетін бәлеге ұшыратқан».

Әбу Жағфар әл-Хызла: Абдулла ибн Абдулазиз бірде ұлық кісілердің бірінің мына айтқан сөзін жеткізген: «Құран кәрімді көп оқу керек. Өйткені Құран кәрім оқып, бұйрықтарын орындаған кезде жұмаққа апарады».

Абдулла ибн Абдулазиз хазірет кітап оқығанды ерекше ұнататын, сондықтан үнемі кітаптан бас алмайтын. Тастамай өзімен бірге алып жүретін кітаптары болатын. Кітапқұмарлығының себебін сұрағандарға былай дейтін: «Адамға қабірден асқан ғибрат боларлық әрі ең көп насихат айтатын нәрсе жоқ. Жалғыздық, бірқатар қиыншылықтар мен жаманшылықтардан алыс ұстайды. Кітап болса, адамға ең жақын дос».

Бірде былай деп дұға етті: «Уа, Жасаған ием! Саған үлкеніміз де, кішіміз де дұға етеміз. Тәубаларымызды дұрыстай гөр! Бізді тәубамыздан жаңылдырма!»

Әбу Мұнзир Исмайыл ибн Омар айтуда: Абдуллаһ ибн Абдулазиз былай деді: «Адам баласы ғапылдыққа салынып, Алланың бұйрықтарын орындамай кетеді. Тыйым салған істерін жасай бастайды. Адамдардан қорқып, жақсылыққа шақырып, жамандықтан тыю ісін, яғни осы парызға көңіл бөлмей қояды».

Мұхаммед ибн Харб әл-Мәкки айтуда:

Бірде Абдуллаһ ибн Абдулазиз хазірет жанымызға келді. Дереу маңайына жинала қалдық. Меккенің игі жақсылары да келді. Бір уақытта басын көтергенде, қасиетті Қағбаның айналасында бой көтерген зәулім үйлерді байқады. Қатты дауыстап: «Әй, бұл зәулім үйлерді қасиетті мекенге әкеліп тұрғызғандар! Өлгенде жападан жалғыз жататын, қабірдің қараңғылықтарын қаперге алыңдар. Әй, қу дүниенің ләззатына құмартқандар! Байлыққа бөккендер! Қабірде құрт-құмырсқаға жем болатындарыңды, мына әдемі денелеріңнің топырақтың астында шіритінін, көретін көздеріңнің ағып кететінін, сөйлейтін тілдеріңнің буылатынын еш ойламайсыңдар ма?» деп айғай салды. Осыны айтып тұрып көңілі босап, көзіне жас алды.

Бір кісі Абдуллаһ ибн Абдулазизге: «Маған насихат айтыңызшы?» дегенде, ол кісіге «Уәра – өте бағалы қасиет, адамның жүрегінде уәраның (күмәнді нәрселерден сақтану) болуы дүниенің барлығына татиды. Сондықтан бір нәрседе күмән туса, одан бойыңды аулақ сал. Әйтпесе, харамға барып қоясың» деп насихат айтты.

1) Хилиятул әулия 8 т., 283 б.
2) Tахзибут тахзиб 5 т. 302 б.
3) Taбақат ы Ибн Сағыд 5 т. 435 б.

Құранды қолына алған немесе оқып отырған адам оның құндылығын біліп, құрметпен қарауға міндетті.

1. Құранды дәретті кезде ғана қолға алып, дәретті кезде ғана оқу.

2. Оқымас бұрын тісті мисуәкпен жуып, тістің арасын тамақтың қалдықтарынан тазартып, ауызды шаю керек. Өйткені, Құран сол жол арқылы өтеді.

3. Ештеңеге арқа сүйемей, тік отыру.

4. Бейнебір әміршінің алдына баратындай киіну керек, өйткені, Құран оқитын адам Алламен тілдеседі.

5. Құбылаға қарап бет түзету.

6. Түкіргеннен кейін ауызды шаю. Шу’ба Әбу Хамзадан жеткендей, Ибн Аббас Құран оқып отырып, алдына түкіргенде аузын шайып барып қана оқуға кірісетін болған. Түкірсе болды, аузын шаятын болған.

7. Есінегенде оқуды тоқтату. Өйткені, есінеу – шайтаннан, ал, Құран оқығанда адам Аллаға арнап оқиды.

8. Оқымас бұрын: «Аузу билляхи мина щщайтани рраджим», – деп, «Бисмилля» сөзін айту (сүрені басынан бастап оқысаң да, ортасынан бастап оқысаң да).

9. Оқуды бастағаннан кейін аса қатты қажеттілік туындамаса, әңгімеге алаңдап, оны тоқтатпау.

10. Құранды оқыған кезде Алланың сөздерін дүнияуи сөздермен араластырмас үшін ешкім кедергі келтірмейтіндей және сөйлемейтіндей оңашада оқыған жөн. Дүнияуи әңгімеден кейін «исти’азу» сөздерін (Аузу билляхи мина щщайтани рраджим) қайта айту.

11. Құран оқығанда әрбір әрпін анық айтып, байыппен асықпай оқу.

12. Оқып отырған аяттардың мағынасына терең бойлап, ойлану.

13. Алланың рақымы жайлы аяттарды оқығанда тоқтап, Алладан рақым тілеу.

14. Алланың жазасы жайлы аяттарды оқығанда тоқтап, Алладан жазадан құтқаруын сұрау.

15. Бұрынғы заманның адамдары мен халықтары жайлы хикаялар келгенде, ойланып, өзіңе сабақ алу үшін тоқтау.

16. Сирек кездесетін сөздердің мағынасын білу.

17. Әрбір әріпке мән беріп, дұрыс және анық оқу. Өйткені, оқылған әрбір әріп үшін он сауап амал жазылады.

18. Оқып болғаннан кейін Алла Тағаланың сөздері – Ақиқат екендігіне және оны бізге Мұхаммед Пайғамбар, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, жеткізгендігіне куәлік етіп, төмендегіні айту:

صدقتَ ربنا وَبَلَّغَتْ رُسُلُك ونحن على ذلك من الشاهدين اللهم اجعلنا من شهداء الحق القائمين بالقِسْطِ،

(«Я, Алла, Сен Ақиқатты айтасың, және Сенің елшілерің оны жеткізді, біз соған куәгерміз. Я, Алла, бізді ақиқаттың куәгері етіп, әділеттілік жасаушылардан ете гөр»). Содан соң Аллаға дұға қылу керек.

19. Қандай да бір сүреден өзің қалаған аяттарды таңдап оқуға болмайды, бір сүрені түгелдей оқу керек.

20. Әр сүренің аяттарын араластырып оқуға болмайды. Алла Елшісінің, (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), Біләлдің қасынан өтіп бара жатып, оның әр сүреден әр түрлі аяттарды оқып отырғанын естіп, бір сүрені түгелдей оқуды бұйырғаны жеткізілген.

21. Ақылды немесе білімді болып көріну үшін Құранның аяттарын келтіріп, мақтануға болмайды. Бұл - Алланың алдында жиіркенішті қылық.

22. Тыйым салынған жаңа тәртіптердің белгілі бір жақтастары хамзаны тереңдетіп оқитыны (артық дем шығарады) сияқты, оқуды қиындатып (бірдеңені ерекше екпінмен оқу), сөздерді жасанды түрде оқымау керек. Бұл – оларға шайтанның ұсынған жаңа үрдісі, олар соны қабыл алды.

23. «Бұл бұлай оқылмайды», - деп, Құранды дұрыс оқуға қатысты ешкіммен сөз таластырмау керек. Олай оқуға да рұқсат етілген болуы мүмкін, сонда сіз Алланың Кітабын жоққа шығарып жатқан боласыз.

24. Құранды қойғанда ашық қалдырып кетпеу.

25. Құранның үстіне басқа кітаптарды қоюға болмайды. Құран әрдайым басқа кітаптардан жоғары тұруы тиіс.

26. Оқу кезінде Құранды тізеңе қойып немесе алдыңдағы нәрсеге қойып оқу (жерге қоюға болмайды).

27.Құран тақтаға жазылған болса, оны түкірікпен емес, сумен дымқылданған шүберекпен сүрту.

28. Тақтадағы Құранның сөздерін сүртуге пайдалнылған суды нәжіс бар жерге немесе адамдар ары-бері өтетін жерге қоймау. Ол суға қатысты белгілі бір әдеп бар. Сәләфтардың тақтадағы Құранды сүртуге пайдаланған суды ауруларды емдеу үшін пайдаланғандығы жеткізілген.

29. Аят жазылған парақтарды кітаптың тысы ретінде пайдаланбау.

30. Күніне, ең болмаса, бір рет Құран оқып тұру.

31. Көзіңіз Құранға ұзақ қарайтын болсын, өйткені, көз – ішкі дүниеге апаратын жол. Жад пен жанның арасында кедергі бар. Сондықтан, жадыңдағы Құранды оқығанда, құлағың ғана естіп, жан-дүниеңе жеткізе алады. Ал, егер Кітапқа қарап оқысаң, оған көз де, құлақ та қатысып, сауапқа кенеледі.

32.Күнделікті тірлікке қатысты Құран аяттарын пайдалануға болмайды (мәселен, дастарханға тамақ әкелгенде тамақ жайлы айтылатын аяттарды айту және т.б.).

33. Христиандар мәтіндерін әндетіп айтатыны сияқты, Құранның мәтінін әндетіп айтуға болмайды.

34. Аяттарды жазған кезде анық әрі әдемі жазу.

35. Қасыңда біреу Құран оқып отырғанда, Құранды дауыстап оқымау.

36. Базарларда, күнә жасалып жатқан жерлерде, адамдардың Алланы ұмытып жататын жерлерінде және тобыр жиналатын жерлерде Құранды оқуға болмайды.

37. Құранды басыңа қойып, жастануға болмайды.

38. Құранды біреуге лақтырып беруге болмайды.

39. Құранның кішкентай көшірмелерін жасауға болмайды. Омар ибн әл-Хаттаб біреудің қолынан кішкентай Құранды көріп: «Мұны кім жазды?» - деп сұрағанда, әлгі адам: «Мен», - деп жауап берген. Сонда Омар-асхаб оны қамшымен ұрып: «Құранды лайықты түрде ұста», - деген. Сондай-ақ, Пайғамбарымыздың,( оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), «кішкентай мешіт», «кішкентай Құран» (кішірейтіп «Құран кітапшасы» деу) деген сөздерді пайдалануға тыйым салғандығы жеткізілген.

40. Құранды басқа мәтіндермен бірге бір мұқабада басып шығаруға болмайды, шамадан тыс әшекейлеп, алтынның үстіне немесе алтын әріптермен жазуға болмайды. Ибн Аббас күміспен әрленген Құранды көріп, былай деген: «Бұған ұрының көзі түседі. Құранның әдемілігі – мазмұнында».

41. Кейбір жаңа мешіттердегідей оны еденге немесе қабырғаларға жазуға болмайды. Омар ибн Абдуль-Азиз риуаят еткен, Алла Елшісі қабырғадағы жазуды көріп, Хузайл тайпасының бір адамынан: «Бұл не?» - деп сұраған. Ол адам: «Бұл – Алла Тағаланың кітабынан алынған сөздер, мұны бір еврей жазды» - дегенде, Пайғамбар: «Осыны жазған адам Алланың қарғысына ұшырасын», - деген. Мұхаммад ибн әз-Зубайр риуаят еткен, Омар ибн Абдуль-Азиз ұлының Құран аяттарын қабырғаға жазғанын көріп, оны ұрған.

42. Терімен немесе күміспен қапталған болмаса, аят жазылған бойтұмарларды (сабабтар) әжетханаға алып кіруге болмайды. Қапталған болса, ол адамның көкірегінде болып есептеледі.

43. Егер кімде-кім Құранның сөздерін бір ыдысқа жазып, жазылған сөздерді суға ерітіп, сол суды ішсе, суды әр жұтқан сайын шын ниетімен «Бисмилля» деуі керек, өйткені, Алла амалдарды ниетке қарай бағалайды.

44. Құранды түгелдей оқып шыққан болсаң, ең болмаса, «Фатиха» сүресін оқып, оны оқуды қайта бастау керек.

45. Құран оқып болғаннан кейін отбасыңды айналаңа жиюың керек. Анбари Катададан жеткізген, Әнас ибн Мәлік Құран оқуды аяқтағанда отбасын айналасына жиып, дұға жасайтын болған екен. Сонымен қатар, муджахид Абда ибн Әби Лубаба мен басқа да көптеген ғұламалардың Құранды оқып болып, адамдарды айналасына жинайтын болғандығы жеткізілген. Өйткені, Алланың рақымы Құран оқылып болғаннан кейін түседі. Ибн Таимия жеткізген: «Егер кімде-кім Құран оқуды күн басталғанда аяқтаса, періштелер сол күні кешке дейін оған береке тілеп тұрады; егер кімде-кім Құран оқуды кешкісін (түн басталғанда) аяқтаса, періштелер оған таң атқанға дейін береке тілеп тұрады. Сол себепті, Құран оқуды таңертең немесе кешкілік (түн басталғанда) аяқтаған абзал».

____________________
Орыс тілінен аударған Azan.kz
Дарульфикр.ру

соғысқа қатысуына байланысты
МӘЛІМДЕМЕСІ

ҚАЗАҚСТАН МҰСЫЛМАНДАРЫ
ДІНИ БАСҚАРМАСЫ

Аса мейірімді, ерекше рақымды Алланың атымен бастаймын!

Бүкіл әлемді жаратқан Алла Тағалаға мадақтар, Оның Елшісі Мұхаммедке салауаттар мен сәлемдер болсын!

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының Төралқа мүшелері, Ғұламалар Кеңесі мұсылман мемлекеттерінде орын алған келеңсіз оқиғаларға алаңдаушылық білдіреді және тұрақсыздықты, діни жанжал мен алауыздықты өркениетті түрде, бейбіт жолмен шешуге шақырады.

Жер бетінде Ислам халифатын орнатамыз деген ұранмен бірқатар мемлекеттерден жиналған заңсыз қарулы топтар Ирак және Шам елдерінде адасқан арманның, құры қиялдың жетегінде жүріп, діни дүрдараздық пен бүлік тудыруда. Ал, олардың қатарына қосылған дінді біліммен емес, жалған сезіммен түсінген, қару алып, «жиһадқа» шыққан Қазақстан азаматтарының әрекетін қатаң айыптаймыз.

«Ислам мемлекетін» құрушылар бүкіл әлемнің мұсылмандары үшін қасиетті Қағбаны қиратып, жермен жексен ету керек деген қара пиғылдарын ашық айтуда. Бұл – Исламға деген анық қарсы әрекет, мұсылмандық былай тұрсын, адамшылыққа да жат амал.

Кезінде Йемен патшасы Абраха көп әскермен Қағбаны қирату ниетімен жолға шыққанда, Алла Тағала олардың төбелерінен құстар жіберіп, тас жаудырып құрдымға батырған. Осылайша, қасиетті Қағбаны Алланың өзі қорғайды. Бұл оқиға «Піл» сүресінде ашық баяндалған: «Оларға топ-топ әбәбил құстарын жіберді. Құстар оларға балшықтан күйдіріліп жасалған тастар атты. Осылайша Алла желінген топан тәрізді қылды».

Дегенмен, «халифатшылардың» ғаламтор бетінде дүние жүзінің мұсылмандарын жиһадқа шақыратын аудио және видеоматериалдар күн санап көбеюде. Жуырда буыны әлі бекіп үлгермеген, оңы мен солын танымайтын, дінді ұстануға деңгейі мен қабілеті жетпеген жас қазақ балаларының қару кезеніп, соғысқа үндеген сөзі жарияланды.

Өз сөзіне өзі жауап бере алмайтын жастағы ойын балаларының сыртқы күштердің ықпалы мен арбауында кетуі бізді, мұсылман жамағатын қатты өкіндіреді. Баланың болашағын ойлаған ата-ана бұған әсте жол бермеуі тиіс еді. Сан ғасырлық тарихы бар салты мен дәстүрлі дінінен қол үзіп, бүлдіргі діни нанымға санасы уланған кейбір ата-аналардың қасаң көзқарастары мен Құранға және шариғатқа қайшы, адамгершілікке жат әрекеттерінен баланың да болашағына балта шабылып, саясиланған діни ұстанымның құрбанына айналуда.

Жастайынан білім алмаған, ата-әже, ата-ананың тәрбиесін көрмеген, мектеп мұғалімнің тәлімінен сусындамаған жеткіншектің болашағы жарқын болар ма?

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы өзінің уағыз-насихат жұмыстарында жастарды әсіре діншілдікті ұстануға шақырмайды. Иманынан Отанын сүйетін, ата-анасын қадірлейтін, мемлекетшіл азамат болып өсуге үндейді.

Мұсылман адам дінді саясат үшін пайдаланғысы келетіндердің, Исламды мансұқтауды мақсат тұтқан саяси күштердің нанымынан сақтануы тиіс. Пайғамбарымыз Мұхаммед (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) хадистерінің бірінде: «Мұсылманды сөгу – пасықтық, ал оны өлтіру – күпірлік», – деген.

Теріс пиғылды радикалды ағымдар Исламдағы «жиһад» сөзін пайдаланып, адамдарды мұсылман елдері арасында болып жатқан қақтығысқа қатысуға шақыруда. Осыған орай, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының Ғұламалар Кеңесі «Жиһад ұғымы және қазіргі заман» туралы арнайы пәтуа шығарды.

Жиһадтың шарттары:

Ең әуелі имамның (мемлекет басшысының) рұқсаты болуы тиіс. Шариғатымызда имамның (мемлекет басшысының) рұқсатынсыз соғысқа шығуға тыйым салынған. Жиһад (соғыс) істері имамға (мемлекет басшысына) жүктелгенінде ешқандай күмән жоқ. Күнә істерден бөлек басшыға бойсұну міндет. Қасиетті Құранда Алла Тағала: «Әй, мүміндер. Аллаға бойсұнып, Пайғамбарға әрі өздеріңнен болған әмір иелеріне бойсұныңдар» («Ниса» сүресі, 59-аят) деп бұйырған.

Екіншіден, шариғат шартына сәйкес, жиһадқа шыққан адамның мақсаты айқын болуы тиіс.

Үшіншіден, дұшпаннан төніп тұрған қауіп нақты болуы шарт.

Егер бұл шарттар орындалмаса, онда мұсылманның іс-әрекеттері бұзақылыққа, қаскөйлікке ұласады. Біреудің өміріне қауіп төндіруге, ар-намысына тиюге, зұлымдық жасауға – дінімізде рұқсат жоқ. Жаратушы Иеміз: «...Жазықсыз адамды өлтірген адам – барлық адам баласын өлтіргенмен тең (күнәкар) болады...» («Мәида» сүресі, 32-аят) – деп қатаң ескерткен.

Соқыр сеніммен өзге елдің ішкі мәселесіне араласып, саяси соғыстарға қатысу – «ахли сүннет» ақидасына жат және ислам шариғатына қайшы. Шындығында, кез-келген соғысқұмар адамның ашқан соғысы жиһадқа жатпайды. Негізінде, мұндай бас-көзсіз озбырлық іс-әрекеттер мәселені шешпейді. Керісінше, қиындатып, шиеленістіре түседі. Қазіргі таңдағы ең үлкен жиһад – сауатсыздықпен күрес. Пайғамбарымыз (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын): «Үлкен жиһад – өз нәпсіңмен күрес», – деген.

Ислам діні мемлекетте, қоғамда тыныштық болуын көздейді. Пендені соған тәрбиелейді. Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы қазіргі кезде Ирак және Шам елдерінде орын алып жатқан оқиғаларды қолдамайды және қазақ жастарының озбырлық әрекетін айыптайды.

Алла Тағала ел-жұртымызды бүліктен сақтап, бірлік-ынтымағынан ажыратпасын деп тілейміз.

والله اعلم بالصدق و الصواب

ҚМДБ-ның шариғат, пәтуа бөлімі

Астана қаласында Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының 2014 жылда атқарған іс-шараларын қорытындылау жиыны жалғасуда. Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлының төрағалығымен өтіп жатқан Төралқа мәжілісінде уағыз-насихат жұмыстарының есебі тыңдалды.

ҚМДБ төрағасының бастамасымен құрылған Ақпараттық насихат тобы (АНТ) республика бойынша 1 339 мекемеде кездесулер өткізіп, 305 230 адамға дұрыс діни ақпарат жеткізілді.

ҚМДБ-ның өңірлердегі қызметкерлердің қатысуымен бұқаралық ақпарат құралдарына 2204 сұхбат беріліп, 2035 мақала басылым беттеріне жарияланды. ҚМДБ-ның Онлайн дәрісі Республика бойынша 199 нүктеде жүргізілді. Оған 99 747 тыңдаушы қатысты.

ҚМДБ-ның ресми www.muftyat.kz және өңірлердегі мешіт сайттарында әртүрлі тақырыпта 10 699 жаңалық жарияланды. www.muftyat.kz сайтының мультимедиялық бөліміне 13 фоторепортаж, 121 аудио және 580 бейнематериалдар орналастырылды. Сайтқа келіп түскен 3163 сауалға жауап берілді.

Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы облыстың бас имамдарына жамағат арасынан жылына 300-400-ге дейін шәкірт тәрбиелеуді  тапсырды.

ҚМДБ Баспасөз қызметі

Түркияның дін істері жөніндегі министрлігі Ыстамбұлда халықаралық ислам университетін ашуды жоспарлап отырғандарын жария етті.

Аталмыш ведомствоның басшысы  Мехмет Гермездің айтуынша, бұл жоғары оқу орны Мысырдағы, Малайзиядағы, Пәкістандағы және Сауд Арабиясындағы әлемге әйгілі оқу ордаларымен бәсекелес білім мекемесіне айналуы тиіс. Аталған елдердегі ислами жоғары оқу орындарында жүргізілетін дәрістерден ең басты  айырмашылығы, классикалық ислам ілімін осы заманғы білімнің жетістіктерімен ұштастырады.

islam.kz