Главный имам, Верховный муфтий, Религиозная карта

Бас мүфти блогы

Намаз - время намаза

{{timings.fadzhr}}
{{timings.voshod}}
{{timings.zuhr}}
{{timings.asr}}
{{timings.magrib}}
{{timings.isha}}
Таң намазы
Күннің шығуы
Бесін намазы
Екінді намазы
Ақшам намазы
Құфтан намазы
Қазақстанның діни интерактивті картасы
Миләди
Хижри

Әбу Әли әл-Ашғари: Имам әт-Тирмизидің «Әш-Шамаиль әл-Мухаммадийя» кітабына түсіндірме

Барлық мақтау-мадақ Аллаға тән, Оның Елшісіне Алла Тағаладан игілік пен сәлем болсын.

Осы күндері Құдайға тіл тигізуші дінсіздердің ессіздігінің кесірінен баршамыздың бойымызды ашу кернеп, ызаға булығудамыз. Оларға Алла Тағала Жаратушыларының Жалғыздығын танып, мойындауы үшін ақыл-ес берген еді. Олар болса, оны Алла Тағаланың ең абзал жаратушысы ─ Мұхаммед Пайғамбарды (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), мазақ етіп, қаралау үшін пайдаланды.

Кәпірлердің көпшілігі мұсылмандардың неге соншалықты наразылық танытып жатқандарын түсіне алатын күйде емес. Олар бұған тағылықтың, ақымақтықтың көрінісі және орта ғасырлардың қалдығы ретінде қарайды. Бірақ, әлгі ессіздер солардың жақын туыстары мен жақындарының карикатурасын салып, бүкіл жұртшылықтың алдында мазақ етсе, бұл олардың наразылығын, қарсылығын тудырмас па еді? Алла Елшісі, оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын, біздер үшін кез келген туысымыздан, кез келген бауырымыздан жақын һәм сүйікті. Өйткені, ол ─ әлемдерге жіберілген рақым және бізге құтылу жолын көрсеткен, әрдайым, тіпті өмірінің соңғы сәттерінде де үмбетін ойлаумен болған жан.

Орын алып жатқан осы оқиғалар мұсылмандардың бір сілкініп, ұйқыларынан оянуына түрткі болуы қажет. Оларға біздің дініміздің құндылығы бізге Алла Елшісі, (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), жеткізген уахиде ғана емес, оның өзі де тұлға ретінде дініміздің бір бөлігі әрі біз үшін ең ұлы құндылық екенін түсінетін кез келді.

Біз Пайғамбарды, (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), әжуалап, қорлап, тіл тигізу оқиғасы бірінші рет көрініс тауып отырмағанын түсінуіміз тиіс. Ол, (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), тірі кезінде-ақ меккеліктердің көпшілігі оны қабыл алмаған кезде өз халқы тарапынан қуғынға ұшырады. Алла Тағала ол туралы былай дейді:

مَا أَنتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ ﴿٢﴾ وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ ﴿٣﴾ وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ ﴿٤﴾ فَسَتُبْصِرُ وَيُبْصِرُونَ ﴿٥﴾ بِأَييِّكُمُ الْمَفْتُونُ ﴿٦﴾ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ ﴿٧﴾ فَلَا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ ﴿٨﴾ وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ ﴿٩﴾ وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَّهِينٍ ﴿١٠﴾ هَمَّازٍ مَّشَّاءٍ بِنَمِيمٍ ﴿١١﴾ مَّنَّاعٍ لِّلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ ﴿١٢﴾ عُتُلٍّ بَعْدَ ذَٰلِكَ زَنِيمٍ ﴿

(1) (Мұхаммед Ғ.С.) Сен Раббыңның мәрхаметінде жынды емессің. (2) Сөзсіз сен үшін таусылмайтын бір сыйлық бар. (3) Шын мәнінде сен әлбетте ұлы мінезге иесің. (4) Енді таяуда сен де көресің, олар да көреді, (5) Жындылық қайсыларыңда екен? (6) Күдіксіз Раббың кімнің жолынан адасқанын жақсы біледі. Және тура жолдағыны да біледі. (7) Ендеше, өтірікшілерге бой ұсынба! (8) Егер сен босасаң сонда олардың да босағылары келеді. (9) (Мұхаммед Ғ.С.) Әрбір көп ант ішкен ынжықтарға бой ұсынба; (10) Өте айыптағыш, өсек тасығышқа да, (11) Жақсылыққа тыйым салушы, шектен шығушы күнәкарға да, (12) Сотқар, сондай-ақ тексізге де.

Алла Елшісін (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), келеке етіп, қорлағысы келетін, онымен қоймай бұл қылықтарын дүйім жұртқа «сөз бостандығы» ретінде көрсететін қазіргі кейбір карикатура салушылар секілді, меккелік пұтқа табынушылар да оны ақылынан адасқан есалаң және сиқыршы ретінде көрсетпек болды.

Исламдық діни дәстүрде Алла Елшісінің (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), тұлғасына ─ оның сырт келбетін, киім киісін, мінезін және күнделікті жүріс-тұрысын сипаттауға арналған ерекше жанр бар. Бұл жанр Алла Елшісінің (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), өмірін тарихи тұрғыдан талдайтын басқа жанр ─ сирадан өзгеше.

Осы дәстүрдегі ең әйгілі кітаптардың бірі имам Әт-Тирмизидің «Шамаиль Мухаммадийя» кітабы болып табылады. Ол «Сахих» Әл-Бұхари немесе «Рияду Солихин» сияқты кітаптармен бірге әрбір мұсылманның кітапханасының ажырамас бөлігіне айналды.

Қади Иядтың «әш-Шифа» кітабы секілді, бұл кітап та мұсылман әлемінің мешіттерінде ұдайы оқылып келді. Мұсылмандар соны оқып, Алла Елшісін, (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), дәріптеу арқылы Алла Тағаланың берекеті мен ризалығына қол жеткізуге тырысты.

Біздің өлкеде де осы дәстүр жанданып, сира мен Алла Елшісінің, (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын), құндылықтары жайлы кітаптарды оқу мәжілістері жер-жерде өтіп жатса, нұр үстіне нұр болар еді.

Біз осы ортақ іске қосқан үлесіміз ретінде имам Әт-Тирмизидің кітабын кішігірім ескертпелерімізді қосып, аударуға бел будық. Енді соны Азан.кз. сайтының оқырмандарына ұсынып отырмыз.

Алла Тағаладан осы бастамамызға қолдау көрсетіп, жәрдем беруін тілейміз.

Уа соляллаху алейхи уа салаам.

Жалғасы бар ин ша Алла..
Әбу Әли әл-Әшғари, хафизахулла
____________________
Орыс тілінен аударған Azan.kz

кейінгі мақала
Әбу Әли әл-Ашғари: Имам әт-Тирмизидің «Әш-Шамаиль әл-Мухаммадийя» кітабына түсіндірме, 3-ші сабақ

Ғибратнама

барлық мақалалар

Медиа

барлық басылымдар
Сайт құрастырушысы — Иником