Адам адам болған соң қателеспей тұрмайды, қателескен жағдайда біз көбінесе кінәліні іздейміз. Өзгелерге кінә қойып өкпе - реніш танытамыз. Қателеспейтін адам болмайды сондықтан кешіре де білу керек. Ал кек сақтау адамдарға деген жек көрушілік, сенімсіздік туғызып, жағдайды ушықтырып жібереді. Өкпе, реніш адамдар арасындағы жағымды қарым - қатынасқа нұқсан келтіріп, өзара түсінбеушілік туғызады. Сол себепті өкпе, ренішке бой алдырмай, адамдарға түсіністікпен, ізгілікпен, құрметпен қарауға ұмтылу керек. Жалпы кешірімділік дегеніміз не? Адам бойындағы асыл қасиеттердің бірі ол кешірімділік. Алланың адам болмысына берген кешірімділік қасиетін біріміз ұғынсақ, біріміз ескере бермейміз. Кешірім сұрамау мен кешірмеу адам өмірін түпсіз тұңғиыққа тірейтін жағымсыз қасиет. Кешірімді болу – қоғамдағы азаматтардың болашағына сенім артып, оның саналы түрде тәлім-тәрбие алуына қамқорлық көрсетудің көрінісі.

Күнделікті күйбен тіршілікте көп нәрсені байқамай, қадірін білмей, бағаламайда жатамыз. Өмірде өз ойлағанымыздай болмай қателесіп жатсақ, кінәліні іздей бастаймыз. Өзгелерге кінә қойып, өкпе-реніш танытып, мінезімізді көрсетеміз. Бұл өмірде қателеспейтін адам болмайды, сондықтан кешіре де білу керек. Өзгелерді кешірген кезде, бойымыз жеңілдеп, сол адамға жақсылық жасағандай боламыз. Ең алдымен біреуді кешіру өзімізге жасалған жақсылық екенін түсінгеніміз абзал. Ең бастысы, айналаңа жақсы ниетпен қарап, жақсы көрсең, олардың қателігін кешіре де аласың. Басқаларды жақсы көру үшін өзіңді өзің сыйлап, жақсы көруің керек. Ал өзін жақсы көретін, сыйлайтын адам, өз жан дүниесін жаман сезімдермен ластап, ауырлатпайды. Біз барлығына кешіріммен, сыйластықпен, түсіністікпен, сергектікпен қарауға тиіспіз. Өйткені, өмір сондай тамаша, біз алға қарай тек қана адал ниет, ізгі істермен жүрсек, игілікке жетеміз.

Ислам - қоғамдағы тыныштық пен ынтымақты сақтау үшін мейірімді және кешірімді болуды қажет етеді. «Кешірім жолын ұста, дұрыстыққа бұйыр, білместіктен аулақ бол» (Ағраф сүресі, 7/199-аят)

Адамдарды кешіре білгендер ғана Алланың кешіріміне бөленеді. Тіпті қасиетті Құран Кәрімде кешірімді адамдарды Алла сүйіспеншілігіне бөлейтіндігі жайлы былай баяндалған: «Сондай–ақ олар ашуларын жеңушілер, адамдарды кешірім етушілер. Алла Тағала жақсылық істеушілерді сүйеді» (Әли-Имран сүресі, 3/134-аят). «Кімде-кім зұлымдық жасағаннан кейін тәубеге келіп түзелсе, Алла оның тәубесін қабылдайды. Алла шынында бек кешірімді, ерекше мейірімді»,(«Мәида» сүресі, 39 – аят).

Өмірде кез - келген адамға үлкенге де, кішіге де кешірім сұрауға тура келіп жатады. "Кешірім сұрай білу - кісілік", - дейді заманымыздың заңғар жазушысы Ш. Айтматов. "Кешірім сұрап келсе, әкеңнің құны болса да кеш", — дейді халық мақалы. Осы сөздердің астарында - қарапайымдылық, ұлылық жатыр емес пе? Әкенің ұлынан, шешенің қызынан, әкімнің халқынан, үлкеннің кішіден, кішінің үлкеннен, жігіттің қыздан, кешірім сұраудың өзіндік ерекшеліктері бар, бірақ олардың ортақ бір жайы — кешірім сұрай білуі, яғни қарапайым, мәдениетті бола білуі. Кешірім сұрағанға кешірім ете білу, кешірім беру — бұл да кісілік, қарапайымдылықтың белгісі. Кешірім етудің де өзіндік реті, жағдайы болады. Кешірімді болсаң - кең боласың. Келісімге келу — кеңдік. Кең болсаң - кем болмайсың. Келісім көкжиекке көтереді. Кешірім беру - өзгеге күлкі сыйлау. Күннің көзінде де кешірімділік бар. Өнегелі адам кішіпейіл келеді. Кешірімділікті құдай да сыйлайды және тағы басқа көптеген ұлағатты нақыл сөздеріміз жетерлік.

Алла Тағала баршамызға, осы айтылған барлық аят-хадистермен ұлағатты сөздерді санамызға сіңіріп сондай-ақ амал етуімізді нәсіп етсін! Алла Тағала бізді де үлгілі болған құлдарының қатарынан қылып, екі дүниеде де бақыт нәсіп қылған пенделерімен бірге болуға жазсын!Кешірім мен жанашырлық – мұсылманның негізгі ізгі қасиеттерінің бірі екенің естен шығармаған жөн. Сондықтан жүрегіңіздегі қатқан тонды Алла разылығы үшін жібітіп, жүрегіңізді кек пен ашудан босатыңыз, сонда ғана рухани жеңілдікті сезініп, өмір сүруіңіз әлдеқайда жеңілдейді. Алайда біз кез келген игі амал мен қайырлы іс істерде және кешірім сұрауда – Ұлы Алланың разылығына жету екенін ұмытпауымыз керек.

Кешіре білу де - өнер. Кешірімді болыңыз! Десек те, ешқашан бір - бірімізді ренжітпеуге тырысайық!

Арқалық қаласы

«Мұхтасиб Әлмұхаммед» мешітінің бас имамы

Бақтыбай Нұрхан қажы Асанұлы