Получение знании.

С самого раннего детсва Имам Абу Ханифа был склонен к знаниям и в очень раннем детсве заучил Коран. После чего он в одно время занялся торговлей, но после некоторого времени оставил торговлю и начал получать знания. Так как город Куфа была центром торговли, множество сект находились именно в этом городе. И Имам Абу Ханифа в течении некоторого времени выходил на диспут и буквально уничтожал каждый довод приведенный, той или иной сектой. Когда появлялись споры, правитель Куфы незамедлительно звал имама Абу Ханифу для решения данного вопроса.

Среди жителей Куфы, был один мусульманин, который обвинял Усмана (да будет доволен им Аллах) в том, что он якобы иудей. И это донесли до Абу Ханифы, ссылаясь на то, что ни один ученный не смог убедить этого человека. Имам Абу Ханифа подошел к нему и обратился:

- У тебя есть дочь, а у меня есть один брат мусульманин. Он хафиз Коран, богобоязненный, совершает тахаджуд и плачет перед Всевышним из-за страха. Выдашь ли ты замуж за этого человека свою дочь?

- Да, конечно. Даже половина того, что ты сказал было бы достаточно, чтобы выдать замуж свою дочь за него! – воскликнул он.

Имам Абу Ханифа продолжил:

- Но есть одна проблема, он иудей.

- Да как я выдам замуж свою дочь за иудея?! Даже если он обладает всеми качествами, которые ты упомянул! – отрешился человек.

- Если даже ты, не выдашь свою дочь за иудея, так почему ты думаешь, что Пророк выдаст свою дочь за иудея? А после смерти первой дочери, выдаст вторую дочь? – сказал Имам Абу Ханифа.

После этого этот человек, покаялся в своих неправильных убеждениях и перестал говорить такие слова про Усмана (да будет доволен им Аллах).

Однажды к Абу Ханифе пришла женщина с вопрос о разводе, но Абу Ханифа сказал, что не знает ответа и направил к ученному Хаммаду. И в скором времени он сам пошел получать знания к Хаммаду, и до возраста 40 лет не имел своего кружка по вопросам фикха. И только после смерти Хаммада, Абу Ханифа начал набирать к себе учеников для обучения их фикху. И даже в отношении к своему наставнику Абу Ханифа можно увидеть его богобоязненность и уважение к знаниям, он говорил, что после намаза делал дуа за своего учителя наряду со своими родителями.

Еще одна история, произошедшая с имамом Абу Ханифой. Однажды он увидел сон, в котором он копался в могиле Пророка (с.а.с.), он нахо дит кости разбросанными, и он укладывает их должным образом. После пробуждения, Абу Ханифа направляет своего человека к Ибн Сирину (великий ученный, толкователь снов в Исламе), с вопросом. На что Ибн Сирин растолковал сон таким образом, говоря, что Абу Ханифе предстоит классифицировать сунну Пророка (с.а.с.).

Из учителей Абу Ханифы по некоторым данным было около 4000 учителей, из них 7 сподвижников и 73 последователей сподвижников.

Богобоязненность в повседневной жизни.

Богобоязненность не проявлялась только в получении знании, также он показывал ее в повседневной жизни. От ибн Шакика приходит рассказ о том, как человек, который должен был Абу Ханифы деньги его избегал. И увидев это, Абу Ханифа простил ему долг.

Однажды ученики пришедшие в дом Абу Ханифы увидели в его доме только один матрац, потому что он все раздавал на пути Всевышнего. И Всевышний всегда его одаривал богатством, хотя он сам не стремился за ним.

Когда Абдулла ибн Мубарак пришел в город Куфа, спросил: «Кто самый великий факих Куфы?». Ему отвечали: «Абу Ханифа». На вопрос: «Кто самый отрешенный от этого мира в этом городе?» и люди отвечали: «Абу Ханифа».

Ученики и ответы Абу Ханифы

Джафар ибн Раби’ расскзывал: «Я находился с Абу Ханифой на протяжении 5 лет, и каждый раз, когда ему задавали вопрос он потел словно река».

У Абу Ханифы был совет ученников из 40 человек, самые выдающиеся ученники. Когда задавали вопрос Абу Ханифе, он созывал учеников и начинал обсуждение с ними, порой это занимало месяц. И когда они не могли вывести фетву, имам Абу Ханифа вставал и говорил: « Наверное, мы не можем ответить на вопрос по причине моих грехов». Начинал плакать, уходил брал омовение и совершал 2 ракаата намаза и каялся перед Всевышним. И это слышал Фудайл ибн Аяз и говорил: «Поистине, в жизне Абу Ханифы не было столько грехов, что бы он так каялся».

Среди его ученников можно выделить таких ученных как: Абу Юсуф, Мухаммад аш-Шайбани, Хафс ибн Аяз, Хиббан, Абдулла ибн Мубарак.

И в некоторых источниках приводятся что среди его учеников был Фудайл ибн Аяз, его еще называют «Абдул Харамэйн». Из-за того, что не было ни одного места в двух святынях куда бы он не приклонил голову, а в других источниках не упала бы слеза перед страхом перед Всевышним.

Тем, кто сомневается или не берет в довод мнение Абу Ханифы.

В нынешней время появились некоторые течения, которые обвиняют или же не признают имама Абу Ханифа, ссылаясь что нужно брать из сунны из хадисов, которые привел аль-Бухари. Но при этом не учитывают тот момент, что имам Бухари был после Абу Ханифы. И если бы Абу Ханифа был в заблуждении, то его современники непременно поправили. И даже сам имам Бухари бы постарался исправить даное положение, но этого не произошло, так как иснад (цепочка) имам Абу Ханифы доходит до таких сподвижников как: Абдулла ибн Масуд, Абдулла ибн Аббас, Аммар ибн Ясир, а те в свою очередь были прямые ученники Пророка (с.а.с.).

И в завершении хотелось бы описать случай, который сейчас повторяется, но в свое время это произшло и Абдулла ибн Мубараком. Однажды к Абдулле ибн Мубараку пришел один из людей и начал ругать Абу Ханифу, и Абдулла ибн Мубарак сказал: «Твой пример подобно козлу, который бодает гору. Ты как тот козёл, а Абу Ханифа – это гора!», имея ввиду что он сломает свои рога, но не причинит никакого зла горе.

Главный имам мечети «Aldiyaruly Zhanuzaq» Сейдаглиев Нурлан

Жалпы, мұсылмандар қауымы үшін қайырымдылық аса сауапты іс болып табылады. Мұны әрбір жүрегінде адамгершілік пен ізгіліктің нышаны бар адам баласы жете түсінеді деген ойдамыз.

Осындай асыл мұратты ұстанған Қостанай қалалық «Жайлаубай ата» мешітінің ұжымы әлеуметтік жағынан аз қамтылған төрт отбасына күнделікті тұтынатын азық-түлікті үлестірді.

Қазіргідей қиын шақта өздеріне қол ұшын берген дін қызметкерлеріне шапағатқа бөленген көп балалы аналар дән риза болып, шынайы алғыстарын білдірді.

Қайрымдылық шарасына ұйытқы болған аталмыш мешіттің атқарып жатқан игі қадамдары мен шарапатты бастамалары өзге әріптестеріне де үлгі боларлықтай.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Облыс орталығындағы «Жайлаубай ата» мешітінің найб имамы Ерлан Сыздықов Қостанай қаласындағы құрылыс колледжінде болып, студент жастармен жүздесті.

Ол мұнда қазіргі таңдағы аса маңызды «Ислам және жастар» тақырыбында әңгіме өрбітті. Кездесу барысында қатысушылар оған өздерінің толғандырып жүрген сауалдарын қойды.

Жалпы, бұл басқосу қатысушыларға терең ой салды. Ислам діні әлемдегі ең таза, адамгершілікке, ізгілікке, кісілікке баулитын дін екендігі айтылды.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Таяуда ЖАНТ мүшелері Арқалық қаласында кезекті кездесулерін жалғастырды. Мұндағы мақсат - теріс ағымдардың алдын алуға ой салып, Ислам дінінің ерекше құндылықтарын түсіндіруге ықпал ету.

 Арқалық қалалық «Мухтасиб Әлмұхаммед» мешітінің бас имамы Нұрхан Асанұлы қалалық ішкі саясат бөлімі қызметкерлерімен келісіп, діни бірлестіктермен жұмыс жөніндегі бас маман Азамат Маратұлымен бірқатар мекемелерді аралады.

Мысалы, Ы.Алтынсарин атындағы мемлекеттік педагогикалық институты, медициналық, политехникалық колледждері, жастар ресурсы, еңбекпен түзету мекемелерінің қызметкерлерімен жүздесулер өте әсерлі өтті.

Студенттер мен өзге де жиналған қауым имамдардың ғибратты әңгімелерін көкейлеріне түйіп, тың мағлұматтар алды. Алыстан келген мәртебелі қонақтар - облыстық мешіттің найб имамы Мейіржан Бердіғожин, Лисаков және Рудный қалаларының бас имамдары Сабыржан Есмурзин, Бектұрсын Уәлиевтер парасатқа толы сөздерімен үлгі-өнеге көрсетті.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Қостанай облысына қарасты Жітіқара ауданындағы «Ержан Тәтішев» атындағы мешіттің Бас имамы Айбек Аманқосұлы жаңа қызметке кіріскелі бері кейінгі өскелең ұрпаққа ұлағаты мол игі шараларды ұйымдастыруға мұрындық болып келеді.

Осы сөзіміздің жарқын айғағы ретінде жақында ол коворкинг орталығында «Ихсан ілімі-рухани тәрбие» деген тақырып бойынша жастармен кездесу өткізді.

Бұл жүздесу қатысушыларды үлкен әсерге бөледі. Бас имамның мағыналы әңгімесін өте ұйып тыңдады.

 Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Таяуда Қостанай аудандық кітапханасында «Ұлтаралық және конфессияаралық келісім - тұрақтылық негізі» деген тақырыпта дөңгелек үстел өтті.

Жиналған жұртшылық алдында Тобыл қалалық «Маңдай батыр» мешітінің бас имамы Дархан Манарбекұлы және найб имам Азамат Серікбайұлы сөз сөйлеп, қатысушылардың көкейінде жүрген сауалдарға жауап берді.

Біздің қоғамның басты байлығы халқымыз екені айдан анық. Олар ұлтаралық және конфессияаралық келісімнің өмірімізде ерекше орын алатындығына тоқталды.

 Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Жуырда ЖАНТ мүшелері Әулиекөл ауданында кезекті кездесуін өткізді. Мұндағы негізгі мақсат - теріс ағымдардың алдын алу, халықтың осы бағыттағы ұғым - түсініктерін барынша кеңейту.

Аталмыш іс- шараға жауапты «Әмит ишан» мешітінің бас имамы Нұрлан Сейлханұлы аудандық ішкі саясат бөлімі қызметкерлерімен келісе отырып, діни бірлестіктермен жұмыс жөніндегі бас маман Еламан Мұратұлымен бірқатар мекемелерді аралады.

Мәселен, аудандық полиция бөлімшесі, мектеп - интернат, техникалық колледж, әскери комиссариат, өрт сөндіру бөлімі, жергілікті ауруханадағы жүздесулер әсерлі өтті.

Ақпараттық-насихат тобының мүшелері әлгі аталған ұжымдарда «Жат ағымның алдын-алу және дін мен дәстүр сабақтастығы негізіндегі тәлім-тәрбие» тақырыптарда жұртшылыққа дәріс оқыды, сұрақтарға жауап берді.

Студенттер мен түрлі санаттағы қауым имамдардың тағылымды әңгімелерін көкейлеріне түйіп, өздерінің ойларын ортаға салды. Басқосуларға облыстық мешіттің найб имамдары Абзал Бейсекеев пен Мейіржан Бердіғожин, Рудный, Лисаков қалалары мен Алтынсарин, Әулиекөл аудандарының бас имамдары Бектұрсын Уалиев, Сабыржан Есмурзин, Нұрлан Сейдағалиев, Нұрлан Сыздықов және де Тобыл қалалық мешітінің найб имамы Азамат Серікбайұлы мен ұстазы Темірлан Бақай насихат жұмыстарын атқаруға лайықты үлестерін қосты.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Жуырда Қостанай қалалық «Жайлаубай ата» мешітінің найб имамдары Әсет Жарылғасын мен Темірлан Бақай Ахмет Байтұрсынов атындағы өңірлік университеті аграномия факультетінің 2-3 курс студенттерімен жүздесті.

Бұл кездесу қос тілде жүргізілді. Онда негізінен жастар үшін маңызды «Сөйлеу әдебі» және «Ғайбаттан аулақ болу» тақырыбында әңгіме өрбіді. Басқосу өте әсерлі өтті.

Жиын барысында жастар өздерінің көкейінде жүрген сауалдарын қойып, толық мағлұмат алды. Олар дін қызметкерлеріне шынайы алғыстарын білдірді.

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Жақында Жітіқара ауданындағы «Ержан Тәтішев» мешітінің бас имамы Айбек Аманқосұлы жергілікті «Заман» радиосының тілшісіне сұхбат берді. Бұл тікелей эфирдегі әңгімеге «Мейірімділік – асыл қасиет» тақырыбы арқау болды.

Онда имам негізінен бүгінгі таңдағы өзекті мәселе мейірімділік, имандылық, кісілік, жалпы адамгершілік жайлы журналистің қойған сауалдарына нақты жауап берді.

Өткен 30 жылда елімізде қаншама өзгерістер болды. Жастар жағы Ислам дініне бетбұрыс жасады. Мешітке келіп, ораза ұстаушылар саны артқаны айдан анық.

Айбек Аманқосұлы қазіргі таңдағы басты мәселенің бірі - өскелең ұрпағымызды теріс ағымнан сақтандыру жайына айрықша назар аудару керектігіне тоқталды. Руханиятқа жете көңіл бөлу қажеттігін тілге тиек етті.

 Біздің ұлтымыз ежелден жесірін қаңғытпаған, жетімін жылатпаған. Бұрын көкек ана, өз ұлдары мен қыздарынан безінген әкесымақтар болмағандығын тыңдармандардың есіне салды. 

Қостанай облыстық мешітінің баспасөз қызметі

Дін мен дәстүрдің қоғамдағы алатын орны жоғары, ұлттық құндылықтар дұрыс қалыптасу үшін де атқарар маңызы зор. Еліміздегі озық салт-дәстүр мен ислам дінінің сабақтастығының түп тамыры тереңде жатыр. Қазақ халқы тарих ағысында түрлі кезеңдерден өткен. Қилы замандарды бастан кешіріп, сан алуан діндер мен әдет-ғұрыптарға куә болды. Бабаларымыз ақыл-түсінігі мен талғамын Ислам дінімен сүйемелдей білген. Соның арқасында қазақтың әрбір әдеті мен ғұрпы, тікелей дінмен байланысып, өзара ажырамастай өріле түскен.

Дін – адамдық ізгі қасиеттерімізді асқақтатса, салт-дәстүр – ұлт болып қалыптасуымыз үшін қажет. Әр халықтың өзіне тән, қоғамның дамуына байланысты ерекшеліктері болады. Мәселен, еліміздің ұлан-байтақ жерді алып жатуының өзі – халқымыздың батырлығы мен ерлік дәстүрін паш етеді.

Дәстүр – ұлтты рухани жандандырып, оның ішкі және сыртқы келбетін өрнектеп, көрсетіп тұратын сипаттар. Дін бар жерде дәстүр, дәстүр бар жерде дін де бар деп айтуға болады. Алла тағала құранда: «Кешірімді бол, ғұрыпқа жақсылыққа бұйыр және надандардан жырақ бол» - деп әмір етеді. Ғұрып дегеніміз бір қоғамда қалыптасқан жағымды әрі қайырлы іс. Демек, Алла тағала жоғарыдағы аяттарда қоғамда жағымды жағдайларды қалыптастырып, оларды негізге алуға әмір етіп тұр.

Дініміз Ислам әрбір халықтың, ұлттың өзіндік құндылықтары және ерекшеліктері – әдет-ғұрпына ерекше көңіл бөлген. Сондықтан ғұламалар әдет-ғұрып мәселесін талдап, оның өзін жеке бір тақырып етіп зерттеген. Біле-білсек, сан ғасырдан бері бабаларымыздың ұстанған Исламның жолы «Әбу-Ханифа» мектебі – осы салт-дәстүрімізді ардақтауға, тамырлы тарихымызды ұмытпауға, ел тыныштығының сақталуына бағытталған.

Халқымыздың: «Дәстүріңді баққаның – үмітіңді жаққаның»,-деген ұлағатты сөзінде терең мән-мағына жатыр. Дана халқымыздың әдет-ғұрыптарына келер болсақ дінмен ұштасқан, ақылға сәйкескен жерлері өте көп. Атап айтқанда қазақ халқының амандасу көрінісі: көліктегі адамның жаяу адамға, жаяу адам отырған жандарға «Ассаламу ғалейкум» деп амандық сұрасуы, үлкенге құрмет, кішіге ізет танытуы. Бұл Пайғамбарымыздың хадисінде де баяндалады: «Атты адам жаяуға, жаяу кісі отырған адамға, бір топ дүйім көпшілікке сәлем береді», - деген. Қазақ жеріне дін келгелі бері осы үрдіс қалыптасып, тіпті қылышынан қан тамған Кеңес Одағы кезінде де бұл дәстүрлі амандасу халық жадынан ұмыт болған жоқ. Дінімізді тәнімізден жұлса да дәстүрімізді жанымыздан өшіре алмады.

Алты алаштың дәстүрі сансыз, солардың тағы біріне келер болсақ, әр ру мен тайпаның таңбасы мен туы болғандығы.

Бұл әдет те кезінде Пайғамбардың құптауымен болған іс. Қандай да бір жорыққа аттанар алдын Алла Елшісі (с.ғ.с) әр тайпаға өз туын белгілеп, ішіндегі ең сенімді әрі қайраттысына ұстатқан. Ал қазір халқымыздың туы бір, елтаңбасы белгілі. Бұл дінге сәйкес дәстүрімізді қастерлеп құрметтеу әрбір азаматтың борышы.

Бала дүниеге келгеннен кейінгі «Сүйінші сұрау», «Азан шақырып ат қою», «Шілдехана тойы», «Бесікке салу», «Қырқынан шығару», «Сүндетке отырғызу», «Құда түсу», «Үйлендіру» – бәрі де асыл дінімізде салмағы бар, маңыз берілген дәріптелетін сүннет яки мұстахап амалдар екенін көреміз. Келіннің ата-енесіне сәлем салуы құрмет болса, беташар рәсімі – некені жариялау, бесік тазалық пен денсаулық кепілі болса, дастарханда бас қосып дәрежемен орын алу ахлақ (әдеп) көрінісі.

Салт-дәстүрлеріміздің кейбіреуі тіпті бұлжымас діни ережелер бойынша жүзеге асатынын да байқауға болады. Ибн Ғабидин «Уқуд рәсм әл-муфти» кітабында былай дейді: «Ғұрыптың шариғатта орны бар, Кейде үкім соған орай орнығар»-деген. Бір сөзбен айтқанда әдет-ғұрып діни үкім шығару тұрғысынан, мұсылман құқығының қайнар көздерінің бірі болып табылады.

Қымбатты бауырлар! Асыл дінімізді ардақтап, салт-дәстүрімізді қадірлей білейік. Өз ұлтының ерекшеліктеріне мән берген елдің Алла бұйыртса іргесі берік, келешегі кемел.

Рудный қалалық «Нұр» мешітінің имамы Бектұрсын Торғайбайұлы