1. Зікірді (Алланы еске алуды) көбейтіңіз

Алла тағала Қасиетті Құранда былай деген:

«Сондай иман келтіргендер, Алланы еске алу арқылы көңілдері жай тапқандар. Естеріңде болсын, Алланы еске алумен жүректер орнығады» (13;28)

2. Намаздарды көбейтіңіз

«Әй мүміндер! Сабыр және намазбенен (Алладан) жәрдем тілеңдер, күдіксіз Алла  сабыр етушілермен бipгe» (2;153).

Кейінгі зерттеулер медитацияның, оның қандай болғанына қарамастан, адамға жасайтын физиологиялық ықпалын дәлелдеді. Бұл медитациялардың көп түрі ойдың бір нәрсеге шоғырлануы, кейбір сөздерді қайталау және тыныс алу арқылы жүзеге асырылады (Гринберг, 142, 143 б.).

3. Дәрет алыңыз

Релаксацияның маңызды құрамдас бөлігін Ханс Лоер «жетістік әдеті» деп атады. Бұл әдеттер өте жеңіл, мысалы, дәрет алу. Сонымен қатар, олар тиісті түрде орындалуы тиіс: денедегі керекті жерлерге су тигізу жеткілікті емес – оға қоса ол жерлерді уқалау қажет.

4. Кешірім тілеу

Адам жаман еш нәрсе істемеген жағдайдың өзінде, кешірім тілеуі керек.

«(Сондай-ақ оларға): “Раббыларыңнан жарылқау тілеңдер. Өйткені Ол, өте жарылқаушы”» (71:10).

5. Құран оқыңыз

Алла елшісі (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) былай деген: «Құран ақыл дертіне қарсы құрал» (Бухари).

Доктор Гринбергтің айтуы бойынша: «Дауыстық жаңғырықтың щипалық әсері бар, және қазіргі таңда кең қолданысқа енуде. Құранды қайталау немесе тыңдау біздің ағзамызға, жүрегімізге, және ақылымызға әсер етеді». Сонымен қатар зерттеулерге сәйкес, «Әлиф» әрпі жүрегімізбен, «Йә» әрпі миымыздағы домалақ безбен үндеседі екен.

Акбер клиникасының дәрігері Ахмад аль-Кади (Панама сити, Флорида)  Құран тыңдаудың адамның физиологиясына (жүрегіне, артериялық қысымына, бұлшық еттерінің қүш салуына және т.б.) әсері жайлы зерттеу жүргізіп, нәтижесін  жарыққа шығарды. Ол аталған факторлардың тыңдаған адам мұсылман немесе араб, болып болмауына қарамастан, тәуір бола бастағанын айтады. «Тыңдаған нәрсесін түсініп, Құранға сеніп рахаттанған адам неғұрлым пайда алатыны анық болды» - дейді доктор Атар.

6. Келесі өміріңізді өзіңіздің басты мәселеңізге айналдырыңыз

Алла елшісі (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) былай дейді: «Бұл дүниені өзінің басты мақсаты қылған адамның ұмтылысын Алла тағала жояды және көкірегіне үрей ұялатады , ол адам бұл дүниеден тағдырында барына ғана қол жеткізеді. Ал келесі дүниені өзінің басты мақсаты еткен адамның жүрегін Алла тағала молшылық сезімімен толтырады, бұл дүниенің байлықтары,  ол адам қаламаса да, өздері келеді».

Бүгінгі таңда күйзелістің басты себептерінің бірі ақша болып табылады: төлемдерді қалай төлеу, жұмысымнан айрылып қалмаймын ба, әкесі қайтыс болса, жанұямен не болмақ және т.с.с.

7. Жағымды ойлаңыз

Мұсылмандар өткен жаман кезеңдерді ұмытып, жақсылыққа үміт етіп,  ізгі нәрселерді ойлау керек. Өткен өмірді өзгертуге тырысу – пайдасыз уақыт кетіруден басқа ештеңе емес. Пайғамбарымыз (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) айтқандай, «егер де» сөзі шайтанға жол ашады. Сонымен қатар, Алла елшісі (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) былай деген: «Біліңдер, жеңіс сабырдан кейін келеді, жеңілдік қиындықтан кейін келеді».

Мұсылмандар қиын кезеңде дүрбелеңге түсудің қажеті жоқ екенін жақсы түсінеді: бұл қамығу мен уайымның себебі емес, өйткені біз, әр қиындықтан кейін жеңілдік болатынын білеміз.

8. Уақытыңызды қорқыныш пен күйзелісті ойлауға кетірмеңіз

Уақыт таба алмау – күйзелістің ең жиі себептерінің бірі (Seyle, 102 б.). Еріншектік барлық жамандықтың кепілі, Алла елшісі (Алланың оған игілігі мен сәлемі болсын) одан Алла тағаладан пана іздеуге шақырды. Мұсылмандар өмірдің қысқа екенін, уақыттың бағасыз екенін түсіну керек: біз тыңбай еңбек етіп, тиісті білім алуға тырысуымыз керек.

Ағылшын тілінен аударған Azan.kz
Darulfiqh.com
____________________
Орыс тілінен аударған Azan.kz