«Зұлқарнайұлы Мұса қажы» мешіті, инд.111300, Қазақстан Республикасы, Қостанай облысы, Меңдіқара ауданы, Боровской селосы, Байназаров көшесі, 109 үй.
2. Мешіт құрлысының басталуы мен біткен мерзімі:
Зұлқарнайұлы Мұса қажы мұсылмандар мешітінің тұрған үйі 1913-1914 жылдарда Ресейден қоныс аударған орыс көпесі Шарухов салдырған, 1925 жылы бұл үйде «Несие қоғамы» мал жинап дайындаған. Оның төрағасы болып Клименов істеген. Одан кеейін бұл үй мемлекеттік банк болды, Банк болғанда 1950 жылдары жалғастырылып кассалақ залдың құлысы салынған. 1981-82 жылдары банк үйі жаңа ғимаратқа көшкендіктен бұл үйге «Теледидар жөндейтін шеберхана» болды. Шеберхана 1982 жылдан 1991 жылға дейін жұмыс істеді.
1992 жылы жаңа мешіт салуға қаржы жетпегендіктен мешіт тұрған үйді мешітке айналдыру үшін күрделі жөндеу басталды.
1993 жылы күрделі жөндеу аяқталды. Осы жылдың 26 наурызында мешіттің ашылуы болды.
2006 жылы қыркүйек айынан желтоқсан айына дейін мешітте аудан әкімі Нұрғалиев Жомарт Мирасұлының ұйымдастыруымен мешітте күрделі жұмыстары жургізілді.
3. Мешіт жерінің жалпы көлемі мен ауласының сипаты:
Мешіт жерінің көлемі 0,2232 га, қоршауы темір шарбақпен және битон қроғанмен қоршалған мешітін ауласы асфальтпен және өрнекті қиық тастармен( брушатка) жол төселген.
4. Мешіт ғимыратынның жалпы көлемі, сйымдылығы:
Жалпы көлемі 320,6 т/м намаз оқитын үлкен залынынң көлемі 138,6 т/м, неке қию, Құран оқитын кіші зал 50,4 т/м, имамнын бөлмесі 18,3 т\м, есепшінің бөлмесі 10,3 т\м, кітапхана бөлмесі 12,5т\м, сыйымдылығы 150 адам.
5. Мешіт ғимыратының биіктігі, формасы, өрнекпен безендірілуі, сәулет ерекшелігі, мешіттің жабдықталуы жайлы баяндау:
Мешіт ғимратының биіктігі 13 метр, алғашшында қызыл кірпішпен салынған кейін сыртын сыланған, жалпы ғимырат тарихи ескерткішке жатады. Қосалқы құралған бөлігінің биіктігі 10 метр, шатырланым кок каңалтыр (метала черапицамен ) жабылған. Мешіт кітапханасында діни және қазақша әдеби көрем кітаптар мен республикалық, облыстық, аудандык баспасөз басылымдары бар. Және халықтан алынған ескі діни кітаптар бар. Мешіт интернет жүйесіне қосылған Қазақстан Мұсылмандары Діни Басқармасынын сайдынан барлық діни мақалалар мен жаналықтарды алып тұрамыз.
6. Мешітің күмбезі мен мұнарасы және аумағындағы қосалқы ғимраттың сипаты:
Мешіт күмбезінің биіктігі 3 метр, кокпен боялған бұрыштарында кікентай төрт мұнарасы бар биіктігі 2 метрден , мешітін қасында мешіт қарамағындағы пәтер мен автокөлік қоятын темір гараж бар.
«Ғашура ана» мешіті Қостанай облысы, Қарабалық ауданы, Қарабалық кенті Ленин көшесі 11 үй.
Ғашура ана мешіті 2007 жылдың күзінде басталды, 4 Қантарда алғашқы іргетасы қойылды, ал 18 ақпанда кірпіші қаланып басталды да 20-шы Сәуірде аяқталды, жалпы құрылыс жұмыстары Қазан айына дейін созылып, көптен күткен мешіттің ашылу салтанаты болатын күн де келіп жетті. 3-ші Қазан 2008 жыл Мүфти Хазреттің ақ батасымен салтанатты түрде ел игілігіне табыс етілді.
3. Мешіт жерінің жалпы көлемі 1,6 гектар, соның ішінде 3,050 шаршы метріне брусчатка, 3,880 шаршы метріне асфальт төселінген.Мешіт ауласын көгалдандыру мақсатында 6,871 шаршы метріне жасыл шөптер, 220 шаршы метріне гүлдер егілген.
4. Мешіт ғимратының жалпы көлемі 1040 шаршы метр. Жоба бойынша сиымдылығы 400 орындық.
5. Мешіт ғимратының биіктігі 13 метр, Шығыс үлгісінде қазақша ою-өрнектермен безендендіріліп салынған, әрі Бас есік пен үлкен залға кіретін қосалқы екі есіктің жоғарғы жағынан Қасиетті Құран аяттары мен дұғалықтар өрнектеліп жазылған. Мешіт тамаша безендендірілген ерлер және әйелдер залынан тұрады , залдың бір бұрышында биіктігі 6 метрлік ою-өрнектермен әсемделген Минбар орналасқан. Жалпы екі зал, кіреберіс және неке залындағы люстралардың санын қосқанда 1 үлкен және 14 одан кішірек люстралар орнатылған. Сонымен бірге арнайы кітапхана бөлмесі, көрікті ою-өрнектермен безендендірілген неке залы, барлық жабдықтармен қамтылған үлкен медресе бөлмесі, сондай-ақ толық жабдықтармен қамтылған . Ас үйі және 200 орындық Асханасы бар. Жарықтандыру жүйесі ішкі, сыртқы және архитектуралық болып келеді.
6. Мешіттің бірі екіншісінен үлкен екі күмбезі, соған қоса 4 шағын күмбездері бар. Үлкен күмбездің жалпы биіктігі 25 метр және алыстан менмұндалап көрінетін 40 метрлік екі мұнарасы бар. Мешіттің аумағында көгілдір отынмен жағылатын екі қазандығы бар үлкен ғимарат және үш автокөлікке арналған гараж орналасқан.
Қостанай облысы, Қостанай ауданы, Затобол кенті, «Маңдай батыр» мешіті.
1. Қостанайоблысы, Қостанай ауданы, Затобол кенті, Калинин көшесі 68-ші үй. Инд. 111100. мешіт телефоны: 8 ( 714-55 ) 2-26-78.
2. Мешіт арнайы салынбаған. Қазіргі мешіт ғимараты 1973-ші жылы салынған 2 қабатты ғимарат. 1998-ші жылы жергілікті халықтың өтініші бойынша осы ғимаратты мешіт қылып пайдалануға рұқсат берді. Алдында паспортный стол болған. 2002-ші жылы Бас имамның өтініші бойынша әкім бастап шаруашылық қожалықтарының жәрдемімен ғимаратқа күмбез ай орнатып толық жөндеу жұмысы жүргізілді. Мешіт жамағатының көбейіне байланысты мешіт ғимаратына қосымша екі зал 2007-ші жылы салынды. Ерлер залы және әйелдер залы.
3. Мешіт жер учаскесінің көлемі – 0, 1266 га. Мешіттің ауласы қоршалған, есік алдына гүл егілген, жарық шамы бар.
4. Мешіт ғимаратының жалпы көлемі – 432 квм, сыйымдылығы: ерлер залы – 100 адамдық орын, әйелдер залы – адамдық орын.
5. Мешіт ғимаратының биіктігі – 10 м, формасының сипаты, қарапайым төртбұрышты 2 қабатты ғимарат. Намаз оқитын ерлер және әйелдер залында қағбаның суретімен пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) мешіт суреттері ілінген. Кіре берісте бес уақыт намаз оқитын уақыттары сағатпен көрсетілген. Мешіт сырты қызыл кірпішпен қапталған, әр терезенің жоғарғы жағына қызыл кірпішпен күмбез бейнесі қаланған, екі жағында екі мұнара бар. Мешіт іші толық кілемдермен жабдықталған, дауыс күшейткіш апараты бар, сонымен қатар 50 адамдық асхана бар, толық ыдыс-аяқтарымен қамтамасыз етілген, 10 шәкірттік дәрісхана бар, оқуға керекті материалдармен безендірілген.
6. Мешітте күмбез жоқ, екі жағында екі мұнара бар.
«Оспанқожа Әулие» мешіті Жангелді ауданында. Ежелгі Торғайда да мешітті салуға 1990 жылдан бастап әрекет жасалды. Халықтан қаржы жиналды. Сөйтіп Алла үйінің іргетасы сол жылдың қыркүйек айында қаланды. 1992 жылдың 21 тамызында ашылу салтанаты болды, оған Ақмола, Қостанай, Арқалық қалаларынан коғам, дін қызметкерлері қатысты.
1992 жылы 2 қыркүйекте мешітте Республика Президенті Н.Ә. Назарбаев болып, жиналған қауымды куанышымен құттықтады. Мешіттің жалпы ауданы 2300, пайдалы көлемі 744 шаршы метр. Залда 1 үлкен, 6 кіші люстралар қойылған. Намазхана залы 500 адамға арналған. Мұның 350 ер, 150 әйелдер үшін – екеуін перде бөліп тұр. Ғибадатхананың 30 метрлік екі мұнарасы бар. Төбеде биіктігі 18, көлемі 15 метрлік күмбез бар. Мешіт қабырғасының биіктігі 8 метр. Бұл осы өңірдегі ең үлкен мешіт деуге болады.
«Қабдеш Ата» мешіті Сарыкөл ауданының орталығында. Құрылысы 2001 жылы басталып, сол жылдың 10 қарашасында пайдалануға берілді. Ол есімі берілген Қабдеш атаның 100 жасқа толуына дәлме-дәл келді. Мешіт медресені салдырған Қабдештің ұлы, сол өңірге белгілі кәсіпкер, бұл күндері марқұм Кенжебай Әренов. Ол ғибадатхананы өз қаржысына тұрғызды. Киелі орынды салдырмас бұрын Орта Азия, Өзбекстан және еліміздің Оңтүстік өңірін аралап көріп, көңіліне түйді. Кейбір құрылыс материалдарын сол жақтардан арнайы алдырды. Сондықтан бұл мешіт өзіндік ерекшелігімен дараланды. Ол сонадайдан мен мұндалап, көз жауын алады. 2001 жылы 10 қарашадағы оның ашылу салтанаты Сарыкөлдегі ұмытылмас оқиға ретінде көпшілік есінде қалды.Мешіттің ұзындығы 20,10, ені 18,20 метр ірге тастан шатырға дейінгі биіктігі 4,5 метр,күмбездің биіктігі 6,50, ал ірге тастан күмбездің биіктігі 11 метр, мұнара биіктігі 11,80, ені 3,10 метр. Мешіт 500 адамдық. Ол қазір көпшіліктің парасат ордасына айналды. Қабдеш Ата мешіт –мердресесі бір-біріне іргелес орналасқан. Медресенің ұзындығы 12,40, ені 15,50, биіктігі 4,20 метр.
Жітіқара аудандық «Ержан Тәтішев» мешіті Тәтішевтер қаражатына салынды. Мешіт құрылысын «Кустанайские минералы» Акционерлік қоғамының құрылыс-жобасымен Жітіқара ауданының құрылыс бөлімі жүргізді.
Алла үйінің жалпы ауданы 455, пайдалы көлемі 280,5 шаршы метр. Мешіт 550 адамға арналған. Мұнда бес уақыт намаз оқитын үлкен зал, әйелдер залы және иътикаф ( мұсылманның жеке өзі Аллаға құлшылық ететін) бөлмесі, қыста киім шешетін орын бар. Барлық бөлмелерге кілемдер төселген, орталық үлкен залда Түркияда тоқылған бір түсті жайнамаз -кілемдер. Үлкен залды салмағы 100 кг, 35 шамы бар алып люстра жарықтандырып тұрады. Мешіт қабырғасының биіктігі 5,5 метр. Орталық есігінің айналасына қасиетті Құран аяттары, « Аятул күрси» жазылған мәрмәр плиталар орнатылған. Биіктігі 19,4 метр 1 мұнарасы мен 4 күмбезі бар. Ортадағы үлкен күмбездің биіктігі 13,3 метр, диаметрі 4,5 метр, ал қалған 4 күмбездің диаметрлері 1,5 метр. Мешіттің төменгі қабатында әйелдер намаз оқитын бөлме, жылу жүйесі, жарық беретін арнайы жабдықтар бар бөлмелер орналасқан.
Денисов ауданындағы «Жұма» мешіті 1995 жылы салынды. Оның құрылысын бұрынғы Ордженикидзе ауданының 1485-ші жылжымалы механикаландырылған колоннасы жүргізді. Жобасын «Қостанай горсельпроект» мекемесі жасады.
Ғибадат үйінің сырты керамзитблок және қызыл кірпіштен өріліп салынған. Мұнара, күмбезінің диаметрі 4 метр. Жалпы ауданы 40х20. Парасат ордасы 150 орындық. Мешіт қабырғаларына Қағбатулланың суреті, « Фатиха», «Фалақ», «Нас» сүрелері және намаз уақыттары ілініп қойылған. Жұма мешітінің есігі қашанда мұсылмандар қауымына ашық.
«Нүркей қажы» мешіті Амангелді ауданының Байғабыл ауылында. Мешіт арнайы салынбаған 1997 жылы мешітке берілген. Бұрынғы аптека. Мешіт жерінің жалпы көлемі 120м 2. Ғимараттың жалпы көлемі 100 м2. Сиымдылығы 30-40 адам. Мешіттің биіктігі 2,5, қарапайым түрде салынған. Мешітте күмбезі жоқ, мұнарасының биіктігі 4 метр
«Әмит ишан» мешіті облыс орталығы Қостанай қаласынан 100 шақырым жерде орналасқан. Киелі орынның құрылысы 1989 маусымда басталып, 1990 жылы қыркүйек айында пайдалануға берілді. Мешіт Әулиекөл, Науырзым және Қарасу аудандары халқының жинаған қаржысына салынды. Мешіттің салынуына Ташмұханбет Сүлейменов пен прораб Бейсен Жүсіпов айтарлықтай еңбек сіңірді.
Мешіттің іргетасы бетон, қабырғасы шлакоблоктан қаланды. Ал сырты селикат кірпішпен қапталды. Ғимараттың ені 12, ұзындығы 18 метр, күмбезінің биіктігі 2,5 метр. Мешітте 14 терезе, екі есік бар. Ол келушілерге өте ыңғайлы. Мұндағы намаз оқиын залға 130 еркін сияды. Михрабы мен мінбері бар. Парасат ордасында касиетті Құран кәрімнің аяттары жазылып ілінген. Мешіттің жалпы жер көлемі 0,1987 гектар.
Қарасу аудандық мешітін салу жөніндегі мұсылман кауымының бастамасы 1991 жылдың сәуірінде қолға алынды. Оны аудандық әкімшілік те қолдап, жиын өткізіп, мешіт құрылысына жәрдем беру туралы аудандық комитет құрылды. Комитет өз есеп-шотын ашып, халықтан мешіт құрылысына арнаған қаражат жиналды.
Құрылысы сол жылы-ақ басталғанымен, кейін қаражат тапшылығынан уақытша тоқтап, 1995жылы Әзімхан Тұрсынов басқаратын Қарасу жылжымалы механикаландырылған қолонна құрылысшыларының қажырлы еңбегі арқасында 1995 жылы салынып бітті. Осы жылдың 10 -қарашасында аудан ұсылмандарының көзайымына айналған бұл 200кісі сиятын, биіктігі 11 метр мұнарасы ары-бері өткендердің назарын аударатын осы бір киелі орынның салтанатты ашылуы болып өтті.
Григорианский
Хиджра
