Рудный қаласының №19 орта мектебінде «Дін – адамзат мәдениетінің бастаушысы» тақырыбында кездесу өтті. Оған қалалық «Нұр» мешітінің имамы Сейт қажы Темірбекұлы, қалалық ішкі саясат бөлімінің мамандары, ұстаздар қауымы мен жоғары сынып оқушылары қатысты.

Жиында алғаш боп сөз алған мектеп директоры Серік Қайырханұлы еліміздегі бейбітшілік пен келісімнің басты тетігі дінаралық қарым-қатынастардың дұрыс жолға қойылуы екендігін атап өтті. Сондықтан да аталмыш кездесудің басты мақсаты – оқушыларға дін туралы жалпы мәлімет бере отырып, оның адамзат мәдениетінің дамуындағы үлесін, діннің түрлерін, ерекшеліктері мен маңыздылықтарын түсіндіру. Кездесу барысында білім ордасының дінтану пәнінің оқытушысы Ғали Саналиев «Дін – төзімділік пен имандылық негізі» тақырыбындағы баяндамасын оқып, көрермендер назарына әлемдік және дәстүрлі діндер жетекшілерінің 5 съезі туралы қысқаша бейнефильмді ұсынды. Одан кейін мінберге шыққан мешіттің бас имамы Сейітқажы Темірбекұлы мұсылман дінінің ерекшеліктеріне тоқталды.

Соңғы уақыттары жастардың санасын улап, теріс пиғылды діни ағымдардың жетегінде кетуіне ғаламтор желісі де кері әсерін тигізіп жатыр. Имам осы мәселе төңірегінде де өз ойын ортаға салды.

Жастардың діни сауаттылығын арттырып, ненің ақ, ненің қара екенін ажыратуда осындай кездесулердің мәні мен маңызы айтпаса да түсінікті. Кездесу соңында сұрақ-жауап бөліміне ұласты.

Қуаныш ЕСҚАБЫЛ

Облыс әкімі Архимед Мұхамбетов жұмыс сапары барысында Денисов ауданындағы «Жұма» мешітіне арнайы соқты. Жиылған жамағатпен кездесіп, мешіт ұжымына Lada Granta көлігін сыйға тартты.

Аталған мешіттің қазіргі ғимараты 1992 жылы мұражай болған. Ал 1995 жылы мешіт болып ашылып, жамағаттың игілігіне берілді. Сол уақыттан бері бұл жер мұсылман қауымның бас қосатын қасиетті орнына айналды.

- Кеңес Одағы кезінде елімізде елу мешіт қана бар еді. Тәуелсіздік алғанан кейін олардың саны көбейіп, қазір екі жарым мыңға жетті. Асыл дініміздің қанат жаюы — Елбасының кемеңгер, сарабдал саясатының арқасы. Рухани тәрбиеге жастарды тарту керек. Соның ішінде, жастарға дұрыс ілім, тәлім-тәрбие беріп, ислам дінінің дұрыс бағытын, Ханафи мазхабын насихаттаған жөн. Бұл мешітке келетіндер ислам дінінің тазалығын түсінуі керек. Мұсылманның ешкімге қиянат жасамайтынын, бір-біріне қамқор болатынын білуі тиіс. Ауыл ақсақалдары мен зиялы қауым бірлесе кірісетін сауапты іс осы,- деді облыс әкімі А.Мұхамбетов.

Діни мейрам күндері мешітке 150-200 адам келеді. Ал басқа уақыттары 20-30 адамнан аспайды. Өңір басшысы мешітке жамағаттың аз келетінін айтты.

Мешіт ғимаратына биыл күрделі жөндеу жұмыстары жасалды. Нысанның жертөлесі жаңартылды. Еденге линолеум төселіп, жаңадан газ плиталары мен ыдыс-аяқ сатып алынды. Ғибадатханаға пластикалық терезе орнатылып, жаңадан аспашамдар (люстра) ілінді.

Қымбат ДОСЖАНОВА

Облыс орталығынан әудем жерде жатқан Ұзынкөл ауданының бас имамы Есенгелді Әжімахантегі жақында маған телефон арқылы өзі басқаратын «Балықты» мешітінде 80 жасар орыс кемпірі Маргарита Иванқызы Жазитованың ислам дінін қабылдағандығын жеткізді.

Басында кішкене таң қалғанымыз рас. Өйткені, сексеннің сеңгіріне көтеріліп отырған кейуананың мұндай қадам жасап отырғаны тосын оқиға екендігі белгілі.

Содан Есенгелді ініміз өзі маған арнайы келіп, әлгі кісімен жолықтыруға уәде берген-ді. Соның сәті жуырда келіп, Қостанай қаласымен іргелес жатқан Затобол кентіне бағыт алдық.

Жеңіл көлікпен осы аудан орталығының Целинный көшесі, 15-ші үйдің жанына келіп тоқтадық. Жеке үш бөлмелі шаңырақтың аумағы да кең екен. Мұнда ерінбеген адамға талай істі тыңдырып, күнделікті нәпақасын айыруға әбден болатындығын бірден сездік.

Жанымдағы имам жол бастады. Бізді қарсы алған отбасының кенже ұлы Руслан өте түсінігі мол жігіт екен. Өзі төрге өтуімізді сұрады. Сол кезде көрші бөлмеден Маргарита апамыз жақындап, жылы сәлемдесті.

„Адам сөйлескенше, жылқы кісініскенше„ демей ме, одан ары қарай әңгімеміз өзінің жарасымын тапты. Баяғы өзіміздің кәсіби дағдымызбен сол аралықта көзімізбен үйдің ішін шолып шықтық. Артық жатқан бір затты көрмедік.

Осыдан-ақ, апамыздың жасы келсе де тазалықты, ұқыптылықты ұнататындығы аңғарылады. Қанша дегенмен өмір көрген кісі ғой. Көп сөзділікті жақтырмайтындығы байқалады. Сондықтан оған өзім түрлі сауалдар қойып, әңгімеге тартып отырдым.

Бір кезде сөзімізге Есенгелді бауырымыз да араласты. Ол Маргарита апамыздың ислам дінін шын ниетімен қабылдауы аудан өміріндегі айтарлықтай жай болғандығын еске салды.

Әрине, оның алдында бұл кейуана мұндай қадамға бармас бұрын көп ойланып, толғанды. Онымен бірге мешітке қазақтың аяулы қызы Шолпан Хасанова және қайын інісі Арман Жазитов мешітке барды.

Содан олар арнайы бір күнді белгілеп, халық киелі орынға көп жиналды. Солардың көзінше Ұзынкөл ауданының әкімі ұлттық салтымызбен әжеміздің иығына камзол жапты. Бас имам да лайықты құрмет көрсетті.

Осынау салтанатта бұған Есенгелді Әжімахантегі азан шақырып, жасы келген кісіге Әсел деген есім берді. Әрине, бұған апамыздың қуанышында шек болған жоқ. Өйткені, мұсылман дінін қабылдау оның сонау қазақ отбасына келін болып түскеннен бергі басты арманы болатын.

Сол арманы Алланың сәті салған кезде жүзеге асып, анамыздың жүрегі үлкен тебіреніске түсті. Орыс қызының мұндай әрекеті сол мешітке жиналған қауымға үлкен тағылым еді. Бәрі де оны құшақтап, өздерінің ыстық ықыластарын танытты.

Қазақ жігітімен Таразда бас қосты

Бұл күндері Әсел деген атқа ие болған Маргарита апамыз негізі Ресейдің қызы. Өзінің кіндік қаны тамған, яғни бұл күндері ұлтымыздың біртуар перзенті Амангелді Төлеев ағамыз басқаратын Кемеров облысы жайлы айтқанда еріксіз ұйып тыңдап қаласыз.

Тағдыр басқа салса қайда болмайсың. Ол өзінің болашақ жары Қайыржан Қожағалиұлын 2000 жылдан астам тарихы бар қасиетті Тараз қаласында жолықтырыпты. Бұл кезде қандасымыз сол шаһардағы педагогикалық институтының 2 курсында оқитын.

Бауырымыз суретшілік мамандықты таңдады. Дәл осы шақта көркем бойжеткен Маргарита сондағы үлкен бір зауытта слесарь-жинаушы болып жұмыс істейтін. Махаббат ұлт пен жасқа қарамайды деседі ғой. Ол өзінің ерекше ажарымен, әдемі қылықтарымен қазақ жігіті Қайыржанның жүрегін жаулады.

Осы арада бір тоқтала кететін жай, ағамыз орыс қызының нағашы жағынан туыс болып келетін бір азаматтың қимас досы еді. Олар сонау бір жылдары әскер қатарында бірге қызмет атқарып, жақсы араласып кеткен-ді.

Сол арадағы сыйластықтары туған жерге аман-есен оралған соң одан әрі жалғасып, кәдімгі туған-туысқандардай тіршіліктегі барлық қуаны пен қайғыны бірге бөлісті. Қайыржан аға мен Маргаританың көңілдері жарасып, өз алдарына шаңырақ көтерді.

Осы ынтымағы жарасқан отбасының иесі Қайыржан Жазитов Қостанай облысына қарасты Ұзынкөл ауданы Қоскөл ауылының тумасы. Апамыздың аудандық мешітті таңдауының да өзіндік себебі бар. Отағасы 2003 жылы дүниеден өтті. Ол әлгі аталған ауылдағы зиратқа жерленді.

Жылда Құрбан айт және басқа да діни мерекелерде ұзақ жылдар бойы бір шаңырақтың астында бақытты ғұмыр кешкен күйеуінің аруағына бағыштап құран оқытады. Міндетті түрде аудандағы „Балықты„ мешітіне барып, ондағыларға сәлем беріп тұрады.

Тағы бір оны сонда жетелеп тұратын жай, бас имамның халық алдындағы үлкен беделі. Өйткені, осы аудандық мешітті басқарып отырған Есенгелді қажы Сақтағанұлы үлкен мен кішінің құрметіне бөленген жан. Оның адамгершілікке толы ғибратты сөздері әрқашанда өзіне ерекше әсер етіп, жан-дүниесін нұрландырады.

Сол себептен де қабырғасымен кеңесе келе, мұсылмандық дінді осы киелі орында қабылдауға ұйғарым жасаған-ды. Өзі келін болып түскен аудандағы азаматтар мен туған туысқандар әжемізді өмір көрген ардақты кейуана, жерлестерінің сүйікті жары ретінде ерекше сыйлайды.

Қайыржан ағамыз нағыз шығармашылық адамы-тын. Оның салған суреттері, портреттері баршаның есінде. Оның өзінің жеке шеберханасы да болды. Уақытының көбісіні сонда өткізетін. Құрметті демалысқа шыққанға дейін ол облыс орталығындағы Ыбырай Алтынсарин атындағы дарынды балаларға арналған мектеп-интернатта шәкірттерге бейнелеу өнері мен сызудан дәріс берді.

Өзінің ұзақ жылдар бойы жинақтаған бай тәжірибесін ізін басып келе жатқан жастарға үйретуден ешқашан да жалыққан емес. Бұлар 2002 жылға дейін Қостанай шаһарында ғұмыр кешті. Содан кейін ғана Қостанай ауданының орталығы Затобол кентіне біржола қоныс аударды. Өздері кәдімгі суы мен көгілдір отыны қосылған жеке меншік үйде тұрғанды қалады.

Өйткені, жаз айларында есік алдындағы бау-бақшада көкөніс өсіріп, қысқа тосап, тұздалған қияр, қызанақтарды дайындағанға не жетсін. Таза ауада жұмыс істегенді ұнататын апамыз өзінің еңбекқорлығымен айналасындағы көрші-көлемдеріне үлгі көрсетті.

Бес уақыт намаз оқымақ

Маргарита апамыз қазақ жігітіне тұрмысқа шыққан соң сол халықтың салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын, мәдениеті мен тарихын бір кісідей меңгеру әрі оған үлкен құрметпен қарау өзінің осынау ұлы ұлттың келіні ретіндегі парызы деп түсінді.

Күйеуінің барша туған-туысқандарына ибалылық пен инабаттылық көрсетіп, тастай батып, судай сіңіп кетті. Олар да „Түсі жақсыдан түңілме„ демекші, жайдары мінезді, шынайы қарым-қатынастағы орыс қызын жатырқамай, қамқорлықтарына алды.

Сөйтіп, біздің Маргарита апамыз екі жақтағы туған-туысқандардың арасындағы алтын көпірге айналды. Келген қонағына тамағынан бұрын қабағын берді. Өзі өткен жылдарда қазақтың ежелден келе жатқан барлық ұлттық тағамдарын жан-жақты меңгерді.

Әңгіме арасында ол жүзіне жылы шырай жүгіріп:

- Қазақ өте дархан халық. Олардың жерлері қандай жазиралы да байтақ болса, пейілдері де сондай кең. Мұны мен осы Жазитовтер әулетіне алғаш келін болып түскен сәттен бастап аңғардым.

Әрине, күйеуім Қайыржан да ой-өрісі кемел, көп оқып, тоқыған, барлық халықтардың әдебиеті мен мәдениетін бір кісідей меңгерген ардақты азамат-ты. Ол менің білмегенімді үйретті, тез арада өзі жағындағы ағайындармен тіл табысып кетуіме тікелей септігін тигізді.

Барлық діни мерекелердің өзіндік ерекшелігін, олардың адамға берер танымдық-тағылымдық жағын, келіннің міндеті мен парызын өткен жылдарда әбден игердім.

Қазір менен бақытты адам жоқ. Бұл күндері отағасы арамызда жоқ болса да, оның туған-тусқандарымен арадағы сыйластығымыз өте жақсы. Балаларым да оларды ерекше құрметтеп отырады, - деді.

Балалары демекші, Қайыржан аға мен Маргарита әжеміз үш ұрпақтарын тәрбиелеп, өсірді. Тұңғыштары — Юрий. Ол да салиқалы да салмақты жігіт болып қалыптасты. Оның Тимур есімді ұлы бар. Апамыз оны ерекше жақсы көреді екен.

Осы үйдің алғашқы ұлы әке жолын қуды. Ол да кезінде суретшілік мамандықты таңдаған еді. „Әке көрген оқ жонар„ дегендей, үнемі оның жанында болып, кішкентай кезінен көп жайды көңіліне түйді. Шеберханада бірге жұмыс істеді. Қазір де оның он саусағынан өнер тамған азамат екендігі белгілі.

Одан кейінгі Дина үйлі-баранды. Қазір Ресейдің астанасы Мәскеу қаласында тұрады. Ол сонау мектеп қабырғасында жүрген кезден бастап, өнерге бейім-ді. Сондай таудай талабы мен айрықша дарынының арқасында нағыз талантты әртіс болды. Балерина ретінде әріптестерінің үлкен құрметіне бөленді.

Бұл күндері анасымен жиі хабарласып, қазақ елінде болып жатқан игі жаңалықтарды естісе, төбесі көкке жеткендей күйді бастан кешеді. Туған жердің түтіні де ыстық екенін бір сәт ұмытпайды.

Осы үйдің ең кенже ұлы Ілияс анасының нағыз қамқоршысы. Онымен бірге бір үйде тұрғандықтан шешесіне қолғабысын тигізіп, бір сөзін екі етпейді.

Бұл жігіт те сегіз қырлы, бір сырлы маман болып шықты. Өзінің қолынан келмейтіні жоқ. Қазіргі таңда тапсырыс бойынша жиһаздарды жөндеп, қалыпқа келтіреді. Талғамы өте жоғары. Оның өзіндік қолтанбасын үйіндегі қабарғаға ілінген заттарға салынған қазақтың ұлттық ою-өрнектерінен де сезіну қиынға соға қоймайды.

Шаңырақтың тірегі Ілияс айтады:
- Әкем қазақ азаматы, шешем орыс қызы болса да олар өте тату-тәтті ғұмыр кешті. Олардың артық сөзге барғанын, бір-бірінің көңілдеріне қаяу салғандарын көрген де, білген де емеспіз.

Шаңырақтың иесі өте мақтауға тұрарлық азамат-ты. Шығармашылық адамы болған соң ба, көп ізденетін. Бос уақыты тым аз болса да біздің тәлім-тәрбиемізге де көңіл бөлетін. Өз елдеріннің нағыз патриоттары болыңдар дейтін.

Мені ою-өрнек салуға баулыған да осы сүйікті әкем. Оны әрдайым сағынышпен еске аламын. Осындай кісінің баласы болғанымды мақтан тұтамын. Бір сөзді, уәдеге өте берік кісі болған соң ба, бізде қайсы мәселеде болсын жауапкершілік танытып, жұмысымызға тиянақты болуға талпындық.

Анамның ислам дінін қабылдағынына өз басым шексіз қуандым. Мұны бір жағы ұзақ жылдар бойы бірге ынтымағы жараса өмір сүрген отағасына, жалпы мұсылман қауымына деген құрмет деп түсінгеніміз де абзал.

Осы жолы Маргарита апамыздың үйінде болған кезімізде Есенгелді қажы Әжімахантегі оған өзімен бірге ала келген намазға байланысты кітапты табыс етті. Әжеміз енді алдағы уақытта бес уақыт намазын үзбей оқуға ден қойғалы отыр. Бұл әрине, өте құптарлық жай емес пе?

Кейіпкеріміздің түр-кескіні әлі де жас көрінеді. Ұзақ жасаудың сырына келсек, ол кісі бәрі де адам баласына деген ізгі қарым-қатынастың, кіршіксіз адалдықтың арқасы екендігін алға тартады. Сонан соң әлі күнге дейін ешкімге салмағын салмай, үй-шаруасының бәрін өзі атқарады.

Тек қолына таяқ ұстағаны болмаса, құлағы жақсы естиді. Есте сақтау қабілеті де жаман емес. Кез келген таныстарын бірден таниды. Болашақта намаз оқумен қатар, отыз күн ораза ұстасам деген ниетте екенін жасырмады.

Қыз-келіншектер назарына сала кетер бір жай, Маргарита әжеміздің осы жолы үйіне барған кезімізде қолы боста ақ жаулықты аналарымыз секілді кәдімгі көрпешелерге ою-өрнек салып, оларды сыйлы қонақтары келгенде төсейтінін де білдік. Міне, мұның бәрінен де оның халқымыздың шын мәнінде салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпына айрықша сергектікпен қарайтындығы байқалып тұрған жоқ па.

Ол тағамды өте дәмді дайындайды деседі, біз білетін жұрт. Оның қонақжай екендігін әп-сәтте әзірлеген қою күрең шайы мен балбыратып пісірген бауырсағынан да білдік.

Оған: „Әсел апа, ұрпағыңыздың қызығын көріп, денсаулықтың арқасында арамызда жарқырап жүре берңіз„ деген ізгі тілекпен қимай қоштастық.

Оразалы ЖАҚСАНОВ.

Бүгін әңгіме арқауына айналып отырған бауырларымыз Руслан және Раушан Шакаровтардың аты-жөні Қостанай өңіріне кеңінен белгілі. Олар бұл күндері облыс орталығында тұрады.

Алайда өздерінің туған жерлерін ешқашан да ұмытпайды. Қолдарынан келгенше қайырымдылық мақсатында көмек көрсетіп келеді. Бұл орайда олардың аудандық «Балықты» мешітінің тұрақты демеушілері екендігін айтып өткендігіміз лазым.

Сөзіміз жалаң болмас үшін нақты мысал келтіре кетелік. Бұл күндері елімізде 2016 жылға баспасөзге жазылу науқаны қызу жүріп жатыр. Қостанайдағы ерлі-зайыпты Руслан мен Раушан Шакаровтар қазақ тіліндегі діни басылымға жазушыларға қолдау көрсетуді өзіміздің ана тілімізге көрсетілген құрмет деп түсінеді.

Сондықтан да болар, жуырда ғана олар ауданда тұратын Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне, көп балалы аналарға, мұғалімдерге және басқа да азаматтарға 50 дана республикалық «Ислам және өркениет» газетін өз қаражаттарына жаздырып берді.

Әрине, қайырымдылық, адамгершілік секілді қасиеттер адам баласының бойына жастайынан ата-аналарынан алған тәрбиесінен дариды деп босқа айтылмайды. Бұл өте орынды да.

Отағасы Русланның әкесі Төлепберген ағамыз бен анасы Мағира апамыз есімдерін ел сыйлаған ардақты жандар. Екеуі де бүкіл ғұмырларын елі мен халқына адал қызмет етуге арнаған құрметті кісілер. Төкеңнің кісілігін, парасаттылығын, ұлтжандылығын замандастары кезінде өзіне үлгі тұтты.

Кейінгі жастар одан өнеге алып, туған жерлерінің нағыз патриоттары атанды. Ұзынкөлдіктердің мақтанышы болды. Оны барша қауым өзіміздің Төкең деп отыратын.

Ал шаңырақтың сәні мен мәнін келтірген Мағира апамыз да ұлтымыздың іскер де білікті қыздарының бірі. Ол жастайынан адам жанының арашашысы, яғни ақ халатты абзал жан болуды армандайтын. Өсе келе осы мақсатына жетті.

Халық: «Мағира апамыз науқастарды тек ем-домымен емес, жылы сөздерімен де емдейді, онымен сөйлесіп ақыл-кеңесін тыңдаудың өзі бір ғанибет»,- дейтін.

Шынында да, ол осындай кәсібіне деген сүйіспеншіліктің арқасында тек Қостанай облысының ғана емес, күллі республикамызда үлкен абыройға бөленді. Қазақ ССР-нің еңбек сіңірген дәрігері атанды. Әріптестері оны өнегелі тәлімгер деп үнемі сыйлады. Жастардың нағыз білікті ұстазы болғаны да жерлестерімізге мәлім.

Осындай ата-анадан тағылым алған Руслан да қазақтың парасатты әрі білімді азаматы болып қалыптасты. Ол осыдан ширек ғасыр бұрын ұлтымыздың көрікті де инабатты қызы Раушанмен көзқарастары бір жерден шығып, жеке отау көтерді. Содан бері де арада қаншама жылдар өтті.

Ана өнегесі

Раушан да беделді де көпшілікке шарапаты тиген шаңырақта өсті. Себебі, оның әкесі Ғалымжан аға мен анасы Бибіжамал апамыз кішкентайынан қыздарының білімге құштар, өз ұлтының барлық асыл қасиеттерін бойына сіңірген дарынды перзент болып қалыптасуына көп еңбек сіңірді.

Бұл шаңырақтың иелері де өз ортасында беделді әрі іскер мамандар ретінде дараланды. Отағасының бойынан нағыз азаматқа тән қасиеттің бәрі де табылатын.

Өзі кез келген кісімен бұрыннан білетіндей сөйлесіп, үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсете білді. Ғалымжан ағамыздың осындай қырлары барша Қостанайлық зиялы қауымның есінде. Өзі туып өскен Ұзынкөлдің өркендеп өсуіне қомақты үлес қосты.

Осы отбасының ырыс-берекесін арттырып, шырайын келтірген Бибіжамал апамыз да өте сыйлы да ардақты жан. Оның мейірімділік қасиеттерін жерлестері және онымен араласқан құрбылары қашанда ауыздарынан тастамай айтып отырады.

Шаңырақтың сәнін келтірген қайырымды кісі жетім-жесірдің, көмекке мұқтаж жандардың қолдаушысы. 73 жастағы апамыздың көптеген ізгі қырлары сүйікті қызы Раушанға да ерте жұқты. Үнемі анасының ақыл-кеңесін басшылыққа алып отырады. Қарындасымызды мешітке тұрақты демеуші етіп отырған да осындай асыл да ерекше қасиеттерінен болар.

Бибіжамал апамыз Ислам дініне аса құрметпен қарайды. Намазхан. Мешіттегі барлық діни мерекелерге қатысып отырады. Міне, оның ұрпақтары осының бәрін де көңілдеріне түйіп, өзгелерге шапағаттарын тигізіп келеді.

Өздеріңіз де байқап отырған шығарсыздар, біздің кейіпкерлеріміз Руслан мен Раушан осындай ынтымағы жарасқан жанұяларда өскендіктен де шығар, бұл күндері бір отбасының тіректері.

Әрқашан да ойлары бір жерден шығатын ерлі-зайыптылар қос қыздарының бойына сонау мектеп қабырғасынан бастап, нағыз қыз баланың табиғатына тән қасиеттерді сіңіруге тырысты. Олар да әке-шешелерінің сенімін ақтады.

Тұңғыштары Жанар өзінің білімге деген шексіз құштарлығынан да болар, Лондонда оқыды. Сүйген жігіті Дияр екеуі шаңырақ көтеріп, үлгілі отбасына айналды. Олар бұл күндері мұнайлы өңір Атырау қаласында тұрады. Өздері ғұмыр кешіп жатқан шаһарда сыйлы да беделді.

Екінші қыздары Сәбина облыс орталығындағы М.Горький атындағы гимназияда 7 сынып оқушысы. Ата-анасы бұл перзенттерінен де үлкен үміт күтеді.

Руслан мен Раушанның айтуына қарағанда, өздері ата және әже атанды. Өздері Нәдір есімді немерелерін ерекше жақсы көреді. Олар екі жақтағы ата-әжелерінің көз қуанышы. Болашақта ол тәуелсіз еліміздің нағыз тірегі болса екен деп армандайды.

Міне, біздің қос аққудай жарасқан әрі бүгінгі уақыт талабына сай кәсіпкерлікпен айналысып, айналасындағыларға шуағын шашып келе жатқан бауырларымызға әрдайым Алла-тағаланың нұры жауа берсін деген ең ізгі тілегімізді білдіргіміз келеді.

Олармен сұхбат алған кезімізде Ұзынкөл аудандық «Балықты» мешітінің бас имамы Есенгелді қажы Әжімахантегі демеушілері жөнінде ойын былайша түйіндеді:

- Имандылықты әрқашан да жоғары қоятын әрі мешіттің тұрақты қамқоршысы Руслан және Раушан Шакаровтарға алғысым шексіз. Олар қашанда киелі орынға қолдау көрсетуде баршаға өнеге.

Осындай жанашыр кісілер бар кезде Ислам діні өркендеп, руханиятымыз барынша жандана беретіндігіне нық сенімдімін.

Оразалы ЖАҚСАНОВ

Науырзым аудандық «Түркебай» мешітінің жұмысы жыл өткен сайын жақсарып келеді. Бұл елді-мекенде біраз уақыттан бері өз саласын білетін дін қызметкері, Нұрлан Сейілханұлы бас имам болып қызмет атқарады.

Ол таяуда бізге көпке өнеге боларлық жағымды жаңалықты жеткізді. Оның айтуына қарағанда, жуырда аталмыш ауданның Буревесник ауылының тұрғыны, аспазшы, орыс ұлтының өкілі Ольга Хусейевна өз еркі бойынша мешітке келіп, Ислам дінін қабылдады.

Осынау діннің адам баласы үшін алатын ерекше орнын жете түсінгендіктен, Ислам дінін қабылдауға бел буған. Әрине, оның бұл қадамы баршаға өнеге.

Ауданның бас имамы Нұрлан Сейілханұлы дін қабылдаған Ольга Хусейевнаға дініміздің негізгі ұстанымдары жөнінде түсінік беріп, алғашқы діни сауатын көтеруге септігін тигізетін діни кітаптарды сыйға тарту етті.

ҚМДБ-ның Қостанай облысы бойынша
өкілдігінің баспасөз қызметі

Жуырда Науырзым аудандық «Түркебай» мешітінің бас имамы Сыздықов Нұрлан Сейілханұлы және ауданның ішкі саясат басшысы Бахыт Исламқызы Науырзым ауданы, Қожа ауыл мектебінің акт залында ұстаздар мен оқушылардың қатысуымен кездесу өткізді.

Бұл кездесуде ауданның бас имамы қатысушыларға Қазақстан мұсылмандарының тұғырнамасы кеңінен насихаттап, діни басқарманың негізгі ұстанымы және қоғамға кері әсерін тигізіп жүрген түрлі диструктивті діни ағымдардан сақтану қажеттілігі жөнінде түсініктеме берді.

Сондай-ақ оқыту үрдісінің үздігі атанған ардагер ұстаз – Нұрсұлтан Шәйкенұлы кездесуге қатысқан оқушыларға аталық ақылын айтып, батасын берді де қаймана қазақтың ең көп шоғырланған ауылдарда аталмыш бейнедегі жиындардың көбірек өткізілгені нұр үстіне нұр болар еді деп тілегін білдірді.

Кездесу соңында Нұрлан Сейілханұлы ұстаздар мен оқушылардың көкейлерінде жүрген сауалдарына жауап берді.

ҚМДБ-ның Қостанай облысы бойынша
өкілдігінің баспасөз қызметі

Жуырда Науырзым аудандық «Түркебай» мешітінің бас имамы Сыздықов Нұрлан Сейілханұлы және ауданның ішкі саясат басшысы Бахыт Исламқызы Науырзым ауданы, Шилі ауыл мектебінің акт залында ұстаздар мен оқушылардың және мекеме басшыларының қатысуымен кездесу өткізді.

Бұл кездесуде аудан бас имамы қатысушыларға «Ислам – ынтымақ пен бірлік діні» тақырыбында уағыз айтып, көкейлерінде жүрген сұрақтарға жауап берді.

Сонымен қатар кездесуге қатысқан дүйім жұртқа Қазақстан мұсылмандарының тұғырнамасы кеңінен насихатталып, діни басқарманың негізгі ұстанымы және қоғамда көрініс тауып жүрген түрлі диструктивті діни ағымдардан сақтану қажеттілігі жөнінде түсініктеме берілді. Мұндай жылы жүзді жүздесулер алдағы кездері де жалғасын таппақ.

ҚМДБ-ның Қостанай облысы бойынша
өкілдігінің баспасөз қызметі

Жуырда Науырзым аудандық «Түркебай» мешітінің бас имамы Сыздыков Нұрлан Сейілханұлы және ауданның ішкі саясат басшысы Бахыт Исламқызы Науырзым ауданы, Шолақсай ауылының орта мектебінде ұстаздар мен оқушылардың қатысуымен кездесу өткізді.

Бұл кездесуде аудан бас имамы ұстаздар мен оқушыларға Қазақстан мұсылмандарының тұғырнамасы атты құжатта көрсетілген діни басқарманың негізгі ұстанымы және теріс діни ағымдардан сақтану жөнінде түсінік берді. Кездесу ұстаздар мен оқушыларға үлкен әсер қалдырды.

ҚМДБ-ның Қостанай облысы бойынша
өкілдігінің баспасөз қызметі

Лисаков қаласындағы техникалық колледжде «Исламски радикализм – фактор общественной угрозы и нестабильности» атты тақырыпта студент жастармен семинар өтті. Семинарда мешіт имамы Рахым Серік Темірбекұлы жиһад туралы, уахибилік ағым туралы түсініктер берді. Қазыргі болып жатқан жағдайларға тоқталып, «ИШИМ» т.б ұйымдардың исламға ешқандай қатысы жоқ туралы айтылды. Соңынан студеттердің сұрақтарына жауап берілді.

ҚМДБ-ның Қостанай облысы бойынша
өкілдігінің баспасөз қызметі

Соңғы уақытта дүйім жұртты дүрліктіретін мәселенің бірі – өлген адамның басына қоятын мазардың түр-түрі. Тіпті тіршілікте жоқ туысына 3 қабатты сарай тұрғызып, оны арнайы адамдарға күзеткізіп, жуып-шаятын күтушілер жалдайтын байлардың ісінен молдалар жағаларын ұстап отыр.

Бүгін біз имамдарды шошытқан, сәулетшілердің ерекше жобасымен тұрғызылған мазарлар жайлы сөз етпекпіз.

Бет-әлпетін көрсетуден бас тартқан Мақсат есімді бұл шырақшының Кеңсай мұсылман қорымында қызмет етіп келе жатқанына біраз жылдың жүзі болған. Міндеті – туысына келген азаматтардың сұрауы бойынша құран оқып, жөн сілтеу. Алайда имам азаматтарға ақыл айтып, шариат жолын түсіндіруге құлқы жоқтығын жеткізді.

«Алғашында мазар тұрғызып жатқандарға жөн-жосығын айтып, жол сілтейтінмін. Қазір олай жасамаймын. Себебі, адамдар түсінбейді. Анасының бейітіне зәулім сарай салып, мәрмәрмен қаптатып жатқан қазақ жігітіне бұл дұрыс емес, анаңа о дүниеде ауыр болады десем, «Өзім білем. Бұл менің анама жасаған соңғы сыйым» дейді. Тіпті бір-екеуіне “ей жігіттер тоқтатыңдар, Құран жолына қайшы” десем, мені әкімдікке жамандап жұмыстан қууды сұраған. Ақылды осылай қабылдайтындарға енді басымды ауыртқым келмейді», – дейді ол.

Шырақшының сөзінше, зиратта әр ұлттан жерленген мұсылмандар көп. Алайда о дүниелік болған адамға құлпытас пен көк тіреген күмбезді қоюдан алдына жан салмайтын қазақтар көрінеді. Имамның бұл сөзін зират аумағында мазар салып жатқан құрылысшылар да растап отыр.

«Жалпы ең жақсы тапсырысты тек қазақ байлары береді. Айтатындары – біздің мазар өзгеше болсын, ешкімдікіне ұқсамасын. Ең арзан мазардың құны 2 миллион теңгеден 150 мың долларға дейін жетеді. Оның қымбат болу себебі, таза ақ мәрмәр, құлпытастарды көбінесе Италия, Германиядан алдыртамыз. Ал кейбір күмбездерге бағалы металдар қойылады. Оның құнын мен сізге айта алмаймын. Себебі, ұрылар естімегені дұрыс. Ал кесененің кескінін арнайы сәулетшілер сызып дайындайды. Біз сол жоба арқылы оны тұрғызамыз. Былайша айтқанда, жыл бойына жұмыс бар. Тек мәрмәр мен граниттен қаланатын мазарларды жылы күндері жасаймыз», – дейді құрылысшы Еркін.

Қорым аумағында кейбір мазардың бұзылып жатқандығын да көрдік. Алайда ол арнайы жасалған іс. Құрылысшылардың сөзінше, қалталы азаматтар жер қойнауындағы жақындарының мазарын 3-5 жыл сайын жаңартып тұрады.

Яғни пәтер секілді түгелдей күрделі жөндеуден өткені былай тұрсын, бұрынғы күмбезді сырып тастап, су жаңа дизайндағы мазар тұрғызуды әдетке айналдырған.

Әрбір мұсылман зиратында 20-30 шақты азаматтар тұрақты жұмыс жасайды. Олар қорымға күн сайын таңғы 9-да келіп, кешке қайтады. Қызметтері – бай-бағланның мазарын күзетіп, гүлдерін күтіп, бейіт басын күнделікті жуып-шайып отыру.

Бұл азамат жары екеуі – Кеңсайдағы он шақты бейіттің тазалаушысы. Әр мазардың күту жұмысына аумағына байланысты 10 мынан 15 мыңға дейін аламыз дейді. Тау басындағы қорымның кейбірі саябақ болса, кейбірі кілем төселген демалыс орнына көбірек ұқсайды. Тіпті жұмысшылардың іс-қимылы мен ұрылардан сақтайтын арнайы бақылау камералары әр қадам сайын қойылған.

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының қызметкерлері болса, жарысып мазар тұрғызатын байлардың ісін «ысырапшылдық пен бәдіктікке» теңеді.

Дағдарыс қысқан заманда мазар салудан бір-бірімен жарысқан байларды тәубесіне түсірудің бір жолы – мемлекет тарапынан тыйым салу керек дейді ол.

«Шариғатта “өлген адамға құрмет қыл, ол үшін мал мен жан-жануар кірмейтіндей етіп қоршап қой” деген. Ол дегеніңіз сарай тұрғызу емес, адамның беліне жетпейтіндей жеңіл қоршау тұрғызу. Ал бейіттің басына өскен шөпті жұлып, өртеп алысуға болмайды. Ол өзі қурап кетуі тиіс. Қайтыс болған адамға бұдан еш сауап жоқ. Одан да басына құран оқып, сол кісінің атынан садақа берсе, міне содан артық сауап жоқ. Мына тай-таласып мазар салатындардың ісін пайғамбарымыз (с.ғ.с.) ысырапқа теңеді. Мұхаммед пайғамбарымыз (с.ғ.с.) айтқан, «өлген адамның артынан тек үш-ақ нәрсе барады. Ол елге жасаған жақсылығы (көпір, мектеп, аурухана салу), екінші – халқына ілім мен білімді тегін үйретсе, үшінші – жақсы тәрбиелі ұрпақ қалдырып, солар артынан дұға жасаса» деген. Одан да сол мазарға кеткен ақшаға тірілер жетім-жесір мен кедей-кепшікке үй әперіп, қатты науқас жанның еміне төлесе, содан артық сауапты іс жоқ. Ал ескірген мазарды жаңарту деген, тіпті жоқ. Себебі шариғат жолында зираттың үстіне 50 жылдан соң қайта адам жерлеуге болады деген рұқсат бар. Қазақтар бұл істерін тоқтатпаса, еліміз Қазақстан емес, қабірстан болып кетеді. Сондықтан «Жаназа пәтуасы» деген кітап шығардық. Әрбір жұма сайын жиылған халыққа осыны айтып, ысырапшылдыққа бармауды сұрап жатырмыз. Нәтижесін уақыт көрсетер енді», – дейді ҚМДБ шариғат пәтуа бөлімінің меңгерушісі Сансызбай Құрбанұлы.

NUR.KZ