«Жәннат – ананың аяғының астында» - Хадис.

Әйел-ана – қашаннан да ырыстың қайнары, берекенің негізі, ынтымақтың көзі. Ана – өмірдің алтын діңгегі, отбасының ұйытқысы.

Ислам діні отбасыға перзент бойына сүйіспеншілік пен өзара көмектесу, жанашырлық сезімін қалыптастыратын қасиетті шаңырақ ретінде қарайды. Ал, отбасындағы тәлім-тәрбие, ұрпақтың жалғасып, олардың баянды өсіп-жетілуі ата-анаға тікелей байланысты. Қасиетті шаңырақты шайқалтпай негізін қалыптастыратын ең берік тірек – ата-ана. Сондықтан ата-ана – ең әуелі құрмет көрсетілуі тиіс аяулы жандар. Алла Тағала құранда: «Оған (Аллаға) еш нәрсені серік қоспаңдар, ата-анаға жақсылық жасаңдар!»-десе тағы бір аятта: «Раббың Өзiне ғана құлшылық етулерiңдi және әке-шешеге жақсылық жасауларыңды бұйырды» – дейдi. Міне, осылайша Алла Тағала балаға ата-анасын құрметтеуiн және оларға бойұсынуын бұйырады. Әсiресе олар қартайып кәрiлiк жеңген шақта перзенттерiнiң жан-жақты қамқорлықтарына аса зәру болмақ. Міне осы сәттерде перзент ата-анасының қас-қабағына қарап, оларды ерекше аялап, көңiлiнен шыға бiлуi тиiс. Ал, ата-анаға тiл тигiзiп, жанын жаралау, көңілге қаяу салу – үлкен күнә. Құранда: «Әке-шешенің екеуi немесе бiреуі кәрiлiкке жеткен болса, оларға «туһ» деп кейіс білдірме. Әрi оларға дауыс көтеріп, айғайлаушы болма, ол екеуiне сыпайы сөз сөйле», – деп ескертедi. (Исра сүресі 23-аят). Ал, егер ата-ана дүниеден өткен болса, олардың хақына дұға жасау перзенттік міндет. Адал әрi iзгi ұрпақ әркез ата-анасына дұға қылып, Аллаға жалбарынады. Артында қалған салихалы перзентінің оған дұға жасауы – оның өзi өлсе де үзiлмей жалғасып жататын iзгi амалдарының бiрi. Құран Кәрiм аяттарында: «Раббым, менi кiшкентайымда мәпелегенiңдей ол екеуiн де рахымыңа бөлей көр», – деп дұға жаса» – делiнедi. (Әл-ғимран сүресі 24-аят).

Дiнiмiз Ислам бала күтiмi мен тәрбиесiне әке мен ананың екеуi де қажыр-қайрат көрсететiнiн меңзегенiмен, анаға айрықша көңiл бөлу керектiгiн анық аңдатқан. Ана перзентiн тоғыз ай құрсағында көтерiп, оны аса қиындықпен дүниеге келтiредi, ақ сүтiн берiп емiзiп, өмiр бойы перзентiн жан шуағына бөлеп, есейiп кетсе де әркез оған алаңдаумен күн кешедi. Осы тұрғыдан Пайғамбарымыз ананың алдындағы мiндетiмiздiң бiрiншi орында тұратынын «Анаңа, анаңа және анаңа қызмет жаса» деп үш мәрте қайталау арқылы, ана дәрежесін айқындап берген. Ана – әрбір адам баласы үшін ең ыстық, жанға жақын, мағыналы да қастерлі сөз. Адамзат баласы алғаш дүние есігін ашқанда ананың ақ сүтімен бойына нәр алады, ана құшағына еніп, ана мейіріміне бөленеді. Адамның аузынан шығатын ең алғаш сөзі де – «Ана».

Ислам діні әйел затына осы ана болу сипаты арқылы ең жоғарғы әрі қымбатты дәрежені берген. Әр түрлі тарихи кезеңдерде қорлық пен кемсітушілікке душар болып, тіпті, соңғы ғасырларға дейін Еуропада басқа дін өкілдері арасында: «Әйел деген адам ба, әлде шайтан ба?» деген қызу пікірталас болған кезде, Ислам әйел затын ең жоғары дәрежеге көтеріп: «Жәннат ананың аяғының астында» деп жәнаттағы ең жоғары мәртебені аналардың аяғының астына жайып салды. Ислам әйелдерді соншалық құрметтегеннен Құран кәрім сүрелерінің біреуін арнайы әйелдерге арнап: «Ниса - Әйелдер» деп атады. Бұл асыл дініміз Исламның әйелге, әсіресе анаға ерекше мән беруін көрсетеді. Жаһилиет (надандық) дәуіріндегі әйелдер жағдайы қалай болып еді? Тарихқа зер салсақ ол уақытта әйелдің мираста (мұрада) ешқандай хұқығы болмаған. Олар бұл жөнінде: «Мирасты тек қана қылыш көтеретін және ұрпақты қорғайтын кісі ғана алады»,- дейтін. Ол дәуірде әйелдің күйеуінен талап қылар ешқандай хақысы да жоқ еді. Тіпті исламға дейін дәуірде қыз баланы өте жек көретін және намыстанғаннан оны тірідей көміп тастайтын. Ал, мейірімділік пен қамқорлықты ту еткен Ислам жаһилиет дәуіріндегідей әйелді жек көріп, қараламады. Керісінше, әйелдерден бұл қорлықты алып тастайтын әділетті орнатып: «Әйел – еркектің серігі, ер кісінің құқықтары болғандай, әйелдердің де құқықтары бар» -деп насихаттады. Сонымен қатар, әйелдің өзіндік нәзік жаратылысына, болмысына тән міндеттерін де түсіндіріп берді. Ал, ер кісі қуатты, қолы кең, қиындықтарға төзімді болғандықтан, әйелге басшылық етеді. Ол - әйелді қорғап, қамқорлығына алатын, еңбек етіп асырайтын басшысы. Халық даналығында: «Еркек үйдің иесі, әйел үйдің киесі» - деп бекер айтылмаса керек.

Ана – тіршілікке, өмірге ұрпақ келтіруші, отбасының жүрегі, шаңырақтың берекесі, баланың бақыты. Ұлт бойындағы бар жақсы қасиеттерді – «Тілін, дінін, әдет-ғұрпын» – ұрпақтан-ұрпаққа жеткізуші, дарытушы әрине әйел-ана. Халқымыздың ырысты ынтымағын, туыс-татулығын іске асыратын да аяулы аналарымыз. Ислам ғалымдарының бірі айтады: «Бір күні анаң о дүниеге аттанады. Ананың балаға деген махаббаты өзімен бірге кетеді. Біліп қой, ананың о дүниеге аттануымен, сен үшін «жәннат есіктерінің» бірі жабылады. Егерде сенің анаң тірі болса, оны жалғыз қалдырма. Алыста болса дереу хабарлас, үйде болса тезірек барып, маңдайынан сүй! Қолыңнан келгенше анаңа жақсылық жаса. Ол қандай сөз айтса да, анаңды разы қылуға тырыс. Ешуақытта анаңа ашуланба, Оның саған деген махаббаты орналасқан «жүрегін» жаралайтын ауыр сөздер айтушы болма!».

Қадірлі ағайын! Бәріміздің де жалғыз ғана анамыз бар. Бәрімізді дүниеге әкелген сол аналарымыздың дәрежесі екі дүниеде де биік болсын! Алла тағала баршамызды өсіріп-мәпелеген ата-анамыздан разы болсын деп тілейік! Әмин!......